Przy łączeniu pracy z macierzyństwem czasem trzeba wyrównać zasiłek

Jeśli w okresie urlopu rodzicielskiego pracownik wróci do pracy na część etatu, proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy obniża mu się pensję i zasiłek macierzyński. Zatrudniony zyskuje wówczas prawo do wydłużenia tego urlopu, a kwota należnego mu zasiłku w skali miesiąca nie może zejść poniżej 1000 zł.

Publikacja: 01.06.2017 06:20

Przy łączeniu pracy z macierzyństwem czasem trzeba wyrównać zasiłek

Foto: Adobe Stock

Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą (w wymiarze nie wyższym niż pół etatu) na rzecz pracodawcy udzielającego tego urlopu jest instytucją, która już od wielu lat jest unormowana w przepisach kodeksu pracy. Pracownik może z tego rozwiązania korzystać na swój wniosek, który szef co do zasady musi uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj zadań realizowanych przez podwładnego.

Godzenie macierzyństwa z obowiązkami służbowymi przez zatrudnioną osobę wymaga od zakładu pracy przede wszystkim znajomości kodeksowych reguł wydłużania urlopu rodzicielskiego oraz rekalkulowania zasiłku macierzyńskiego i wynagrodzenia za niepełnoetatową aktywność zawodową. Nie wolno również zapominać o prawie podwładnego do podwyższenia zasiłku, gdyby w skali miesiąca okazał się on niższy od 1000 zł.

Praca na urlopie wydłuża jego okres

Gdy strony stosunku pracy porozumieją się w kwestii łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą dla podmiotu, który go udzielił, wówczas:

- urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy,

- przedmiotowy urlop ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w czasie łączenia rodzicielstwa z pracowaniem, nie dłużej jednak niż do:

– 64 tygodni – w razie urodzenia się jednego dziecka przy jednym porodzie,

– 68 tygodni – w przypadku urodzenia się więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Czas, o który wydłuży się urlop rodzicielski, wyliczamy poprzez pomnożenie liczby tygodni, przez które pracownik łączył macierzyństwo z pracą na część etatu przez wymiar czasu pracy wykonywanej przez pracownika w tym okresie. Jeśli pracownik zdecydował się na łączenie niepełnego etatu również tej części urlopu rodzicielskiego, która powstała w wyniku proporcjonalnego jego wydłużenia z tytułu łączenia go z pracą, wymiar tej części urlopu oblicza się dzieląc długość części proporcjonalnie wydłużonego urlopu przez różnicę liczby 1 i wymiaru czasu pracy, w jakim etatowiec zamierza godzić korzystanie z tej części urlopu z realizacją zadań pracowniczych.

Jeśli powstała w wyniku wydłużenia część urlopu nie odpowiada wielokrotności tygodnia, pracownikowi udziela się jej w dniach, przy czym niepełny dzień się pomija.

Przykład

Pracownica korzysta z urlopu rodzicielskiego od 25 sierpnia 2017 r. do 11 stycznia 2018 r. (20 tyg.), łącząc go z pracą na 1/2 etatu, co spowodowało wydłużenie tego urlopu o 10 tygodni (20 tyg. x 1/2).

We wniosku o łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą oświadczyła, że część urlopu wynikającą z wydłużenia także zamierza łączyć z pracą na 1/2 etatu. Wydłużona część wyniesie więc 20 tygodni [10 tyg. : (1-1/2)]. Zatem cały okres urlopu po jego wydłużeniu powinien liczyć 40 tyg. (20 tyg. urlopu rodzicielskiego oraz 20 tyg. wydłużonej części tego urlopu).

Zasiłek proporcjonalnie niższy

Za czas łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą pracownik ma prawo do zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym łączy opiekę nad dzieckiem z pracą na część etatu.

Aby obliczyć kwotę odpowiednio obniżonego zasiłku macierzyńskiego, należy ustalić właściwie pomniejszoną wysokość jego stawki dziennej.

Przykład

Pełnoetatowa pracownica korzystała z urlopu macierzyńskiego do 22 stycznia 2017 r., po którym przez 14 tygodni (98 dni) przebywała na urlopie rodzicielskim. Urlop ten łączyła z pracą na 0,5 etatu, zatem należny jej zasiłek macierzyński podlegał zmniejszeniu o połowę.

Podstawa wymiaru jej zasiłku macierzyńskiego wynosi 3783,64 zł. Za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (od 23 stycznia do 5 marca 2017 r.) przysługiwał jej zasiłek w wysokości 100 proc. podstawy, a za pozostałe 8 tygodni (od 6 marca do 30 kwietnia 2017 r.) 60 proc. tej podstawy.

Skalkulowanie stawki dziennej zasiłku za dni urlopu rodzicielskiego zmniejszonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej podczas tego urlopu powinno wyglądać jak niżej:

- od 23 stycznia do 5 marca 2017 r.:

(3783,64 zł : 30) = 126,12 zł; 126,12 zł – (126,12 zł x 0,5) = 63,06 zł,

- od 6 marca do 30 kwietnia 2017 r.:

(3783,64 zł : 30 x 60 proc.) = 75,67 zł; 75,67 zł – (75,67 zł x 0,5) = 37,83 zł.

Z uwagi na fakt, iż w okresie wydłużenia urlopu rodzicielskiego pracownica łączyła urlop z pracą na 0,25 etatu, łączny czas, o który powinien w opisanej sytuacji trwać dłużej urlop rodzicielski, trzeba ustalić następująco:

6 tygodni (42 dni) x 0,5 : (1 – 0,25) = 4 tygodnie (28 dni),

8 tygodni (56 dni) x 0,5 : (1 – 0,25) = 5,33 tygodnia (37 dni).

Urlop rodzicielski został więc wydłużony łącznie o 65 dni (28 dni + 37 dni), czyli od 1 maja do 4 lipca 2017 r.

Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego należna za ww. okres powinna zostać zmniejszona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej w czasie wydłużenia (0,25 etatu) w poniższy sposób:

- od 1 do 28 maja 2017 r. (28 dni): 126,12 zł – (126,12 zł x 0,25) = 94,59 zł,

- od 29 maja do 4 lipca 2017 r. (37 dni): 75,67 zł – (75,67 zł x 0,25) = 56,75 zł.

Nie mniej niż 1000 zł miesięcznie

Jeśli miesięczny zasiłek macierzyński pomniejszony o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższy od świadczenia rodzicielskiego wynoszącego 1000 zł, kwotę zasiłku podwyższa się do 1000 zł.

To podwyższenie przysługuje również w okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego z tytułu łączenia tego urlopu z pracą, jeśli zmniejszona proporcjonalnie miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego po odjęciu zaliczki podatkowej nie osiąga poziomu 1000 zł.

Wyrównanie, o którym mowa, kalkuluje się jako różnicę między wysokością świadczenia rodzicielskiego a miesięczną kwotą zasiłku macierzyńskiego zredukowaną o podatek dochodowy.

Gdy zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, wówczas kwotę podwyższenia należy ustalić w odniesieniu do proporcjonalnie pomniejszonego świadczenia rodzicielskiego. W tym celu trzeba w pierwszej kolejności:

- podzielić 1000 zł przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który zasiłek macierzyński przysługuje (wynik podlega zaokrągleniu do 1 gr według ogólnych zasad),

- pomnożyć wynik przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek macierzyński,

- otrzymaną kwotę zaokrąglić do 10 gr w górę.

Dopiero wykonanie tych działań pozwoli finalnie ustalić, w jakiej wysokości wypłacić zatrudnionej osobie wyrównanie do macierzyńskiego.

Przykład

Pełnoetatowa pracownica bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przebywa od 2 maja 2017 r. na urlopie rodzicielskim, który łączy z pracą na pół etatu. Zasiłek macierzyński wyliczany jest dla niej od podstawy 80 proc., a dzienna stawka brutto tego zasiłku to 46,98 zł. Uwzględniając fakt, iż pracownica złożyła pracodawcy PIT-2, wyliczenie należnego jej zasiłku powinno przebiegać jak niżej:

1. zasiłek za maj:

- zasiłek za urlop macierzyński do 1 maja: 46,98 zł,

- proporcjonalnie zmniejszona stawka dzienna zasiłku za okres od 2 do 31 maja: 46,98 zł – (46,98 zł x 0,5) = 23,49 zł,

- kwota majowego zasiłku macierzyńskiego: 46,98 zł + (23,49 zł x 30 dni) = 751,68 zł,

- zaliczka na podatek dochodowy: (752 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 89,03 zł; po zaokrągleniu 89 zł,

- zasiłek pomniejszony o zaliczkę: 751,68 zł – 89 zł = 662,68 zł,

- kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego: 1000 zł – 662,68 zł = 337,32 zł,

2. zasiłek za czerwiec:

- kwota zasiłku macierzyńskiego: 23,49 zł x 30 dni = 704,70 zł,

- zaliczka na podatek dochodowy: (705 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 80,57 zł; po zaokrągleniu 81 zł,

- zasiłek pomniejszony o zaliczkę: 704,70 zł – 81 zł = 623,70 zł,

- podwyższenie zasiłku macierzyńskiego: 1000 zł – 623,70 zł = 376,30 zł.

Kwotę podwyższenia za kolejne miesiące należy skalkulować odpowiednio na wskazanych wyżej zasadach.

Pensję zwykle też do proporcjonalnej redukcji

Sposób ustalania kwoty wynagrodzenia należnego za pracę łączoną z urlopem rodzicielskim zależy przede wszystkich od wysokości wynagrodzenia zagwarantowanego w umowie o pracę i rodzaju osiąganych składników płacy. Zasadniczo przyjmuje się, że w okresie łączenia urlopu rodzicielskiego z częścią etatu wynagrodzenie za pracę podlega obniżeniu odpowiednio do wymiaru czasu realizowanych zadań.

Oczywiście pracodawca musi pamiętać o naczelnej regule zapisanej w art. 80 kodeksu pracy, w myśl której wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.

Przykład

Pracownica zatrudniona w spółce z o.o. na pełny etat w podstawowym systemie czasu pracy, w umowie o pracę ma wskazane stałe wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 4500 zł brutto. 9 kwietnia 2017 r. zakończyła urlop macierzyński i od następnego dnia rozpoczęła urlop rodzicielski. 5 kwietnia wystąpiła do pracodawcy o zgodę na łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą od 1 maja br. w wymiarze 0,5 etatu przez pierwsze 3 tygodnie tego miesiąca, a od 22 maja – na 1/4 etatu. Spółka na to przystała. Za majową pracę pracownicy należy się więc pensja pomniejszona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, przy czym trzeba ją ustalić osobno za okres świadczenia pracy na 1/2 i 1/4 etatu. Powinno to wyglądać następująco:

- wynagrodzenie za okres od 1 do 21 maja:

4500 zł x 1/2 = 2250 zł;

168 godz. wymiaru czasu ustalonego dla pełnego etatu w maju x 1/2 etatu = 84 godz.;

2250 zł : 84 godz. = 26,79 zł;

26,79 zł x 52 godz. pracy z okresu od 1 do 21 maja (13 dni x 4 godz.) = 1393,08 zł;

- wynagrodzenie za okres od 22 do 31 maja:

4500 zł x 1/4 = 1125 zł;

168 godz. x 1/4 etatu = 42 godz.;

1125 zł : 42 godz. = 26,79 zł;

26,79 zł x 16 godz. pracy z okresu od 22 do 31 maja (8 dni x 2 godz.) = 428,64 zł;

- łączne wynagrodzenie za pracę majową:

1393,08 zł + 428,64 zł = 1821,72 zł. ?

Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą (w wymiarze nie wyższym niż pół etatu) na rzecz pracodawcy udzielającego tego urlopu jest instytucją, która już od wielu lat jest unormowana w przepisach kodeksu pracy. Pracownik może z tego rozwiązania korzystać na swój wniosek, który szef co do zasady musi uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj zadań realizowanych przez podwładnego.

Godzenie macierzyństwa z obowiązkami służbowymi przez zatrudnioną osobę wymaga od zakładu pracy przede wszystkim znajomości kodeksowych reguł wydłużania urlopu rodzicielskiego oraz rekalkulowania zasiłku macierzyńskiego i wynagrodzenia za niepełnoetatową aktywność zawodową. Nie wolno również zapominać o prawie podwładnego do podwyższenia zasiłku, gdyby w skali miesiąca okazał się on niższy od 1000 zł.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe