Zarobki emerytów i rencistów - rozliczenie za 2015 rok

Z osiąganego przychodu muszą się rozliczyć osoby pobierające świadczenia emerytalno-rentowe, które w 2015 r. pracowały m.in. na etacie, zleceniu czy prowadziły działalność. Co do zasady znaczenie ma tu przychód podlegający oskładkowaniu, ale nie jest to regułą.

Publikacja: 11.02.2016 06:30

Foto: 123RF

W 2016 r., podobnie jak w latach ubiegłych, pracodawcy zatrudniający emerytów i rencistów mają określone obowiązki związane z rozliczeniem przychodu, który wypłacili im w ubiegłym roku kalendarzowym. Do końca lutego br. muszą wystawić zaświadczenia potwierdzające wypłacone im w ubiegłym roku zarobki i dostarczyć te dokumenty do ZUS albo dopilnować, żeby zrobili to pracownicy.

Taki obowiązek mają też inni płatnicy składek, którzy zatrudniają świadczeniobiorców w zakresie działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń emerytalno-rentowych (np. na umowie-zleceniu czy agencyjnej). Ciąży on też na komórkach kadrowych jednostek, w których osoby uprawnione do emerytury lub renty pełnią służbę (np. w policji, Służbie Celnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej).

To, że płatnicy muszą pamiętać o rozliczeniu przychodów swoich ubezpieczonych, wynika z ograniczeń w dorabianiu do świadczeń obowiązujących emerytów i rencistów.

Dorabiać można, ale nie do woli

Jeśli takie osoby wykonują działalność objętą obowiązkiem ubezpieczeń społecznych lub pełnią służbę, to mogą pobierać świadczenie w pełnej wysokości, jeśli ich przychód z tej działalności lub służby nie przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy podanego przez GUS. Gdy uzyskują wyższy przychód, ale nie przekraczają drugiego limitu (130 proc. średniej płacy), przysługująca im emerytura lub renta podlega zmniejszeniu. Zmniejszenie wynosi tyle, co kwota przekroczenia niższego limitu, ale nie może być wyższe niż maksymalna kwota zmniejszenia obowiązująca dla danego rodzaju świadczenia >patrz tabela 2. Jeśli zaś osiągany przychód przekracza 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, emerytura lub renta zostaje zawieszona.

Co trzy miesiące

Progi zarobkowe zmieniają się raz na kwartał. Nowe limity obowiązują od: 1 marca, 1 czerwca, 1 września oraz 1 grudnia każdego roku kalendarzowego. Obecnie (od 1 grudnia 2015 r. do 29 lutego 2016 r.) niższy próg zarobkowy wynosi 2726,80 zł, wyższy – 5064 zł.

Na ogół limity zarobkowe obowiązujące w kolejnych kwartałach są wyższe od tych z poprzedniego kwartału. Ale nie zawsze. Dla przykładu limity obowiązujące w III kwartale 2015 r. okazały się niższe od tych z II kwartału 2015 r. Wszystko zależy od wzrostu lub spadku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. >W tabeli 1 prezentujemy, jak limity zarobkowe kształtowały się w poszczególnych kwartałach 2015 r.

Każda oskładkowana działalność

Przychodem z działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, który wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, jest ten uzyskiwany m.in. z tytułu pracy wykonywanej:

- w ramach stosunku pracy,

- na podstawie umowy o pracę nakładczą,

- w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,

- na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracy przy wykonywaniu tych umów,

- odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

- w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności (w tym działalności gospodarczej) oraz współpracy przy jej wykonywaniu.

Przychód z tych rodzajów działalności ma wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia także jeśli emeryt/rencista nie musiał opłacać z tego tytułu składek. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy działalność prowadzi emeryt albo gdy wystąpił zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych (np. pracownik otrzymujący wynagrodzenie w stawce nie niższej niż minimalna jest zwolniony z płacenia składek od wykonywanego zlecenia). W zaświadczeniu płatnik ma wówczas obowiązek wykazać taką wysokość przychodu, który stanowiłby podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyby były one obowiązkowe.

Kto musi się pilnować

Ograniczenia w dorabianiu dotyczą nie tylko osób uprawnionych do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej. Obowiązują również świadczeniobiorców z emeryturą pomostową lub nauczycielskim świadczeniem kompensacyjnym. Z jednym wyjątkiem. Jeśli osoby te wykonują odpowiednio pracę w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) lub pracę w placówkach oświatowych wymienionych w Karcie nauczyciela, przysługujące im świadczenia podlegają zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanych przychodów.

W 2016 r., podobnie jak w latach ubiegłych, pracodawcy zatrudniający emerytów i rencistów mają określone obowiązki związane z rozliczeniem przychodu, który wypłacili im w ubiegłym roku kalendarzowym. Do końca lutego br. muszą wystawić zaświadczenia potwierdzające wypłacone im w ubiegłym roku zarobki i dostarczyć te dokumenty do ZUS albo dopilnować, żeby zrobili to pracownicy.

Taki obowiązek mają też inni płatnicy składek, którzy zatrudniają świadczeniobiorców w zakresie działalności objętej obowiązkiem ubezpieczeń emerytalno-rentowych (np. na umowie-zleceniu czy agencyjnej). Ciąży on też na komórkach kadrowych jednostek, w których osoby uprawnione do emerytury lub renty pełnią służbę (np. w policji, Służbie Celnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej).

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe