Postępowanie administracyjne: wycofanie żądania strony skutkuje umorzeniem

Sprawa administracyjna jest bezprzedmiotowa, jeżeli nie ma podstaw do jej merytorycznego załatwienia przez organ. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy strona, na której wniosek wszczęto postępowanie, cofnęła ten wniosek.

Publikacja: 13.03.2018 05:10

Postępowanie administracyjne: wycofanie żądania strony skutkuje umorzeniem

Foto: 123RF

- Strona, na której żądanie wszczęto postępowanie (o wydanie zezwolenia), wycofała swoje żądanie. Czy powinno to spowodować umorzenie postępowania przez organ?

Tak. W art. 105 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) przewidziano, że w sytuacji, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. W orzecznictwie przyjmuje się, że bezprzedmiotowość postępowania, o której mowa w tym przepisie, polega na braku któregoś z elementów materialnego stosunku prawnego, co powoduje, że nie można wydać decyzji załatwiającej sprawę przez rozstrzygnięcie jej co do istoty (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2015 r., sygn. II OSK 929/14, LEX nr 1989283).

Zgodnie z art. 105 § 2 k.p.a. organ może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie wszczęto postępowanie, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. W wyroku NSA z 21 lutego 2007 r. (sygn. II OSK 377/06, LEX nr 337479) przyjęto, że wycofanie przez stronę wniosku o wszczęcie postępowania skutkuje jego bezprzedmiotowością, która wymaga umorzenia postępowania zgodnie z art. 105 § 2 k.p.a.

Prezentowany jest jednak także pogląd, że cofnięcie przez stronę wniosku o wszczęcie postępowania powoduje umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. W wyroku NSA z 4 sierpnia 2011 r. (sygn. I OSK 1397/10, LEX nr 1068393) stwierdzono, że ograniczenia dotyczące umorzenia zawarte art. 105 § 2 k.p.a. (brak sprzeciwu pozostałych stron wobec umorzenia oraz brak sprzeczności umorzenia z interesem społecznym) dotyczą sytuacji, w której strona inicjująca postępowanie żąda następnie jego umorzenia, nie cofając wniosku o wszczęcie postępowania. Zgodnie z tym wyrokiem, w dyspozycji art. 105 § 2 k.p.a. nie mieści się natomiast sytuacja, gdy wnioskodawca składa wyraźne oświadczenie o wycofaniu wniosku. Na skutek wycofania wniosku przestaje istnieć element warunkujący nawiązanie stosunku materialnego, a organ prowadzący postępowanie, pozbawiony wniosku strony, nie może orzekać w merytoryczny sposób o nieistniejącym żądaniu, co powinno spowodować umorzenie postępowania na postawie art. 105 § 1 k.p.a. W takim przypadku dalsze prowadzenie postępowania przez organ byłoby działaniem z urzędu, które w postępowaniach określanych jako wnioskowe jest zakazane (art. 61 § 2 k.p.a.).

Również w wyroku NSA z 11 października 2017 r. (sygn. I OSK 893/17, LEX nr 2417965) przyjęto, że cofnięcie przez stronę żądania wszczęcia postępowania, które może zostać wszczęte wyłącznie na żądanie (wniosek) strony, skutkuje bezprzedmiotowością dalszego postępowania, a w konsekwencji obowiązkiem organu jest umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. W tego rodzaju sytuacjach cofnięcie wniosku oznacza, że przestaje istnieć przedmiot postępowania oznaczony we wniosku. Nie mają przy tym znaczenia przyczyny dla jakich doszło do cofnięcia żądania przez stronę (wyrok NSA z 9 marca 2012 r., sygn. I OSK 394/11, LEX nr 1264790).

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 105 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1257 ze zm.)

- Strona, na której żądanie wszczęto postępowanie (o wydanie zezwolenia), wycofała swoje żądanie. Czy powinno to spowodować umorzenie postępowania przez organ?

Tak. W art. 105 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) przewidziano, że w sytuacji, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. W orzecznictwie przyjmuje się, że bezprzedmiotowość postępowania, o której mowa w tym przepisie, polega na braku któregoś z elementów materialnego stosunku prawnego, co powoduje, że nie można wydać decyzji załatwiającej sprawę przez rozstrzygnięcie jej co do istoty (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2015 r., sygn. II OSK 929/14, LEX nr 1989283).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe