Praca za granicą nie odbiera ulgi w ZUS

Konieczne jest więc ustalenie znaczenia użytego w ww. przepisie sformułowania „byłego pracodawcy" w kontekście innych norm prawnych.

Definicja pracodawcy

W rozumieniu art. 3 kodeksu pracy pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że bez znaczenia w tym zakresie pozostaje status prawny jednostki zatrudniającej (osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, osoba fizyczna), jej forma organizacyjna (spółka, fundacja, spółdzielnia, zakład opieki zdrowotnej, szkoła, osoba prywatna itp.), czy cel działalności.

ZUS w piśmie z 27 stycznia 2016 r. (WPI/200000/43/ 15/2016) podkreślił, że prowadzenie działalności na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej nie pozbawia prawa do stosowania obniżonej, preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jest tak jednak wyłącznie wtedy, gdy przez okres zatrudnienia pracownik podlegał ustawodawstwu innemu niż polskie. Takiej pracy nie uznaje się bowiem za pracę wykonywaną na terenie Polski. Co jednak najistotniejsze, wprost podkreślono, że: pojęcie byłego pracodawcy nie odnosi się m.in. do podmiotu, na rzecz którego była świadczona praca w innym państwie członkowskim.

Tylko polska firma

Warto wreszcie odwołać się do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej. Z tych przepisów wynika, że obowiązek ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego dotyczy osób fizycznych, które są na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pracownikami. Ustawodawca uzależnił zatem obowiązek podlegania wspomnianym ubezpieczeniom od powiązania pracownika terytorialnie z obszarem Polski.

Potwierdzeniem takiego kierunku rozważań może być również art. 11 rozporządzenia w przedmiocie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z 29 kwietnia 2004 r. (DzU UEL 2004.166.1). Stanowi on, że osoby, do których stosuje się to rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego.

Korelacja przywołanych przepisów prawnych prowadzi do wniosku, że osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą na terenie Polski – mimo że zamierza świadczyć pracę na rzecz swojego byłego pracodawcy (firma brytyjska) – nie utraci możliwości skorzystania z preferencyjnego ZUS.