- Nasza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma problemy. Odeszło wiele osób, w tym my, członkowie zarządu, powołani na czas nieokreślony. Jednak ZUS wydał decyzję, że odpowiadamy za długi składkowe spółki, tj. ok. 200 tys. zł. Według nas te decyzje są wadliwe, ponieważ nasze mandaty jako członków zarządu wygasły po zakończeniu pierwszego roku obrotowego (2015 r.) – co wynika z kodeksu spółek handlowych – a dług powstał po tym czasie. Rezygnacje na piśmie złożyliśmy 20 września 2016 r. Czy jest podstawa do odwołania? – pyta czytelnik.
Jeżeli dług składkowy powstał przed złożeniem rezygnacji przez członków zarządu powołanych na czas nieokreślony, kiedy faktycznie wykonywali oni jeszcze te funkcje, to decyzja ZUS jest prawidłowa. Tym samym bezprzedmiotowy jest argument o wygaśnięciu mandatów z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy (względnie ostatni) pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Zatem nie ma podstaw do odwołania.
Przesłanki odpowiedzialności
Z mocy odesłania z art. 31 i art. 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1778), do składek na ubezpieczenia społeczne mają zastosowanie stosowne regulacje ordynacji podatkowej, a wśród nich przepisy dotyczące odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania. W podanym zakresie chodzi o art. 116 ordynacji podatkowej. Uregulowano w nim m.in., że za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji, odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu – jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie wykazał spełnienia wskazanych tam przesłanek.
Umowa lub przepis
Dla oceny podanej problematyki kluczowe znaczenie mają kwestie zarówno natury faktycznej, jak i prawnej. Z podanych informacji wynika, że byli członkowie zarządu zostali powołani na czas nieokreślony. Z kolei – w odniesieniu do wspomnianych przez czytelnika przepisów ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1577; dalej: k.s.h.) wynika, że jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Jednak w przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, jego mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 202 § 1 i 2).
Co istotne, z uchwały Sądu Najwyższego z 21 lipca 2010 r. (III CZP 23/10) wynika, że art. 202 § 1 k.s.h. ma charakter dyspozytywny. Wobec tego znajduje on zastosowanie tylko wtedy, gdy strony nie uregulowały kwestii wygaśnięcia mandatu w odmienny sposób. Określa on zatem chwilę wygaśnięcia mandatu członka zarządu w sposób kategoryczny dopiero w braku odmiennej regulacji w umowie spółki.
