- Inwestor (osoba prywatna) buduje dom jednorodzinny do 300 m2 powierzchni użytkowej (dom spełnia wymagania społecznego programu mieszkaniowego). Zatrudnia do tego celu firmę budowlaną – głównego wykonawcę. Główny wykonawca zleca część robót podwykonawcy – firmie produkującej beton i wykonującej usługi betoniarskie (PKWiU 43.99.40.0). Obydwie firmy są czynnymi podatnikami VAT. Jaką stawką opodatkować usługi betoniarskie domu jednorodzinnego, jeżeli fakturę wystawia podwykonawca dla głównego wykonawcy? – pyta czytelnik.
Do rozliczania VAT z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług obowiązani są, co do zasady, sprzedawcy (tj. dostawcy towarów lub usługodawcy). Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca. W określonych w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8 ustawy o VAT przypadkach, podatnikami VAT z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług są – w trybie tzw. odwrotnego obciążenia – nabywcy towarów i usług.
Mechanizm ten ma najczęściej zastosowanie w przypadku podlegających opodatkowaniu VAT w Polsce czynności dokonywanych przez zagranicznych podatników, tj. podatników nieposiadających na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (zob. art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o VAT).
Trzy warunki spełnione łącznie
Niekiedy jednak mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie również w przypadku czynności dokonywanych przez polskich podatników. Od 1 stycznia 2017 r. dotyczy on również świadczenia usług stanowiących roboty budowlane, tj. usług wymienionych w poz. 2–48 dodanego z początkiem 2017 r. załącznika nr 14 do ustawy o VAT. Są to usługi sklasyfikowane w grupowaniach 41–43 PKWiU z 2008 r., stosowanego dla celów podatkowych. Świadczenie takich usług jest objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, jeżeli spełnione są łącznie trzy warunki:
1) usługi są świadczone przez podatnika, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego,
