- ZUS wszczął postępowanie egzekucyjne za zaległe składki. Staram się wpłacać mniejsze kwoty. W ZUS powiedziano mi, że zostanę obciążony opłatą dodatkową za niepłacenie składek, a to może podwoić kwotę zadłużenia. Jednak to nie moja wina, bo kontrahenci nie płacili, a ja zatrudniam 5 osób. Wcześniej zobowiązania regulowałem terminowo. Czy jest to możliwe? A jeśli tak – czy mogę kwestionować decyzję ZUS? – pyta czytelnik.
W razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę do wysokości 100 proc. nieopłaconych składek. Tak wynika z art. 24 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa). Z brzmienia tego przepisu jednoznacznie wynika, że wymierzenie przez ZUS płatnikowi tzw. opłaty dodatkowej ma charakter fakultatywny.
Ważne okoliczności
W orzecznictwie sądowym przyjmuje się jednak, że opłata dodatkowa stanowi sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku opłacania składek i ma sens jedynie wówczas, gdy – przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności – można oczekiwać, że spełni ona lub może spełnić założony, dyscyplinujący cel (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2004 r., II UK 403/03). Przy wymiarze opłaty ZUS powinien zatem mieć na uwadze przyczynę powstania zaległości, stopień zawinienia płatnika i skutek, jaki może wywrzeć wymierzenie tej opłaty.
Warto również odnotować, że Sąd Apelacyjny w Lublinie z wyroku z 22 sierpnia 2006 r. (III AUa 1745/05) akcentował, iż przy stosowaniu opłaty dodatkowej pod uwagę powinien być wzięty dotychczasowy stosunek płatnika do obowiązku opłacania składek, a zwłaszcza okoliczności wskazujące na jego winę w nieopłacaniu składek albo ich opłacaniu w zaniżonej wysokości.
Z kolei, Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z 18 stycznia 2016 r. (VII U 278/15) zaakcentował – w kontekście stanu faktycznego: W toku postępowania ubezpieczony wykazywał, że nieopłacenie przez niego należnych składek nie było intencjonalne, było skutkiem trudności finansowych, na których wystąpienie nie miał większego wpływu. Obecnie ubezpieczony uiścił zaległe składki, wcześniej nie zalegał z zapłatą składek. Zaś w konkluzji uzasadniania podał, że: (..) wnioskodawca daje stale zatrudnienie 11 osobom, dotychczas regulował w terminie składki, należało uznać, iż dodatkowe obciążanie wnioskodawcy opłatą dodatkową nie miałoby charakteru dyscyplinującego, a stanowiłoby wyłącznie dolegliwość ubezpieczonego, który nie ze swojej winy popadł w trudności finansowe.
