Kiedy prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Jeśli zmienia się wysokość zasiłku macierzyńskiego, inna będzie też wysokość podwyższenia. Problem pojawia się wtedy, gdy te zmiany trzeba uwzględnić z datą wsteczną.

Aktualizacja: 12.02.2016 08:18 Publikacja: 12.02.2016 01:00

Kiedy prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Foto: 123rf

Konieczność ponownego ustalenia wysokości zasiłku macierzyńskiego może mieć miejsce, gdy:

- ubezpieczonemu przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, a następnie ma prawo do 60 proc. macierzyńskiego,

- pracownik zaczyna łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego etatu i w związku z tym należny mu zasiłek macierzyński musi być proporcjonalnie zmniejszony do wymiaru czasu podjętej pracy,

- zmienia się kwota zasiłku macierzyńskiego za poszczególne miesiące w związku z różną liczbą dni kalendarzowych miesiąca, za który zasiłek przysługuje,

- w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego zmienia się podstawa jego wymiaru, np. wskutek podwyższenia minimalnego wynagrodzenia za pracę, podniesienia podstawy wymiaru zasiłku do kwoty minimalnego wynagrodzenia, pomniejszonego o kwotę odpowiadającą 13,71 proc. począwszy od drugiego roku pracy albo w związku z wyłączeniem składnika przysługującego do określonego terminu.

W wyniku przeliczenia:

1. Powstaje prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, jeżeli przed jego przeliczeniem zasiłek (po odliczeniu PIT) był niższy od kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Przykład

Pani Małgorzata podlega ubezpieczeniu chorobowemu z wykonywanego zlecenia. 3 sierpnia 2015 r. urodziła dziecko i z tego tytułu pobiera zasiłek macierzyński za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego od 3 sierpnia 20 grudnia 2015 r., za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 21 grudnia 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. oraz za okres urlopu rodzicielskiego od 1 lutego do 31 lipca 2016 r.

Ponieważ o żadną z części zasiłku macierzyńskiego pani Małgorzata nie wnioskowała 14 dni po porodzie, to nabyła prawo do świadczenia najpierw w stawce 100 proc. (za czas urlopu podstawowego i dodatkowego), a potem 60 proc. (za czas urlopu rodzicielskiego).

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wynosi 1600 zł.

Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego to:

- 53,33 zł [(1600 zł : 30) x 100 proc.] – za okres, gdy zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru,

- 32 zł [(1600 zł : 30) x 60 proc.] – za okres, gdy zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 60 proc. podstawy wymiaru.

Po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy kobiecie należy się zasiłek macierzyński:

- za styczeń 2016 r. w wysokości 1355,23 zł:

53,33 zł x 31 dni = 1653,23 zł,

1650 zł x 18 proc. = 298 zł,

1653,23 zł – 298 zł = 1355,23 zł.

Zleceniobiorczyni nie dostanie podwyższenia zasiłku macierzyńskiego od 1 do 31 stycznia 2016 r., gdyż jego miesięczna kwota pomniejszona o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za ten okres przekracza świadczenie rodzicielskie, tj. 1000 zł. - za luty 2016 r. w kwocie 761 zł: 32 zł x 29 dni = 928 zł, 928 zł x 18 proc. = 167 zł,

928 zł – 167 zł = 761 zł.

Pani Małgorzata otrzyma podwyższenie zasiłku macierzyńskiego od 1 lutego 2016 r., kiedy ma prawo do tego zasiłku w wysokości 60 proc. podstawy wymiaru.

Kwota podwyższenia za luty 2016 r. wynosi 239 zł:

1000 zł – 761 zł = 239 zł.

2. Zmienia się kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, ponieważ zmieniła się kwota zasiłku.

Jeżeli nowa kwota zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (kwota zasiłku netto) jest niższa od świadczenia rodzicielskiego, ustala się różnicę między wypłaconą (wyższą) a ponownie ustaloną (niższą) kwotą podwyższenia. Zalicza się ją na poczet dopłaty (wyrównania) zasiłku macierzyńskiego pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, a od kwoty dopłaty zasiłku odprowadza zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Przykład

Pracownica, która urodziła dziecko 14 września 2015 r., przed upływem 14 dni po porodzie zwróciła się z wnioskiem o udzielenie urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze oraz wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za te urlopy. Pracownicy udzielono urlopu macierzyńskiego od 14 września 2015 do 31 stycznia 2016 r., dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 1 lutego do 13 marca 2016 r. i urlopu rodzicielskiego od 14 marca do 11 września 2016 r. Podstawa wymiaru jej zasiłku macierzyńskiego wynosi 1170 zł.

Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego należnego w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru to 31,20 zł [(1170 zł : 30) x 80 proc.].

Zasiłek macierzyński po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń 2016 r. przysługuje pracownicy w wysokości 793,20 zł:

31,20 zł x 31 dni = 967,20 zł,

967 zł x 18 proc. = 174 zł,

967,20 zł – 174 zł = 793,20 zł.

Pracownicy wypłacono podwyższenie zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2016 r. w kwocie 206,80 zł: 1000 zł – 793,20 zł.

5 stycznia 2016 r. kobieta zrezygnowała z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze i oświadczyła, że ojciec dziecka nie będzie korzystał z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego.

W związku z tym kwotę zasiłku macierzyńskiego oraz kwotę jego podwyższenia należy ustalić ponownie.

Stawka dzienna zasiłku macie- rzyńskiego w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru wynosi 39 zł [(1170 zł : 30) x 100 proc.].

Zasiłek macierzyński po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń 2016 r. przysługuje pracownicy w kwocie 864 zł:

39 zł x 31 dni = 1209 zł,

1209 zł x 18 proc. = 218 zł,

1209 zł – 218 zł = 991 zł.

Należne pracownicy podwyższenie macierzyńskiego za styczeń 2016 r. wynosi 9 zł (1000 zł – 991 zł).

Zasiłek macierzyński oraz jego podwyższenie przelicza się za styczeń 2016 r.:

- należny zasiłek macierzyński wynosi 1209 zł (39 zł x 31 dni), a po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 991 zł [1209 zł – (1209 zł x 18 proc.)], - dopłata do wcześniej wypłaconego zasiłku wynosi 241,80 zł (1209 zł – 967,20 zł),

- zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od dopłaty (241,80 zł) wynosi 44 zł (242 zł x 18 proc.),

- należna dopłata zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 197,80 zł (241,80 zł – 44 zł),

- należna kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2016 r. wynosi 9 zł (1000 zł – 991 zł),

- nadpłata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego wynosi 197,80 zł (206,80 zł – 9 zł).

Ponieważ nadpłata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego (197,80 zł) jest równa kwocie dopłaty zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy (197,80 zł), pracownicy nie zostanie wypłacona dopłata zasiłku za styczeń 2016 r. Przekazana jej zostanie jedynie zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty dopłaty wynosząca 44 zł.

3. Następuje utrata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłek jest równy lub wyższy od świadczenia rodzicielskiego, gdy było wypłacane podwyższenie zasiłku macierzyńskiego.

Gdy nowa kwota zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (kwota zasiłku netto) jest równa lub wyższa od świadczenia rodzicielskiego, podwyższenie zasiłku nie przysługuje, a wypłaconą kwotę zalicza się na poczet dopłaty zasiłku macierzyńskiego pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Różnicę między kwotą netto dopłaty zasiłku macierzyńskiego a wypłaconym jego podwyższeniem reguluje się świadczeniobiorcy, a od kwoty dopłaty zasiłku odprowadza się zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Przykład

Zatrudniona na 1/3 etatu pani Katarzyna 1 stycznia 2016 r. urodziła martwe dziecko. Od 1 stycznia do 25 lutego 2016 r. korzysta z ośmiu tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu. Wyliczona podstawa wymiaru jej zasiłku macierzyńskiego to 890 zł.

Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego przysługującego w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru wynosi 29,67 zł (890 zł : 30).

Zasiłek macierzyński po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń 2016 r. przysługuje pracownicy w kwocie 691,20 zł:

29,67 zł x 31 dni = 919,77 zł,

920 zł x 18 proc. = 166 zł,

919,77 zł – 166 zł = 753,77 zł.

Pracownicy wypłacono podwyższenie zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2016 r. w kwocie 246,23 zł (1000 zł – 753,77 zł).

W lutym 2016 r. w zakładzie wypłacono nagrodę roczną za 2015 r., która powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego oraz doliczono wynagrodzenie za wykonywanie umowy zlecenia z własnym pracodawcą (które wcześniej pracodawca przez pomyłkę pominął). Po uwzględnieniu wszystkich składników wynagrodzenia, podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wynosi 1700 zł. Dlatego należy ponownie ustalić kwoty zasiłku macierzyńskiego oraz jego podwyższenia.

Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru wynosi 56,67 zł (1700 zł : 30).

Zasiłek macierzyński po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń 2016 r. przysługuje pracownicy w wysokości 1440,77 zł:

56,67 zł x 31 dni = 1756,77 zł,

1757 zł x 18 proc. = 316 zł,

1756,77 zł – 316 zł = 1440,77 zł.

Pracownicy nie przysługuje podwyższenie zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2016 r., gdyż ustalona ponownie kwota tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych za ten miesiąc (1440,77 zł) przewyższa kwotę świadczenia rodzicielskiego (1000 zł).

Zasiłek macierzyński oraz jego podwyższenie przelicza się za wypłacony okres, tj. za styczeń 2016 r.

- należny zasiłek macierzyński wynosi 1756,77 zł (56,67 zł x 31 dni), a po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 1440,77 zł [1757 zł – (1757 zł x 18 proc.)],

- dopłata do wcześniej wypłaconego zasiłku wynosi 837 zł (1756,77 zł – 919,77 zł),

- zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od dopłaty (837 zł) wynosi 151 zł (837 zł x 18 proc.),

- należna dopłata zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 686 zł (837 zł – 151 zł),

- podwyższenie zasiłku macierzyńskiego za styczeń 2016 r. nie przysługuje (1440,77 zł przewyższa 1000 zł),

- nadpłata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego wynosi 246,23 zł.

Od wyliczonej dopłaty zasiłku macierzyńskiego (837 zł) przekazana zostanie zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosząca 151 zł.

Kwotę dopłaty zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (686 zł) pomniejszy się o nadpłatę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego (246,23 zł) i pracownica otrzyma dopłatę zasiłku macierzyńskiego po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (netto) za styczeń 2016 r. w wysokości 439,77 zł (686 zł – 246,23 zł).

Konieczność ponownego ustalenia wysokości zasiłku macierzyńskiego może mieć miejsce, gdy:

- ubezpieczonemu przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, a następnie ma prawo do 60 proc. macierzyńskiego,

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe