- Prowadzę działalność gospodarczą – usługi agrotechniczne dla rolnictwa. ZUS wydał decyzję, w której stwierdził, że osoba, która wykonywała dla mnie umowę o dzieło, podlega obowiązkowi składkowemu (nie zgłosiłem jej do ubezpieczeń). Poza tym uznał, że to nie było dzieło, ale inna usługa z cechami zlecenia. Według mnie było to typowe dzieło, bo obejmowało konkretne zadanie, czyli zaoranie ok. 50 hektarów ziemi, bez żadnego podporządkowania z protokołem odbioru i postanowieniami o ewentualnym usuwaniu wad orki. Czy decyzja ZUS jest słuszna? Czy może on ingerować w umowy zawierane między stronami? – pyta czytelnik.
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy o zleceniu. Tak stanowią art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus). Z kolei osoby świadczące czynności na podstawie umowy o dzieło, co do zasady, nie podlegają takim obowiązkom składkowym.
Organ nie decyduje
Z podanego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca zawarł z osobą fizyczną umowę – nazwaną umową o dzieło. Argumentował, że było to typowe dzieło, sprawdzalny rezultat, strony przyjęły protokół odbioru. Przy takiej argumentacji kluczowa jest zatem analiza umowy pod kątem przesłanek dzieła lub innej umowy o świadczenie usług, np. zlecenia.
Co istotne, Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z 18 lutego 2015 r. (VI U 137/14) wskazał, że żaden przepis nie daje ZUS prawa do samodzielnego ustalania rodzaju umowy, jaka jego zdaniem byłaby najbardziej właściwa w konkretnych okolicznościach. Dodał ponadto, że ZUS może czynić to jedynie wtedy, gdy umowa nie wykazuje cech, jakie powinna mieć w świetle odnoszących się do niej zasad ujętych w przepisach lub ma je w stopniu niewielkim, a przeważają cechy charakterystyczne dla umowy innego rodzaju.
Trzeba zatem odnieść się do stosownych norm kodeksu cywilnego. I tak, zgodnie z jego art. 627, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Z kolei z art. 734 k.c. wynika, że przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się dokonać określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Przy czym w myśl art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
