Powiat podatnikiem VAT, gdy zarządza nieruchomościami Skarbu Państwa

Starosta wykonując nałożone na niego zadania z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, działa jako organ jednostki samorządu terytorialnego – uznał organ skarbowy.

Publikacja: 18.07.2017 02:00

Powiat podatnikiem VAT, gdy zarządza nieruchomościami Skarbu Państwa

Foto: 123RF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji nr 1061- IPTPP1.4512. 158.2016.1.RG z 11 kwietnia 2016 r. rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT działalności powiatu w zakresie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. Z wnioskiem o wydanie interpretacji zwrócił się powiat, w którym planowano wdrożenie scentralizowanego modelu rozliczeń VAT.

Powiat wskazał, że zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Jak wskazał wnioskodawca, w powyższym zakresie to powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną występuje w roli podatnika VAT w stosunku do czynności z zakresu gospodarowania nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego powiat zadał pytanie, czy zasada centralizacji rozliczeń VAT obejmuje także zadania wykonywane przez starostę w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, skoro uzyskane z tego tytułu dochody są odprowadzane do budżetu państwa, przy czym powiatowi przysługuje 5 proc. ww. dochodów, a koszty związane z prowadzeniem tej działalności są pokrywane w całości z dotacji celowej z budżetu państwa.

Prezentując własne stanowisko powiat powołał się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, z których wynika, że starosta gospodaruje nieruchomościami Skarbu Państwa a zarazem jest organem reprezentującym SP w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Wnioskodawca zaprezentował stanowisko, zgodnie z którym w deklaracjach powiatu nie powinny być uwzględniane obroty uzyskane z ww. działalności.

Dyrektor izby skarbowej (DIS) nie zgodził się z wnioskodawcą i uznał stanowisko powiatu za nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ dokonał analizy pozycji prawnej Skarbu Państwa, wskazując iż stanowi on osobę prawną „sui generis", która dokonuje czynności za pośrednictwem tzw. „staciones fisci", będących określonymi jednostkami organizacyjnymi. W konsekwencji, każda czynność cywilnoprawna jednostki działającej jako statio fisci jest czynnością dokonywaną na rachunek i rzecz Skarbu Państwa. DIS powołał się na przepisy ustawy o samorządzie powiatowym, określające zakres zadań oraz organizację powiatu. Na ich podstawie organ stwierdził, że powiat jest osobą prawną, posiadającą zdolność do działania we własnym imieniu i na własny rachunek, a z uwagi na brak własnych struktur organizacyjnych, swoje zadania wykonuje za pośrednictwem obsługującego go urzędu – starostwa powiatowego.

Następnie, powołując się również na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, DIS doszedł do konkluzji, iż starosta wykonując nałożone na niego zadania z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, działa jako organ jednostki samorządu terytorialnego, a zatem wszelkie podejmowane przez niego czynności są w istocie czynnościami wykonywanymi przez powiat.

Idąc dalej, DIS stanął na stanowisku, że w przypadku transakcji z zakresu gospodarowania nieruchomościami Skarb Państwa nie występuje jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, gdyż podmiotami które to czynią są powołane do tego jednostki – w analizowanym przypadku powiat.

Organ zastrzegł jednak, że przepisy ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami oraz samorządzie powiatowym rozstrzygają jedynie kwestie reprezentacji Skarbu Państwa w sprawach związanych z gospodarką nieruchomościami, natomiast odrębną kwestią jest określenie, kto jest podatnikiem VAT w przypadku tego rodzaju czynności, a o tym rozstrzygać będą przepisy ustawy o VAT.

Dokonując analizy przepisów tej ustawy, DIS uznał, że Skarb Państwa reprezentowany przez starostę nie może być uznany za podatnika VAT ponieważ obowiązki wynikające z czynności cywilnoprawnych związanych z gospodarką nieruchomościami realizowane są przez starostę. Z kolei starosta nie może być uznany za podmiot prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą, gdyż działania starosty są w istocie działaniami powiatu. W konsekwencji, w ocenie DIS, w przypadku realizowania czynności z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, powiat posiada status podatnika VAT i jest zobowiązany do wykazania obrotów z tej działalności w deklaracji VAT.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Moim zdaniem stanowisko zaprezentowane przez dyrektora izby skarbowej w omawianej interpretacji jest kontrowersyjne. Organ nie uzasadnił wystarczająco, dlaczego powiat powinien wykazywać w swoich rozliczeniach VAT czynności w zakresie gospodarowania mieniem Skarbu Państwa. Nie wynika to z art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który stanowi jedynie o reprezentowaniu Skarbu Państwa przez starostę. Jeśli starosta jedynie reprezentuje Skarb Państwa, wówczas działa w jego imieniu, a zatem niezasadne byłoby uznanie, że powiat w tym zakresie prowadzi działalność gospodarczą. Jednakże można również wskazać argumenty przemawiające za interpretacją zgodną ze stanowiskiem organu podatkowego. Należałoby wówczas uznać, że powiat działa we własnym imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Wówczas uzasadnione byłoby zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Stanowisko zgodne z omawianą interpretacją zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 listopada 2013 r., sygn. I FSK 1648/12. Sąd uznał, że w odniesieniu do czynności z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarb Państwa nie może być uznany za podatnika VAT, gdyż jest on wprawdzie osobą prawną, jednakże nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a dokładnie nie prowadzi samodzielnie działalności gospodarczej. Zdaniem NSA działalność gospodarczą w tym zakresie prowadzą jednostki, które zostały do tego powołane, w tym przypadku powiat.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji nr 1061- IPTPP1.4512. 158.2016.1.RG z 11 kwietnia 2016 r. rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT działalności powiatu w zakresie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa. Z wnioskiem o wydanie interpretacji zwrócił się powiat, w którym planowano wdrożenie scentralizowanego modelu rozliczeń VAT.

Powiat wskazał, że zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Jak wskazał wnioskodawca, w powyższym zakresie to powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną występuje w roli podatnika VAT w stosunku do czynności z zakresu gospodarowania nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego powiat zadał pytanie, czy zasada centralizacji rozliczeń VAT obejmuje także zadania wykonywane przez starostę w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, skoro uzyskane z tego tytułu dochody są odprowadzane do budżetu państwa, przy czym powiatowi przysługuje 5 proc. ww. dochodów, a koszty związane z prowadzeniem tej działalności są pokrywane w całości z dotacji celowej z budżetu państwa.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe