Krok III. Potrącenie ze stawki dziennej kwoty podatku dochodowego:
306,54 zł – [306,54 zł x 18 proc.] = 206,12 zł
Krok IV. Kwota netto zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2018 r.:
206,12 zł x 31 dni = 6389,72 zł
Zatem maksymalna kwota zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorczej mamy, która będzie odprowadzała wysokie składki przez 12 miesięcy przed porodem, wyniesie ponad 6 tys. złotych, w zależności od liczby dni w danym miesiącu. Z kolei kobieta, która przez cały okres będzie odprowadzała składki od minimalnej podstawy, tj. dużego ZUS (obecnie 2557,80 zł) otrzyma zasiłek w kwocie wynoszącej około 1800 zł. Kwoty te zostaną odpowiednio obniżone, w zależności od wyboru jednej z dwóch opcji procentowego rozłożenia wypłacanego zasiłku (80 proc. przez cały okres lub 100 proc. przez 26 tygodni oraz 60 proc. przez kolejne 26 tygodni).
Sprawa znacznie się komplikuje, gdy przedsiębiorcza mama podlegała ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy przed porodem lub prowadzi działalność dłużej niż rok, ale zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego później i nie upłynęło jeszcze 12 miesięcy opłacania składki chorobowej. Podstawą wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla kobiet objętych ubezpieczeniem chorobowym przez okres krótszy niż 12 miesięcy jest najniższa podstawa wymiaru składek, powiększona o 1/12 kwoty nadwyżek z poszczególnych miesięcy, zadeklarowanych ponad tę podstawę. Tak uzyskaną kwotę należy pomniejszyć o 13,71 proc. oraz zaliczkę na podatek dochodowy.
Przykład:
Pani Anna rozpoczęła działalność gospodarczą w styczniu 2017 r., a dziecko urodziła w czerwcu 2017 r. Przez cały okres prowadzenia działalności podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i odprowadzała składki od najwyższej podstawy (10 657,50 zł). Jaki zasiłek macierzyński otrzyma pani Anna?
Krok I. Ustalenie najniższej podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego:
Najniższa podstawa wymiaru składek w okresie, w którym pani Anna podlegała ubezpieczeniu to 2557,80 zł, zatem:
2557,80 zł – [2557,80 zł x 13,71 proc.] = 2207,13 zł
Krok II. Ustalenie nadwyżki dla każdego miesiąca (styczeń – maj):
10 657,50 zł – 2557,80 zł = 8099,70 zł
Krok III. Nadwyżkę dla każdego miesiąca zmniejszamy o 13,71 proc.:
8099,70 zł – [8099,70 zł x 13,71 proc.] = 6989,23 zł
W tym przypadku nadwyżka w każdym miesiącu wynosi tyle samo, więc kwota 6989,23 zł stanowi średnią wartość nadwyżki
Krok IV. Ustalenie iloczynu 1/12 średniej wartości nadwyżki i miesięcy podlegania ubezpieczeniu:
[6989,23 zł ÷ 12] x 5 (styczeń – maj) = 2912,20 zł
Krok V. Ustalenie ostatecznej podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego – zsumowanie najniższej podstawy wymiaru składki i kwoty otrzymanej w kroku IV:
2207,13 zł + 2912,20 zł = 5119,33 zł
Krok VI. Wyliczenie stawki dziennej zasiłku macierzyńskiego [zgodnie z ustawą przyjmujemy, że każdy miesiąc ma 30 dni]:
5119,33 zł: 30 dni = 170,64 zł
Krok VII. Potrącenie ze stawki dziennej kwoty podatku dochodowego:
170,64 zł – [170,64 zł x 18 proc.] = 139,92 zł
Krok VIII. Ustalenie kwoty netto zasiłku macierzyńskiego za czerwiec 2017 r.:
139,92 zł x 30 dni = 4197,60 zł
- Czy warunkiem otrzymywania zasiłku macierzyńskiego jest zawieszenie prowadzania działalności gospodarczej?
Nie, przedsiębiorcza mama w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego może bez przeszkód kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej, Może ją również zawiesić wedle swego uznania. Prowadzenie biznesu w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie powoduje, że świadczenie zostaje wstrzymane.
- Czy w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego trzeba odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności?
Obowiązki przedsiębiorczej mamy związane z odprowadzaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w trakcie pobierania zasiłku nie są jednakowe. Zależą od tego, czy prowadzona przed porodem działalność gospodarcza została zawieszona, czy jednak jest kontynuowana.
Jeżeli matka zdecyduje się poświęcić początkowe tygodnie wyłącznie opiece nad dzieckiem i zawiesi działalność, nie ma obowiązku opłacać żadnych składek z tytułu działalności gospodarczej. Przez cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, przedsiębiorcza mama podlega natomiast obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobieranego zasiłku, które finansuje w całości budżet państwa. Nie podlega natomiast ubezpieczeniom chorobowemu ani wypadkowemu. Płatnikiem składek jest ZUS. Zasiłek macierzyński nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcze mamy nie muszą się jednak martwić tym faktem, gdyż przez cały okres pobierania zasiłku są uprawnione do korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.
W drugim przypadku, przy decyzji o kontynuowaniu prowadzenia firmy w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego, przedsiębiorcza mama nie musi płacić składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Również w tej sytuacji obowiązkowym tytułem pozostaje wypłacany przez ZUS zasiłek, a prowadzona działalność gospodarcza staje się tytułem dobrowolnym. Oznacza to, że w trakcie pobierania zasiłku, kobieta kontynuująca prowadzenie działalności może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych na własne życzenie. Inaczej wygląda sytuacja ze składką zdrowotną, która w tym przypadku jest obowiązkowa.
Jeżeli jednak wypłacany zasiłek macierzyński nie przekracza kwoty minimalnej, tj. 1000 zł, przedsiębiorcze mamy kontynuujące działalność gospodarczą w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego są zwolnione z obowiązku opłacania składki zdrowotnej przez cały okres pobierania świadczenia.
Aleksandra Sudak, adwokat, zespół prawa pracy kancelarii Hogan Lovells
Gwarantowane minimum
Od 1 stycznia 2016 r. w przypadku, gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż 1000 zł, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy podwyższa się do wysokości 1000 zł – czyli do wysokości świadczenia rodzicielskiego określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Ta zmiana ma znaczenie głównie dla nowych przedsiębiorców opłacających przed porodem preferencyjne składki od podstawy równiej 600 zł, czyli 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
