Dotychczas przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (oraz przepisy Dyrektywy VAT i rozporządzeń dotyczących podatku od wartości dodanej) nie zawierały definicji legalnej usług dotyczących nieruchomości, przy czym jednocześnie regulacje te odwoływały się do tego pojęcia. Przykładem takiego odwołania jest art. 28e ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości. Przepis ten ustanawia szczególny sposób ustalania miejsca opodatkowania w odniesieniu do usług, które związane są z nieruchomościami. Jeżeli spełnione są warunki wyrażone w tym przepisie, to transakcję należy opodatkować w kraju, w którym położona jest nieruchomość. Nie ma wówczas zastosowania reguła ogólna, w myśl której przy świadczeniu usług między przedsiębiorcami miejsce opodatkowania transakcji ustala się w miejscu siedziby usługobiorcy.
W związku ze stosowaniem ww. przepisu pojawiało się wiele wątpliwości interpretacyjnych (i wywiązało się wiele sporów między podatnikami a organami podatkowymi). Wobec braku legalnej definicji pojęcia „nieruchomość", nie było do końca jasne co nią jest, a co nie. Problemy dotyczyły również rozstrzygnięcia jakiego rodzaju związek musi wystąpić między usługą a nieruchomością, żeby była ona opodatkowana w miejscu położenia nieruchomości. Wątpliwości występowały również w odniesieniu do tego czy usługa ma być związana z nieruchomością jako całością, czy też może dotyczyć poszczególnych części (elementów) tej nieruchomości.
Spór o magazynowanie
Przykładem sporu (który wyłonił się w Polsce) odnoszącego się do sposobu kwalifikacji usługi jako związanej z nieruchomościami jest sprawa Donnelley Global Turnkey Solutions Poland, która swój finał miała przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (pytanie prejudycjalne Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie I FSK 611/11; sygn. sprawy przed TSUE: C-155/12). Pytanie dotyczyło sposobu kwalifikacji usług magazynowania. Trybunał orzekł, że kompleksowe usługi w zakresie magazynowania, obejmujące przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek są objęte omawianym przepisem jedynie wówczas, gdy magazynowanie jest świadczeniem głównym czynności jednolitej i usługobiorcom jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości. Wyrokiem tym Trybunał rozwiał wiele wątpliwości związanych z usługami magazynowania. W toku działalności orzeczniczej Trybunał wydał również wiele innych wyroków, które stały się podstawą do wykładni art. 28e ustawy o VAT (w szczególności rozumienia pojęcia „nieruchomość").
Taka rozbieżność interpretacyjna funkcjonowała na poziomie ogólnoeuropejskim. Organy podatkowe w poszczególnych jurysdykcjach odmiennie interpretowały powyższy przepis, nierzadko przyjmując rozumienie pojęcia nieruchomość ugruntowane w ich prawie wewnętrznym.
Warunki do spełnienia
Z uwagi na tak istotne problemy interpretacyjne zdecydowano się na wprowadzenie definicji pojęcia „nieruchomość" do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L z 23 marca 2011 r.; dalej: rozporządzenie). Przepis ten zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. W świetle dodanego art. 13b rozporządzenia, do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za „nieruchomość" uznaje się:
