Podejrzewasz udar cieplny? Nie wahaj się wezwać karetkę

Udar cieplny jest nagłym przypadkiem medycznym i może być śmiertelny, jeśli nie zostanie szybko i prawidłowo leczony. Samo chłodzenie osoby przegrzanej może nie wystarczyć.

Publikacja: 28.07.2018 13:58

Podejrzewasz udar cieplny? Nie wahaj się wezwać karetkę

Foto: AdobeStock

Kiedy podnosi się wewnętrzna temperatura ciała, dochodzi do niebezpiecznej hipotermii. Może ona przybierać wiele postaci, w tym m.in. udaru lub osłabienia cieplnego, które występują w czasie upałów, najczęściej przy dużej wilgotności powietrza. Czasem udar jest poprzedzony osłabieniem, a czasem występuje nagle, bez ostrzeżenia.

– Nawet niewielka zmiana temperatury krwi, która dopływa do mózgu, może zagrażać procesom, które zachodzą w tzw. podwzgórzu, ostrzega w rozmowie z serwisem naukawpolsce.pap.pl fizjolog, prof. Krystyna Koziec. To właśnie tam znajduje się nasz ośrodek termoregulacji, który jest bardzo wrażliwy na przekroczenie punktu optymalnego dla każdego organizmu.

Ośrodek termoregulacji, jak wyjaśnia fizjolog, najpierw będzie się starał podnieść temperaturę ciała, co niektórzy odczują, jako uderzenia gorąca. Skóra zaczerwieni się, wystąpi pocenie. To wyraźne sygnały ostrzegawcze osłabienia cieplnego. Jeśli temperatura wewnętrzna człowieka przekroczy 41-42 stopnie, nastąpią już zmiany w neuronach, które zaczynają obumierać.

Jak uniknąć przegrzania

Każdy wysiłek fizyczny wzmaga ilość wytworzonego ciepła. Dlatego w czasie upałów nie wolno zmuszać się do biegania i innych obciążających treningów. Wraz z potem u człowieka wydalane są sód, potas i inne mikro i makroelementy. Nadmierna utrata wody powoduje problemy z krążeniem i pracą nerek. Zaburzenie równowagi pomiędzy sodem i potasem może prowadzić do zawału serca  –  wylicza prof. Koziec.

By zminimalizować ryzyko udaru cieplnego, powinniśmy przede wszystkim  unikać otwartego słońca i zapobiegać odwodnieniu. Należy pić wodę bogatą w mikroelementy, głównie sód i potas, a także uzupełniać niedobory wapnia. – Po wysiłku fizycznym w uspokojeniu akcji serca i dojściu do siebie, kiedy czujemy się słabo, na pewno pomoże dobry sok pomidorowy – radzi prof. Koziec.

Osoby cierpiące  na choroby przewlekłe powinny skonsultować się z lekarzem, który może doradzić konkretne robić postępowanie w czasie upałów, np. przyjmujący leki moczopędne mogą potrzebować odpowiednich preparatów, aby uniknąć odwodnienia.

Osoby mające problemy z układem krążenia mogą cierpieć z powodu opuchlizn. W razie możliwości w czasie upałów należy unikać dłuższego chodzenia czy stania. Jeśli pojawi się ciężkość nóg i obrzęk, najlepiej położyć się w chłodnym miejscu, z uniesionymi nogami i odpocząć. Można też posmarować nogi żelem chłodzącym lub ochłodzić podudzia letnim prysznicem.

Jak odróżnić osłabienie cieplne od udaru

Jeśli mamy do czynienia z osłabieniem cieplnym – skóra jest blada, chłodna i spocona, jeśli doszło już do udaru cieplnego – najczęściej zmienia kolor na czerwony i jest gorąca.

W osłabieniu cieplnym najpierw mogą pojawić się bolesne skurcze brzucha lub kończyn – to znak, że natychmiast trzeba: przejść do cienia, zaprzestać wysiłku, wypić dużo płynu, położyć się.

Jeśli objawy nie cofają się, a dochodzą jeszcze kolejne – oznacza to, że konieczne jest leczenie w szpitalu. Udar cieplny jest bowiem stanem zagrażającym życiu. Trzeba wezwać karetkę, jeśli pojawiają się: ból i zawroty głowy, nudności i wymioty, zmiany nastroju, zaburzenia widzenia, szybkie bicie serca, szybkie oddychanie. Gdy temperatura ciała przekroczy 40 stopni Celsjusza, chory może majaczyć lub nawet zapaść w śpiączkę.

Do przybycia pomocy, osobę z podejrzeniem udaru cieplnego należy położyć w chłodnym przewiewnym pomieszczeniu, na plecach, z nogami lekko uniesionymi. Ubranie należy zdjąć, a ciało ochładzać kompresami lub spryskiwać wodą w temperaturze 25-30 stopni (nie zimną!). Jeśli osoba traci przytomność, należy położyć ją na boku, w pozycji bezpiecznej. Nie należy podawać żadnych leków na własną rękę.

Kiedy podnosi się wewnętrzna temperatura ciała, dochodzi do niebezpiecznej hipotermii. Może ona przybierać wiele postaci, w tym m.in. udaru lub osłabienia cieplnego, które występują w czasie upałów, najczęściej przy dużej wilgotności powietrza. Czasem udar jest poprzedzony osłabieniem, a czasem występuje nagle, bez ostrzeżenia.

– Nawet niewielka zmiana temperatury krwi, która dopływa do mózgu, może zagrażać procesom, które zachodzą w tzw. podwzgórzu, ostrzega w rozmowie z serwisem naukawpolsce.pap.pl fizjolog, prof. Krystyna Koziec. To właśnie tam znajduje się nasz ośrodek termoregulacji, który jest bardzo wrażliwy na przekroczenie punktu optymalnego dla każdego organizmu.

Pozostało 82% artykułu
Zdrowie
W Szwecji dziecko nie kupi kosmetyków przeciwzmarszczkowych
Zdrowie
Nerka genetycznie modyfikowanej świni w ciele człowieka. Udany przeszczep?
Zdrowie
Ptasia grypa zagrozi ludziom? Niepokojące sygnały z Ameryki Południowej
Zdrowie
Prof. Zbigniew Gaciong: Chcę ukończyć moje projekty
Zdrowie
Gwałtowny wzrost zachorowań na cholerę