Spółka prowadzi działalność transportową. Z jednym z kontrahentów spółka ma zawartą umowę przewidującą rozliczanie za okresy kwartalne. Czy obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług transportowych dla tego kontrahenta powstaje w datach faktycznego wykonywania usług transportowych czy z końcem kwartału rozliczeniowego? – pyta czytelnik.
Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług powstaje, co do zasady, z chwilą wykonania usługi (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Dotyczy to również świadczenia usług transportowych.
Jak jednocześnie stanowi art. 19a ust. 3 zdanie pierwsze ustawy o VAT, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Jest kwestią sporną czy przepis ten dotyczy wszystkich usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych, czy tylko rozliczanych w takich okresach usług ciągłych (usług świadczonych w sposób ciągły).
Czego dotyczy przepis
Zarówno sama treść tego przepisu (np. zwroty „usługę, dla której w związku z jej świadczeniem" oraz „do momentu zakończenia świadczenia tej usługi"), jak również brzmienie art. 64 ust. 2 zdanie drugie dyrektywy 2006/112 przemawiają za uznaniem, że dotyczy on tylko usług świadczonych w sposób ciągły. Oznaczałoby to jednak, że część drugiego zdania art. 19a ust. 3 ustawy o VAT odnosząca się do usług świadczonych w sposób ciągły jest zbędna. W związku z tym należy uznać, że – zważywszy, iż jedną zasad wykładni językowej przepisów jest takie rozumienie przepisów, aby żaden ich fragment nie stawał się zbędny – art. 19a ust. 3 zdanie pierwsze ustawy o VAT dotyczy jednak wszystkich usług rozliczanych okresowo, a nie tylko usług świadczonych w sposób ciągły.
Fiskus zmienił zdanie
Podobne stanowisko w przeszłości dominowało w wyjaśnieniach organów podatkowych (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 24 marca 2014 r., IBPP2/443-195/14/ICz oraz interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 7 maja 2014 r., IPPP2/443-179/14-2/DG). Z czasem jednak pojawiły się wyjaśnienia organów podatkowych, w których uznawano, że omawiany przepis dotyczy wyłącznie usług ciągłych rozliczanych w okresach rozliczeniowych. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 lutego 2015 r. (ILPP2/443-1214/14-4/EN): „za nieprawidłowe należy uznać stanowisko spółki, że obowiązek podatkowy w zdarzeniu opisanym we wniosku powstawać będzie każdorazowo po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego, zgodnie z treścią art. 19a ust. 3 ustawy. Bowiem nieuzasadnione jest rozpoznawanie obowiązku podatkowego z upływem okresów rozliczeniowych ustalonych przez strony transakcji i stosowanie art. 19a ust. 3 ustawy w przypadku gdy mają miejsce samodzielne świadczenia, co do których można jednoznacznie określić moment ich wykonania".