Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Poznaniu w wyroku z 13 października 2017 r. (I SA/Po 38/17).
Stan faktyczny
Wspólnota mieszkaniowa wyjaśniła, że osiągnęła przychód z zaliczek na pokrycie kosztów dostawy wody, odprowadzania ścieków, centralnego ogrzewania i wywozu odpadów. Zaliczki wnoszone przez właścicieli na poczet kosztów zużycia mediów są rozliczane przez wspólnotę w odniesieniu do rzeczywiście poniesionych kosztów. Ponadto, wspólnota jest obciążana przez miasto i sąsiednią wspólnotę kosztami z tytułu służebności gruntowej. Na poczet tego także pobiera opłaty od członków wspólnoty mieszkaniowej. Zgodnie z umowami, wspólnota mieszkaniowa jest obciążana kosztem służebności w całości, a następnie rozlicza go pomiędzy członków. Wspólnota mieszkaniowa wskazała, że nieruchomość składa się z lokali mieszkalnych oraz wyodrębnionych garaży, nie ma natomiast lokali przeznaczonych na wynajem ani lokali usługowych.
Wnioskodawczyni zapytała czy powinna zarejestrować się jako czynny podatnik VAT i czy pobierane przez nią opłaty od członków wspólnoty i od sąsiedniej wspólnoty mieszkaniowej oraz miasta podlegają opodatkowaniu, a jeśli tak, to z jaką stawką. Sama uważała, że rozliczanie kosztów mediów dostarczanych do mieszkań oraz pobieranie opłat na poczet pokrycia kosztów związanych ze służebnością gruntową nie są transakcjami związanymi z nieruchomościami, więc nie powinny być wliczane do limitu sprzedaży. Wspólnota nie musi się więc rejestrować dla celów VAT.
Innego zdania był fiskus. Stwierdził, że obrót z tytułu dostawy mediów do lokali mieszkalnych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe, nawet gdy korzysta ze zwolnienia z VAT jako dotyczący transakcji związanych z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, od 1 stycznia 2014 r. wliczany jest do wartości sprzedaży z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. W ocenie urzędników, do limitu wartości sprzedaży wspólnota powinna wliczać zaliczki na media dostarczane do poszczególnych lokali oraz wartość pobieranych opłat z tytułu służebności gruntowej od sąsiedniej wspólnoty oraz miasta. Jeżeli przychód z zaliczek na pokrycie kosztów mediów (tj. dostawy wody, odprowadzania ścieków, centralnego ogrzewania) oraz opłat z tytułu służebności gruntowej przekroczył limit sprzedaży, to wspólnota ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT. Natomiast pobierane przez wspólnotę od jej członków opłaty za wywóz nieczystości stałych, pokrycie kosztów służebności gruntowej oraz utrzymanie części wspólnych nie są objęte przepisami ustawy o VAT. Jak tłumaczył fiskus, opodatkowaniu VAT podlega odsprzedaż przez wspólnotę mediów jej członkom (woda, ścieki, centralne ogrzewanie) związanych z odrębną własnością lokali mieszkalnych i użytkowych (garaże). Przy czym odsprzedaż mediów właścicielom lokali mieszkalnych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe jest zwolniona, a dla lokali użytkowych (garaże) jest opodatkowana 23-proc. stawką VAT. Taką samą stawkę wspólnota powinna stosować do pobieranych opłat z tytułu służebności gruntowej.
Rozstrzygnięcie
WSA w Poznaniu przyznał rację wspólnocie. Przypomniał, że zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży (bez podatku) nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym określonego limitu (obecny limit to 200 tys. zł). Natomiast stosownie do art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT, do wartości tej sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.