ZUS już nie odpuści nawet najmniejszego długu

Od 1 stycznia 2018 r. każdy płatnik będzie miał przypisany w ZUS jeden rachunek, składający się z 26 cyfr – połączenia numeru identyfikującego i numeru NIP. Będzie to jednocześnie identyfikator płatnika. Na ten rachunek płatnicy mają dokonywać wpłat wszystkich składek jednym przelewem, bez względu na to, na ile funduszy i ubezpieczeń jest ta wpłata, czy zatrudniają pracowników, zleceniobiorców, czy może prowadzą firmę samodzielnie.

Jedyne informacje, jakie trzeba będzie podać w przelewie od 1 stycznia 2018 r., to kwota składek, nadawca i odbiorca płatności, a także numer rachunku. Płatnicy nie będą już korzystać z bankowych formatek przelewu do ZUS, w których obecnie wskazują ubezpieczenia/fundusz, typ wpłaty oraz miesiąc, za który regulują składki. Mają robić zwykły przelew, taki jakim płaci się np. za telefon.

Tak będzie już od 1 stycznia 2018 r. Płatnik, który do tego czasu nie uzyska indywidualnego numeru rachunku składkowego (NRS), nie zapłaci składek. ZUS zamknie bowiem dotychczasowe rachunki z końcem 2017 r.

Wraz z wprowadzeniem indywidualnych NRS zmienią się zasady rozliczania wpłat. ZUS będzie je dzielił proporcjonalnie na wszystkie ubezpieczenia i fundusze. Obowiązywać będzie przy tym zasada, że w pierwszej kolejności pokryje zaległości.

Co to oznacza dla płatników? Wielu z nich może żyć w błędnym przekonaniu, że płacą bieżące składki i nie mają z ZUS zaległości. Nie zawsze jest to prawda. Dotąd to płatnik wskazywał w przelewach, na jaki miesiąc ma zostać rozliczona wpłata, a ZUS wykonywał tę dyspozycję. Od stycznia 2018 r. wpłata będzie w pierwszej kolejności rozliczana na zaległości i naliczone od nich odsetki za zwłokę. Nie pokryje zatem bieżących zobowiązań.

Będzie to zarówno problem dla przedsiębiorców startujących w przetargach, jak i tych, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i chcą pobierać z ZUS zasiłki. Do tej pory, płacąc składki na bieżąco, mogli ponownie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego i uzyskać prawo do zasiłku, mimo wcześniejszych zaległości. Co więcej, miesięczna niedopłata nieprzekraczająca 6,60 zł w ogóle nie miała wpływu na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Można było mieć w każdym miesiącu braki do tej kwoty i nadal podlegać ubezpieczeniu oraz pobierać zasiłki.

Od stycznia 2018 r. te niewielkie niedopłaty składek mogą się zemścić. Już z przelewu, który wpłynie do ZUS w styczniu 2018 r., Zakład pokryje najpierw zaległości – również te niewielkie >patrz odpowiedź ZUS. Płatnik może zostać wyłączony z ubezpieczenia chorobowego od grudnia 2017 r., nie mając takiej świadomości.

Dotyczy to nie tylko przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność, ale także tych zatrudniających pracowników i zleceniobiorców. Z wpłaty składek – dokonywanej jednym przelewem za niego i zatrudnionych – ZUS pokryje wcześniejsze, nawet najmniejsze niedopłaty. Pozostałą część, która powinna pokryć składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczy najpierw na składki na fundusz emerytalny i na otwarte fundusze emerytalne. Tym samym niedopłata zawsze będzie dotyczyła składki na jego ubezpieczenie chorobowe.

Na wszelki wypadek płatnicy powinni sprawdzić stan swojego konta. Mogą złożyć w ZUS wniosek o ustalenie salda rachunku, ale taką informację znajdą też na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

Odpowiedź ZUS w sprawie zmian w rozliczaniu wpłaty składek od stycznia 2018 r.

Nic się nie zmienia w tym zakresie [red.: praktyka, że ubezpieczenie chorobowe nie ustaje, gdy niedopłata za dany miesiąc nie przekracza 6,60 zł] do końca grudnia 2017 r. Podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu warunkuje jednak terminowe i w pełnej kwocie opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) za bieżące miesiące. Obowiązuje też podany wyjątek od tej reguły – posiadanie zaległości do kwoty 6,60 zł.

Biorąc pod uwagę obecne zasady rozliczania składek, płatnik może mieć zadłużenia nawet na znacznie wyższą kwotę, jednak opłacając składki za bieżące miesiące w terminie i w pełnej wysokości, może mieć prawo do podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Istotna zmiana nastąpi od 1 stycznia 2018 r., bowiem wraz z wprowadzeniem od tego dnia zasady dokonywania zapłaty należnych za dany miesiąc składek jedną wpłatą, wprowadzona zostaje reguła, że płatnik nie podaje na wpłacie ani tytułu wpłaty, ani okresu, za który dokonuje wpłaty. Wpłaty zostaną podzielone proporcjonalnie na wszystkie rodzaje ubezpieczeń opłacanych przez płatnika składek, a następnie podzielona wpłata zostanie rozliczona na należności z tytułu składek począwszy od najstarszej należności w ramach danego ubezpieczenia, co może skutkować zadłużeniem za bieżący okres.

Tak więc w sytuacji, gdy na koncie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą istnieje zaległość za ubiegłe okresy, np. za rok 2016, zostanie ona pokryta z pierwszej wpłaty dokonanej począwszy od 1 stycznia 2018 r. Jeżeli będzie to skutkować powstaniem zaległości za bieżąco opłacany miesiąc w wysokości przekraczającej 6,60 zł, to skutkować będzie zadłużeniem, które wyłącza z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

(..) ani obecnie, ani po zmianach wprowadzanych od 1 stycznia 2018 r., nie będzie anulowania zaległości. Także takich, które nie skutkowały np. utratą prawa do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Tak więc w sytuacji, gdy na koncie osoby prowadzącej działalność gospodarczą na koniec 2017 r. będą istniały zaległości po 5 zł za kilka miesięcy 2016 r. czy 2017 r. – z pierwszej dokonanej w roku 2018 wpłaty będą one podlegały sukcesywnemu pokryciu do wysokości dokonanej wpłaty.

Pozostało 92% artykułu