W poprzednich artykułach z cyklu przedstawiliśmy teoretyczne i praktyczne problemy związane z rozliczeniem VAT od importu usług. W niniejszym artykule zajmiemy się m.in. często powracającą kwestią stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak wynika z ogólnych zasad dotyczących importu usług, jednym z warunków dla jego zaistnienia jest to, aby usługodawca był podatnikiem, który nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Jednocześnie, usługi rozliczane jako import usług mogą być świadczone na rzecz polskiego podatnika przez stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej znajdujące się w innym kraju niż Polska. Zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o VAT przepisy dotyczące ustalenia podatnika dla importu usług stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy, jeżeli usługodawca posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach. Analiza instytucji stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej może zatem okazać się bardzo przydatna dla prawidłowego rozpoznania importu usług na terytorium Polski.
Skąd jest wykonywane świadczenie
Z art. 17 ust. 1a ustawy o VAT wynika zasada, że w przypadku usług świadczonych przez stałe miejsce prowadzenia działalności zagranicznego usługodawcy, które znajduje się w Polsce, polski podatnik - usługobiorca nie jest zobowiązany do rozliczenia VAT od importu usług. Natomiast w przypadku, gdy polskie stałe miejsce prowadzenia działalności zagranicznego podmiotu nie uczestniczy w świadczeniu usługi, a usługa jest wykonywana z siedziby usługodawcy znajdującej się poza Polską, wtedy polski podatnik - usługobiorca jest zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu importu usług.
Sam fakt posiadania przez zagranicznego usługodawcę stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, co do zasady nie wpływa zatem na obowiązki polskiego usługobiorcy w zakresie rozliczenia importu usług. Dzieje się tak jednak pod warunkiem, że to polskie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej zagranicznego usługodawcy nie uczestniczy w świadczeniu przedmiotowych usług.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT usługobiorcą – podatnikiem z tytułu importu usług może być również podatnik posiadający na terytorium Polski stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że importowane usługi mogą być świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Potwierdzeniem tego jest art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku, gdy usługi świadczone są dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.