VAT: podatnik nie musi rozliczać wsparcia z UE

Unijne dofinansowanie dla producentów owoców oraz warzyw za wycofanie ich z rynku i bezpłatne przekazanie np. bankom żywności nie zwiększa podstawy opodatkowania VAT.

Publikacja: 12.10.2017 02:00

VAT: podatnik nie musi rozliczać wsparcia z UE

Foto: 123RF

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 7 września 2017 r. (VIII SA/Wa 440/17).

Stan faktyczny

Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne i jest czynnym podatnikiem VAT. W swoim gospodarstwie produkuje owoce, w tym jabłka. Wskazał, że w związku z wprowadzeniem rosyjskiego embarga, m.in. na owoce i warzywa z krajów unijnych, UE wprowadziła mechanizm zapewniający możliwość uzyskania nadzwyczajnych tymczasowych środków wsparcia dla producentów owoców i warzyw.

W związku z brakiem możliwości rynkowej sprzedaży części jabłek wyprodukowanych w gospodarstwie skorzystał z wprowadzonych przez UE, a realizowanych przez Agencję Rynku Rolnego, programów tymczasowego wsparcia. Podkreślił, że warunkiem uzyskania dofinansowania było wycofanie owoców ze sprzedaży i przeznaczenie ich do bezpłatnej dystrybucji. Spełnił warunki określone w specjalnym rozporządzeniu Rady Ministrów z 4 września 2014 r. Wycofał jabłka, posortował oraz zapakował i dostarczył własnym transportem do banków żywności. Otrzymał dofinansowanie i w związku z tym naliczył i odprowadził VAT.

Miał jednak wątpliwości czy postąpił słusznie. Chciał zwłaszcza wiedzieć czy otrzymane dofinansowanie dotyczące owoców (jabłek) zwiększało podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Sam uważał, że dofinansowanie nie stanowi obrotu podlegającego VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Otrzymana dotacja nie ma bezpośredniego związku z konkretną dostawą towarów, nie wpływa również na cenę dostawy. Stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków, dlatego nie zwiększa podstawy opodatkowania VAT. Był też przekonany, że przekazanie jabłek do bezpłatnej dystrybucji podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy, a przy zakupie np. opakowań przeznaczonych na cele bezpłatnej dystrybucji miał prawo do odliczenia.

Innego zdania był fiskus. Jego zdaniem, przekazując owoce na rzecz banków żywności, wnioskodawca w istocie dokonuje odpłatnej dostawy towarów, za którą wynagrodzeniem jest dopłata przekazywana przez UE za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego.

Fiskus podkreślił, że jedynie dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności nie podlegają opodatkowaniu VAT. W opisanej sytuacji przekazywana dopłata podzielona jest na dopłatę dotyczącą: jabłek, kosztów transportu, pakowania i sortowania owoców. Tym samym, otrzymywane przez wnioskodawcę dopłaty do przekazywanych owoców, kosztów transportu i pakowania oraz sortowania powinny podlegać opodatkowaniu VAT, gdyż są należnością za wykonane czynności na rzecz uprawnionych jednostek organizacyjnych (banków żywności). Są zapłatą za cenę przekazywanych owoców. Dopłaty powinny być zatem uwzględniane w podstawie opodatkowania, bo stanowią obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Jednocześnie urzędnicy nie potwierdzili u podatnika prawa do zwolnienia, ale uznali jego prawo do odliczenia.

Rozstrzygnięcie

Producent zaskarżył interpretację, a WSA w Warszawie uwzględnił jego skargę. W ocenie sądu, w spornej sprawie nie można uznać, że należności (dopłaty) zostały otrzymane w zamian za sprzedaż towarów. Skarżący wycofał owoce ze sprzedaży, a następnie je posortował, zapakował i dostarczył nieodpłatnie do banków żywności. W ten sposób spełnił warunki otrzymania – za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego – wsparcia, o którym mowa w przepisach wykonawczych i ostatecznie je otrzymał.

Zdaniem sądu, skoro skarżący spełnił warunki określone przepisami rozporządzenia, to otrzymane przez niego za pośrednictwem ARR wsparcie nie nastąpiło z tytułu (w zamian) przekazania owoców jednostkom uprawnionym. Warunkiem uzyskania tego wsparcia było bowiem wycofanie produktów z rynku w celu bezpłatnej dystrybucji i nieodpłatne przekazanie owoców wskazanym podmiotom.

To, że:

- kwota wsparcia obliczana jest jako dopłata za wycofanie owoców w przeliczeniu za 100 kg,

- dopłata do kosztów transportu uzależniona jest od odległości, do której dostarczono wycofane z rynku owoce,

- dopłata do kosztów sortowania i pakowania przeliczana jest dla tony owoców,

– nie ma istotnego znaczenia dla sprawy.

Taki sposób określania wysokości wsparcia nie decyduje bowiem, że owoce te zostały przekazane z tytułu sprzedaży, w zamian za otrzymaną przez skarżącego należność. W konsekwencji, zdaniem WSA, otrzymane przez skarżącego wsparcie nie zwiększa podstawy opodatkowania stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem autora

Piotr Bielicz, ekspert w dziale prawnopodatkowym PwC

Kwestia opodatkowania dopłat do ceny zawsze budziła kontrowersje po stronie podatników i organów podatkowych. Nie tyle w zakresie rozumienia art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, ile w zdefiniowaniu kiedy dopłata otrzymywana przez podatnika ma bezpośredni wpływ na cenę świadczenia (co oznacza opodatkowanie VAT), a kiedy nie.

Generalnie, sens tego przepisu jest następujący – kiedy zamiast przez nabywcę świadczenia, cena jest płacona przez podmiot trzeci, to taka zapłata powinna stanowić element podstawy opodatkowania. Ale kiedy podmiot trzeci wnosi do podatnika pewną kwotę, której celem jest kompensowanie strat ponoszonych przez tego podatnika, to nie można mówić, że podmiot trzeci płaci za nabywcę. Kwota, którą wnosi, nie powinna więc stanowić podstawy opodatkowania.

Jest to istotne w kontekście różnego rodzaju pomocy udzielanych przez państwo podatnikom. Doskonałym przykładem są tutaj dopłaty i rekompensaty na rzecz rolników, które zasadniczo można podzielić na dwa rodzaje: dopłaty które mają zapewnić, że ceny oferowane na rynku konsumenckim są na odpowiednim poziomie (ewentualne różnice w cenie oczekiwanej i cenie oferowanej na rynku są wyrównywane przez państwo w formie dopłaty), natomiast rekompensaty są ukierunkowane na pokrycie strat, jakie rolnicy ponoszą np. w związku z brakiem rynków zbytu na płody rolne. Skoro wartość rekompensat nie jest skorelowana z ceną, jaką potencjalny nabywca miałby zapłacić za płody rolne, to nie powinna podlegać VAT.

Taki przypadek był rozstrzygany w rozważanym orzeczeniu i wydaje się, że stanowisko sądu należy uznać za uzasadnione. Skoro głównym celem wskazanych regulacji jest rekompensowanie strat rolnikom, którzy nie mogą znaleźć zbytu na swoje produkty w związku z kryzysem eksportowym do Rosji, to tych rekompensat nie należy postrzegać w kategorii ceny płaconej rolnikom za to, że oddają te produkty do banków żywności. Rekompensaty nie mają bowiem charakteru ceny. Nie są dynamiczne, nie są skorelowane z rynkiem. Mają wyłącznie wyrównywać straty. Stanowisko sądu jest zresztą spójne w tym zakresie z podejściem Trybunału Sprawiedliwości UE, który w wyroku w sprawie C-381/01 wskazał, że włączenie do podstawy opodatkowania pomocy przyznanej producentowi zielonki skutkowałoby dodatkowym opodatkowaniem suszenia. ?

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 7 września 2017 r. (VIII SA/Wa 440/17).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe