Korekta obrotu, który został zaewidencjonowany przy użyciu kasy rejestrującej, możliwa jest (pod pewnymi warunkami) w przypadku zwrotów towarów, uznanych reklamacji i oczywistych omyłek. Należy się jednak zastanowić czy podatnik powinien skorygować obrót również w związku z zawyżeniem stawki VAT w sytuacji gdy sprzedaż na rzecz osób fizycznych dokumentowana jest jedynie paragonami fiskalnymi.
Przypadki wymienione w rozporządzeniu
Sposoby korygowania obrotu zaewidencjonowanego przy użyciu kasy rejestrującej zostały wskazane w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie kas rejestrujących. Rozporządzenie to odnosi się jednak do korekt dokonywanych jedynie w przypadku otrzymania zwrotu towarów i uznanych reklamacji towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży oraz wystąpienia oczywistej pomyłki w ewidencji podatnika. Korekta obrotu możliwa jest w takich sytuacjach jedynie w przypadku prowadzenia odrębnej ewidencji zawierającej dane wymagane przepisami ww. rozporządzenia. Co więcej, w razie popełnienia oczywistej omyłki podatnik zobowiązany jest dołączyć do prowadzonej dodatkowej ewidencji oryginał paragonu dokumentującego sprzedaż, przy której nastąpiła oczywista pomyłka oraz zaewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu kasy w prawidłowej wysokości.
Problematyczna kwestia
W kategorii zwrotów towarów, uznanych reklamacji i oczywistych omyłek nie mieści się jednak zawyżenie stawki podatkowej. Czy w takim przypadku można więc zrobić korektę? WSA w Łodzi w wyroku z 12 lipca 2017 r. (I SA/Łd 444/17; nieprawomocny) wskazał, że podatnicy nie tylko mogą, ale muszą dokonać korekty in minus podstawy opodatkowania i podatku należnego. Korekta taka wymaga „(...) zaprowadzenia odrębnej ewidencji oraz posiadania dowodów potwierdzających zdarzenie będące przyczyną korekty i kwotę korekty". Zdaniem WSA w Łodzi, korekta sprzedaży w przypadku zastosowania zawyżonej stawki VAT powinna zostać uwzględniona w okresie, w którym nieprawidłowość zostanie udokumentowana i ujęta w ww. ewidencji korekt. Sąd wskazał przy tym, że brak oryginału paragonu nie jest przeszkodą do takiej korekty, gdyż podatnik może posłużyć się innymi dowodami. Skoro odczyt pamięci kasy jest technicznie wykonalny, to można uzyskać rzetelny dowód uprawniający do korekty błędnej stawki.
Nawet gdy nabywca nie dostał nadpłaty
Co więcej, w świetle ww. wyroku WSA w Łodzi, na obowiązek korekty obrotu nie wpływa brak zwrotu części należności konsumentowi: „Oznacza to, że warunkowanie korekty podatku należnego zwrotem zawyżonego podatku na rzecz konsumenta, korzystającego z parku rozrywki, jest stanowiskiem nieprawidłowym. Wydając zaskarżony akt organ nie dostrzegł, że obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku VAT (art. 29 ust. 1 VAT). Skoro podatnik stosował błędnie stawkę zawyżoną, to oznacza to, że wykazywany przez niego obrót był zaniżony". Swoją tezę WSA w Łodzi oparł m.in. pośrednio na wyroku NSA z 5 czerwca 2014 r. (II FSK 1586/12), dotyczącym co prawda opodatkowania przychodu, ale powstałego w wyniku dokonania korekty sprzedaży w związku z zawyżoną stawką VAT. NSA wskazał tam bowiem, że w przypadku zastosowania zbyt wysokiej stawki VAT dla sprzedaży ewidencjonowanej przy użyciu kasy rejestrującej możliwa jest korekta obrotu, przy czym powstały w ten sposób przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym (korekta jest tym bardziej uzasadniona, że w przypadku sprzedaży masowej na rzecz osób fizycznych nie jest możliwe dokładne zidentyfikowanie ewentualnych osób, którym można by zwrócić „nadpłacony" VAT). WSA w Łodzi odwołał się również do wyroku TSUE z 7 listopada 2013 r. wydanego w połączonych sprawach C-249 i 250/12, w którym stwierdzono, że jeżeli cena towaru została ustalona przez strony bez żadnej wzmianki dotyczącej podatku od wartości dodanej, dostawcą tego towaru jest osoba zobowiązana z tytułu należnego podatku od wartości dodanej w związku z czynnością podlegającą opodatkowaniu i dostawca ten nie może odzyskać podatku od wartości dodanej (którego żąda organ podatkowy) od nabywcy, to cena ta powinna być uznana za cenę obejmującą już podatek od wartości dodanej.
Co warte odnotowania, pogląd ten został również zaprezentowany we wcześniejszych wyrokach sądów administracyjnych, np. w wyroku WSA w Lublinie z 6 lipca 2016 r. (I SA/Lu 187/16; nieprawomocny) czy w wyroku WSA w Bydgoszczy z 19 grudnia 2016 r. (I SA/Bd 718/16; nieprawomocny).