Prawo zamówień publicznych przewiduje dwa podstawowe tryby negocjacyjne: z ogłoszeniem lub bez. W pierwszym przypadku organ publicznie ogłasza chęć udzielenia zamówienia w tym trybie. Mogą się do niego zgłosić wszystkie podmioty, które spełnią warunki. W drugim wariancie zamawiający zaprasza do negocjacji tylko wybrane firmy. Musi być ich jednak co najmniej pięć (a w przypadku robót budowlanych i dostaw o znacznej wartości – siedem), co ma zapewnić odpowiednią konkurencję. Jest jeszcze jeden tryb negocjacyjny - tzw. dialog konkurencyjny. On również wymaga ogłoszenia, ale minimalna liczba firm dopuszczonych do negocjacji wynosi trzy. Stosowany jest on w przypadku skomplikowanych zamówień, zwykle na większe kwoty (np. dotyczących niestandardowych budynków czy innowacyjnych technologii i usług).
Przesłanki ustawowe
Negocjacje bez ogłoszenia mogą być zorganizowane tylko w kilku ściśle określonych przypadkach:
- gdy nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału we wcześniej prowadzonym postępowaniu przetargowym, nie złożono żadnej oferty lub wszystkie zostały odrzucone jako niezgodne z opisem przedmiotu zamówienia,
- gdy nie można zachować terminów wymaganych dla trybów przetargowych ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, czego wcześniej nie dało się przewidzieć,
- gdy przedmiotem zamówienia są rzeczy wytwarzane wyłącznie w celach badawczych lub rozwojowych, a nie dla zysku lub pokrycia kosztów badań.