Skanseny zyskają nowy blask

Trwa odnowa ponad stu drewnianych obiektów prezentujących dziedzictwo małopolskich wsi.

Publikacja: 12.11.2017 22:30

Prace nad poprawą stanu małopolski skansenów i wzbogaceniem oferty obejmą w sumie 104 obiekty

Prace nad poprawą stanu małopolski skansenów i wzbogaceniem oferty obejmą w sumie 104 obiekty

Foto: materiały prasowe

Dzięki projektowi Województwa Małopolskiego „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu" ponad 13,6 mln zł trafi na remont i poprawę oferty małopolskich skansenów. Skanseny podatne są na działanie sił przyrody, więc zabezpieczenie i odnowa to konieczne działania, które pozwolą cennym zabytkom ludowym przetrwać jeszcze długie lata.

Trwają prace

– W Małopolsce turyści mogą znaleźć jedno z największych w Polsce skupisk tego typu obiektów, a zainteresowanie zwiedzaniem muzeów na wolnym powietrzu jest coraz większe – także wśród zagranicznych turystów. Dlatego tak ważne jest zapewnienie w nich nie tylko odpowiednich warunków zwiedzania i bezpieczeństwa odwiedzających, ale też chociażby interesujących wystaw– podkreśla Leszek Zegzda, odpowiedzialny w zarządzie województwa małopolskiego m.in. za dziedzictwo kulturowe.

„Skansenova" to pierwszy realizowany na tak dużą skalę i tak kompleksowy projekt konserwacji zabytków drewnianych w Małopolsce. W ramach projektu zabytkowe budynki zostaną zabezpieczone przed działaniem czasu oraz sił przyrody, powstaną w nich także m.in. nowe wystawy i sale edukacyjne dla najmłodszych.

Prace remontowe rozpoczęły się w wakacje, a ich efekty widać już w dziewięciu skansenach. M.in. w Sidzinie trwa wymiana dachu w chałupach wójta Maja i Anny Kozioł. W oddziałach Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach rozpoczęła się renowacja obiektów Skansenu Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku. Trwają prace konserwatorskie w Zagrodzie Maziarskiej w Łosiu, gdzie jest planowane także przeniesienie obiektu drewnianego, odtworzenie go i zaadaptowanie na cele wystawowe i kulturalno-edukacyjne.

Sporo zmian czeka Sądecki Park Etnograficzny, gdzie rozpoczęto prace remontowo-konserwatorskie przy siedmiu zabytkowych obiektach – sześciu w sektorze pogórzańskim i jednym w sektorze kolonistów niemieckich (w kościele ewangelickim). Roboty w tej świątyni obejmują impregnację powierzchni drewnianych, impregnację dachu gontowego oraz restaurację polichromii sufitowej, na fasetach (wklęsłych narożnikach) oraz na balustradzie empor. Z kolei w sektorze kolonistów niemieckich wykonano impregnację znacznej części powierzchni drewnianej i dachu. Trwają też prace przy konserwacji polichromii.

Działania renowacyjne planowane są w zubrzyckim skansenie, gdzie już przystąpiono do odbudowy dwubudynkowej zagrody Pawlaczek z Jabłonki, która w przyszłości będzie udostępniona jako część ekspozycji stałej skansenu.

Gruntowna renowacja

To obiecujący początek. Prace nad poprawą stanu skansenów i wzbogaceniem oferty obejmą w sumie 104 obiekty, cztery z nich zostaną translokowane, a kilkadziesiąt czeka dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Bogatsza będzie oferta dla najmłodszych, którzy w atrakcyjny sposób będą mogli w skansenach zapoznawać się z małopolskim budownictwem ludowym i historią regionu. Modernizacja czeka dziesięć wystaw stałych, a 81 obiektów zostanie zabezpieczonych przed kradzieżą i zniszczeniem.

Na atrakcyjności dla zwiedzających zyska słynna zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu.

– Zalipie to dynamicznie rozwijający się oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie, w 2016 roku zagrodę Felicji Curyłowej odwiedziło ponad 11 tysięcy zwiedzających – mówi Andrzej Szpunar, dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie. – Realizacja projektu wzmocni ofertę edukacyjną (zagospodarowanie stodoły i chaty biedniackiej) oraz powiększy malowaną miniwieś o chatę Stefanii Łączyńskiej z malaturą i wyposażeniem wnętrza. Stefania Łączyńska miała niepowtarzalny styl malowania, obecnie już nieistniejący – dodaje Andrzej Szpunar.

Zakres prac będzie szeroki. W Dworze w Dołędze jest planowana restauracja i konserwacja zabytkowego budynku dworu oraz spichlerza, a także przeniesienie i montaż zabytkowej chaty drewnianej zmagazynowanej na sąsiedniej działce.

Na wielu budynkach Muzeum – Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie i Zamku Lipowiec zostaną wymienione strzechowe i gontowe pokrycia dachowe wraz  z konserwacją więźby na dużej części. Najcenniejszy zabytek drewniany na terenie skansenu, czyli kościół z Ryczowa, zostanie zabezpieczony za pomocą mgły wodnej na wypadek pożaru.

Słomiane dachy zostaną wymienione na stodole z Wojnarowej, chałupie i stajni z Mszalnicy oraz chałupie i stodole z Niecwi.

Pieniądze z UE

Do tej pory wykorzystano w ramach projektu „Skansenova" 1,5 mln zł. Do wydania zostało jeszcze ponad 12 mln zł. Realizacja działań możliwa jest dzięki funduszom unijnym. Kwota dofinansowania z Unii Europejskiej, z programu operacyjnego „Infrastruktura i środowisko" na lata 2014–2020 przekracza 9,1 mln zł.

Pozostałą część finansują województwo małopolskie oraz instytucje kultury i gminy.

Autorzy projektu liczą, że „Skansenova" sprawi, iż liczba osób korzystających z obiektów objętych wsparciem w 2019 roku wyniesie 230 395, a tym samym będzie wyższa od obecnej o 32 tys. W skansenach ma też powstać pięć nowych miejsc pracy.

Dzięki projektowi Województwa Małopolskiego „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu" ponad 13,6 mln zł trafi na remont i poprawę oferty małopolskich skansenów. Skanseny podatne są na działanie sił przyrody, więc zabezpieczenie i odnowa to konieczne działania, które pozwolą cennym zabytkom ludowym przetrwać jeszcze długie lata.

Trwają prace

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Materiał partnera
Dolny Śląsk mocno stawia na turystykę
Regiony
Samorządy na celowniku hakerów
Materiał partnera
Niezależność Energetyczna Miast i Gmin 2024 - Energia Miasta Szczecin
Regiony
Nie tylko infrastruktura, ale też kultura rozwijają regiony
Regiony
Tychy: Rządy w mieście przejmuje komisarz wybrany przez Mateusza Morawieckiego