Kierowanie osób do szpitali psychiatrycznych i domów pomocy społecznej (DPS) bez ich zgody będzie możliwe tylko w przypadku orzeczenia sądu – przewiduje nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

W myśl projektowanych regulacji przyjęty do DPS, również wówczas, gdy jest ubezwłasnowolniony, będzie mógł wnioskować do sądu opiekuńczego o zmianę orzeczenia o przyjęciu. Z wnioskiem wystąpi także jego przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo i osoba sprawująca nad nim faktyczną opiekę, a także kierownik DPS. O przyjęciu bądź wypisaniu ze szpitala lub DPS sąd orzeknie niezwłocznie po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna się odbyć do 14 dni od wpływu wniosku lub zawiadomienia szpitala.

Nowe zapisy to efekt dostosowania przepisów do orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) oraz Trybunału Konstytucyjnego oraz uwzględnienia wyroku ETPC z 16 października 2012 r. w sprawie Kędzior przeciwko Polsce (skarga nr 45026/07) oraz wyroku ETPC z 25 listopada 2014 r. w sprawie K.C. przeciwko Polsce (skarga nr 31199/12).

Nowela doprecyzowuje też regulacje dotyczące centrów zdrowia psychicznego (CZP), które mają umożliwić wprowadzenie nowoczesnego modelu psychiatrii, stawiającego na leczenie nie w zakładach zamkniętych, ale w naturalnym środowisku chorych. Choć ramy prawne przewidują istnienie CZP, nie wskazano na nie odrębnego finansowania, przez co funkcjonujące dziś centra finansowane są z budżetu szpitala.

etap legislacyjny: przed I czytaniem w Sejmie