Jak amortyzować składniki firmowego majątku

Kiedy uwzględnia się wartość brutto nakładów

- Szpital (podatnik VAT czynny) posiada w wykazie środków trwałych budynek szpitalny. Ze względu na standardy i formalno-prawne wymogi, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność medyczną, budynek szpitalny musiał zostać w całości zmodernizowany. Wydatki poniesione w 2017 r. na modernizację przekroczą w roku podatkowym kwotę 3500 zł, a w wyniku modernizacji nastąpił wzrost wartości użytkowej obiektu w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Od poniesionych nakładów modernizacyjnych szpital nie ma prawa odliczyć podatku naliczonego. Czy zwiększając wartość początkową środka trwałego (tj. budynku szpitala) szpital powinien w tej wartości uwzględnić faktury dokumentujące te nakłady w kwocie brutto?

Jeżeli środki trwałe zostały ulepszone w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, to wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z art. 16a ust. 1 i 3-11 ustawy o CIT, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji (art. 16g ust. 13 ustawy o CIT).

Ulepszenie powoduje wzrost wartości użytkowej

Do wydatków na ulepszenie środków trwałych zalicza się wydatki na ich:

- przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny,

- rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności budynków i budowli, linii technologicznych itp.,

- rekonstrukcję, tj. odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych,

- adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu, niż wskazywało jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,

- modernizację, tj. unowocześnienie środków trwałych.

Ulepszenie (w tym modernizacja) jest zatem działaniem związanym ze środkami trwałymi, które powoduje wzrost ich wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami eksploatacji.

Elementem wartości początkowej środka trwałego jest podatek od towarów i usług, ale tylko wówczas, gdy podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo do zwrotu różnicy podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że szpital nie ma prawa odliczyć podatku naliczonego od nakładów modernizacyjnych. Wartość początkową środka trwałego – budynku szpitalnego należy zatem zwiększyć o wartość brutto nakładów poniesionych na modernizację (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 29 lutego 2016 r., IBPB-1-2/4510-796/15/BG).

Remont czy ulepszenie

- Spółdzielnia mieszkaniowa posiada w ewidencji środków trwałych sieci ciepłownicze. Sieci te zostały wybudowane w latach 70. XX w. w stosowanej wówczas technologii w systemie tradycyjnym. Technologia ta wymagała ułożenia betonowych kanałów ciepłowniczych, w których umieszczano rury stalowe z izolacją. Z uwagi na zły stan techniczny niektórych odcinków sieci ciepłowniczej, spółdzielnia zamierza wymienić je na sieć ciepłowniczą budowaną w technologii rur preizolowanych, tzn. rur stalowych z izolacją z pianki poliuretanowej i płaszczem ochronnym z tworzywa sztucznego, układanych bezpośrednio w gruncie. Wymiana starych odcinków sieci ciepłowniczej na nowe wykonane w nowej technologii będzie służyć przywróceniu pierwotnych cech użytkowych istniejących odcinków sieci i nie spowoduje ich ulepszenia. Nie wpłynie także na zwiększenie zdolności wytwórczej oraz na jakość świadczonych usług. Nowe rury będą miały tę samą średnicę, przepustowość i trasę przebiegu. Czy wymianę odcinków istniejącej sieci ciepłowniczej spółdzielnia może zakwalifikować jako remont i ująć w kosztach w dacie ich poniesienia, czy powinna rozpoznać jako ulepszenie środka trwałego i o jego wartość zwiększyć wartość początkową sieci ciepłowniczych?

Ulepszenie środka trwałego polega na jego unowocześnieniu, poprzez zwiększenie sprawności technicznej i poprawę parametrów. Ulepszenie nie ma na celu przywrócenia pierwotnych, utraconych cech użytkowych, ale zwiększenie wartości użytkowej. Do wydatków na ulepszenie środków trwałych zalicza się m.in. wydatki na:

- przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu na inny, powodującą dostosowanie do pełnienia innych funkcji, zmianę warunków technicznych lub właściwości użytkowych,

- rozbudowę, czyli powiększenie (rozszerzenie) składnika majątkowego,

- rekonstrukcję, czyli odbudowanie (odtworzenie) zużytego całkowicie lub częściowo składnika majątkowego, ale wyłącznie wówczas, gdy zwiększa się jego wartość użytkowa,

- adaptację, czyli przystosowanie (przeróbkę) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż jego pierwotne przeznaczenie, bądź nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,

- modernizację, czyli unowocześnienie składnika majątkowego.

Wzrost wartości użytkowej ulepszonego środka trwałego mierzony jest w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami jego eksploatacji.

Z kolei, istotą remontu są wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, w tym również polegające na wymianie zużytych składników technicznych, następujące w toku eksploatacji środka trwałego i będące wynikiem tej eksploatacji, niezwiększające jego wartości początkowej. Zgodnie z aktualną praktyką, przy remoncie mogą być stosowane materiały odpowiadające aktualnym standardom technologicznym. Remont następuje w toku eksploatacji środka trwałego przez podatnika i jest wynikiem tej eksploatacji (zużycia). Wymiana zużytych elementów środka trwałego na nowe ma charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie jego pierwotną wartość użytkową i niezmieniający jego charakteru. Taka wykładnia pojęcia remont w stosunku do budynków znajduje potwierdzenie w prawie budowlanym, gdzie przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (zob. art. 3 pkt 8 prawa budowlanego).

Jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 5 lutego 2016 r. (ITPB3/4510-631/15/MJ): „(...) Przed zakwalifikowaniem określonych wydatków do inwestycji lub remontów należy każdorazowo w stosunku do konkretnego środka trwałego szczegółowo przeanalizować zakres rzeczowy wykonywanych robót, porównując je do stanu istniejącego na podstawie dokumentacji technicznej, a w przypadku wątpliwości co do prawidłowej kwalifikacji poniesionych wydatków oprzeć się na opinii biegłego do spraw budowlanych, który w oparciu o stosowną dokumentację i oględziny wypowie się co do charakteru poniesionych nakładów."

W opisanej sytuacji można przyjąć, że mamy do czynienia z remontem środka trwałego, a nie z jego ulepszeniem. Wydatki poniesione na remont mogą więc być wprost odniesione w koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Maszyna demonstracyjna może być środkiem trwałym

- XYZ sp. z o.o. prowadzi działalność w zakresie sprzedaży opakowań i maszyn pakujących do owoców i warzyw. Spółka nabywa m.in. nowe maszyny pakujące, a następnie je odsprzedaje. Spółka planuje nabyć maszynę - owijarkę do palet (cena zakupu netto powyżej 3 500 zł), którą przeznaczy wyłącznie do prezentacji klientom przez okres dłuższy niż rok. W związku z tym spółka nabyła specjalny samochód z podestem, który będzie służył do przewozu maszyny w celu jej prezentacji u klientów i który wprowadziła na stan środków trwałych. Maszyna – owijarka do palet – będzie prezentowana u klientów i będzie ulegać zużyciu podczas spodziewanych prezentacji, jak również w czasie transportu. Czy prawidłowe będzie sklasyfikowanie tej owijarki jako środka trwałego zważywszy na to, że będzie wykorzystywana wyłącznie w celu prezentacji w przewidywanym okresie powyżej roku od daty zakupu?

Składnik majątku zalicza się do środków trwałych, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

- stanowi on własność lub współwłasność podatnika,

- został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,

- jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,

- przewidywany okres używania tego składnika na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jest dłuższy niż rok,

- składnik ten jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby prowadzonej przez niego działalności albo został oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (operacyjnego),

- składnik nie znajduje się w katalogu środków trwałych wymienionych w art. 16c ustawy o CIT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabyta maszyna – owijarka do palet ma być wykorzystywana na potrzeby związane z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą, tj. w celu promocji i wzmożenia sprzedaży analogicznych maszyn, pozostających w jej ofercie handlowej przez okres dłuższy niż rok. Jeżeli maszyna jest kompletna i zdatna do użytku w momencie oddania jej do używania, to spółka może zakwalifikować tę maszynę (owijarkę do palet) jako środek trwały (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2015 r., IBPB-1-3/4510-543/15/MO).

Hala namiotowa z 10-proc. stawką amortyzacji

- Czy halę namiotową o konstrukcji metalowej niezwiązaną trwałe z gruntem przedsiębiorca może amortyzować 10-proc. roczną stawką amortyzacyjną? Przedsiębiorca posiada opinię urzędu statystycznego klasyfikującą tę halę zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych do grupy 8, rodzaju 806 – kioski, budki, baraki, domki kempingowe, itp.