Przepisy o VAT nie przewidują opodatkowania świadczeń częściowo nieodpłatnych. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, opodatkowaniu VAT podlega jedynie odpłatna część świadczenia. Jednak fiskus znalazł sposób na opodatkowanie świadczeń częściowo nieodpłatnych na rzecz pracowników. Dowodem na to jest orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 12 października 2017 r. (I SA/Łd 643/17). Sąd uznał w nim, że podstawą opodatkowania świadczeń częściowo odpłatnych, dokonanych na rzecz pracowników, jest wartość rynkowa tych świadczeń.

W będącym przedmiotem sporu stanie faktycznym podatnik oferował swoim pracownikom m.in. ponadstandardowe świadczenia medyczne za 1 zł, usługi przewozu za 40 proc. rzeczywistych kosztów oraz usługi stołówkowe za 45 proc. wartości zużytych produktów spożywczych. Spółka nabywa wskazane świadczenia od podmiotów zewnętrznych świadczących usługi w określonym zakresie, a następnie – wypełniając obowiązki pracodawcy wynikające z zapisów obowiązujących zakładowym układzie zbiorowy pracy, ustawy lub innych regulacji wewnętrznych – przekazuje je pracownikom za częściową odpłatnością. Za omawiane świadczenia spółka płaci ze środków obrotowych. Podatnik opodatkowywał jedynie wartość świadczeń otrzymywanych od pracowników, kierując się treścią art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. W opinii podatnika przekazywane pracownikom świadczenia nie będą również nieodpłatną dostawą towarów zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT albo nieodpłatnym świadczeniem usług w myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Wyraźnie bowiem wskazano, że przekazanie pracownikom świadczeń następuje za wynagrodzeniem.

Tego poglądu nie podzielił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 28 marca 2017 r. (1061-IPTPP1.4512.73.2017.1.ŻR). Ze stanowiskiem organu podatkowego zgodził się WSA w Łodzi, którego zdaniem spółka będzie dokonywała na rzecz pracowników odsprzedaży świadczeń po cenach niższych niż ceny rynkowe. Dlatego w sprawie znajdzie zastosowanie art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, świadczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być opodatkowane według wartości rynkowej. Zdaniem sądu, zarówno wykładnia językowa, jak i celowościowa art. 32 ust. 1 ustawy o VAT nie uzasadnia wyłączenia stosowania tego przepisu w analizowanej sprawie. Artykuł 32 ust. 2 ustawy o VAT wprost bowiem wskazuje, że powiązanie wynikające ze stosunku pracy to związek, o którym mowa w ust. 1 tego artykułu.

Zdaniem autora

Radosław Żuk, doradca podatkowy, prezes ADN Podatki Sp. z o.o. http://adn.pl/

Opodatkowanie świadczeń częściowo odpłatnych w sposób określony w komentowanym wyroku WSA w Łodzi jest obecnie w praktyce rzadkością. Przedsiębiorcy mają bowiem na względzie brak konieczności opodatkowania świadczeń częściowo odpłatnych, który wynika z art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Jedynym argumentem, który przemawia za brakiem konieczności opodatkowania opisanych świadczeń było to, że stanowią one obowiązek pracodawcy względem pracownika, gdyż wynikają z zapisów zbiorowego układu pracy. Niniejsze świadczenia są tym samym elementem wynagrodzenia za pracę, które przecież nie podlega opodatkowaniu VAT.