Zasady ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT dla firmy świadczącej usługi etapami - wyrok NSA

Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął kolejny spór o obecne zasady ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. W środę uznał, że także w przypadku usług informatycznych wykonywanych etapami o tym kiedy trzeba rozliczyć daninę nie decyduje podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego.

Program dla biznesu

Kanwą sporu w sprawie była interpretacja. We wniosku spółka wyjaśniła, że świadczy usługi informatyczne, których efektem jest uruchomienie (wdrożenie) oprogramowania wspierającego zarządzanie przedsiębiorstwem. W ramach wdrożenia ustala z kontrahentem harmonogram realizacji poszczególnych etapów. Wykonanie każdego etapu wdrożenia potwierdzane jest m.in. podpisaniem protokołu odbioru. Firma podkreśliła, że w przypadku odbiorów etapów lub całego projektu na fakturze będzie podana data podpisania przez klienta protokołu tj. odbioru prac.

Podatniczka zapytała czy  prawidłowo będzie określać datę wykonania usługi? Zwróciła uwagę, że specyfika branży dla momentu powstania obowiązku podatkowego na gruncie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT  wymaga prawidłowego określenia terminu wykonania usługi. Spółka zamierza przyjmować datę wykonania usługi, a tym samym określać moment obowiązku, w terminie wskazanym w umowie. A jest to data terminowego podpisania przez zleceniodawcę protokołu odbioru prac. W ocenie spółki jeżeli zaś przed wykonaniem usług nastąpi zapłata w całości lub w części, obowiązek będzie powstawał z chwilą otrzymania zapłaty w odniesieniu do tej kwoty.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Jego zdaniem to faktyczne wykonanie każdego etapu stanowi wykonanie części usługi. Data podpisania protokołu nie ma znaczenia.

Stanowisko urzędników zakwestionował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, ale ostatecznie to im rację przyznał NSA.

Zgodził się, że moment powstania obowiązku podatkowego i wystawienia faktury potwierdzającej częściowe wykonanie usługi będzie uzależnione od faktycznego wykonania takich prac, ewentualnie od otrzymania całości lub części zapłaty.

Jak zauważył sąd usługę uznaje się za wykonaną również gdy dotyczy to jej części dla której to określono zapłatę. Przy czym w tym przypadku ustawodawca także kładzie akcent na faktyczne wykonanie części usługi.

NSA jasno stwierdził co jest momentem faktycznego wykonania  gdy usługa jest przyjmowana częściowo tj. umowa przewiduje częściowe odbiory poszczególnych etapów prac i cykliczne za nie zapłaty.

Ważne zgłoszenie

 Jak tłumaczył sędzia NSA Marek Kołaczek jest to moment gdy wykonawca faktycznie wykonał ją w tej części tj. doszło do zakończenia prac i zgłoszenia jej do odbioru. Przy czym gdy istotnym elementem wykonania jest prawidłowość funkcjonowania np. programu to za wykonaną uznaje się usługę w tej części gdy wykonawca zgłosi ją do odbioru uznając, ze działa ona prawidłowo. NSA podkreślił, że ryzyko wykonania części usługi spoczywa na wykonawcy.

Dlatego chwila faktycznego odbioru, jego akceptacji w kontekście tego czy wszystko działa prawidłowo jest obojętna dla momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT.  Dla celów VAT momentu wykonania usługi nie można łączyć z faktycznym podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego.  Jak podkreślił NSA taka wykładnia przepisów zapobiega manipulowaniu momentem powstania obowiązku podatkowego, a co za tym idzie rozliczenia VAT, przez podatników.

Wyrok jest prawomocny.

sygnatura akt: I FSK 2091/15

Opinia

Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL