Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest – na podstawie art. 28e ustawy o VAT – miejsce położenia nieruchomości (tj. nieruchomości, której te usługi dotyczą).
Nie ma jednolitego stanowiska fiskusa
Pojawia się w związku z tym pytanie czy usługi wynajmu rusztowań obejmujące ich montaż i demontaż są usługami związanymi z nieruchomościami. Część organów podatkowych uważa, że tak. Jako przykłady można wskazać interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 sierpnia 2010 r. (ILPP2/443-719/10-6/JKa) czy interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 18 marca 2016 r. (IPTPP2/4512-641/15-5/PRP). Jak czytamy w pierwszym z tych pism, „(...) usługi polegające na najmie rusztowań wraz z ich montażem/demontażem, będące przedmiotem pytania zainteresowanego, należy zakwalifikować jako związane z nieruchomością, gdzie miejscem ich podatkowania jest miejsce położenia nieruchomości, stosownie do powołanego art. 28e ustawy".
Dominujące w wyjaśnieniach organów podatkowych wydaje się jednak być stanowisko przeciwne. Zajęły je m.in.: Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 14 maja 2013 r. (IPPP3/443-92/13-5/KC), Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 5 września 2013 r. (ILPP4/443-262/13-4/ISN) oraz Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 23 września 2016 r. (ITPP2/4512-374/16/AJ). W drugim z tych pism czytamy: „(...) usługa wykonywana przez zainteresowanego na rzecz firmy fińskiej, tj. montaż, demontaż i dzierżawa rusztowań polega na udostępnieniu tego sprzętu wykorzystywanego na terenie elektrowni czasowo i w sposób łatwy do usunięcia po zakończeniu usługi. Zatem montaż rusztowań nie ma charakteru stałego, pozwala je przenieść czy zdemontować bez wpływu na nieruchomość. Tym samym przedmiotowa usługa nie kwalifikuje się jako usługa związana z nieruchomością lecz jest usługą, dla której miejsce opodatkowania należy określić na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy".
Wszystko zależy od okoliczności
Według mnie, co do zasady, prawidłowe jest pierwsze z zaprezentowanych stanowisk, tj. usługi wynajmu rusztowań najczęściej są usługami związanymi z nieruchomościami. Najczęściej bowiem są to usługi ukierunkowane na konkretną nieruchomość (co jest właśnie cechą usług związanych z nieruchomościami), a jednocześnie bez znaczenia jest okoliczność, że montaż rusztowań nie ma charakteru stałego (skoro za usługi związane z nieruchomościami uznaje się, przykładowo, usługi ochrony nieruchomości – zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2010 r., IBPP3/443-753/10/PK).
Uważam jednak, że zdarzają się sytuacje, gdy miejsce świadczenia usług wynajmu rusztowań należy jednak ustalać na zasadach ogólnych. Dotyczy to usług wynajmu rusztowań bez ich montażu i demontażu, jak również usług wynajmu rusztowań, które nie dotyczą jednej, konkretnej nieruchomości (np. usług wynajmu rusztowań, które są przenoszone między różnymi nieruchomościami).
Przedsiębiorca musi sam zdecydować
Z treści pytania nie wynika jednak, aby chodziło o taką sytuację. Uważam zatem, że miejsce świadczenia przez spółkę z o.o. usług wynajmu rusztowań (wraz z ich montażem i demontażem) znajduje się w przedstawionej sytuacji – na podstawie art. 28e ustawy o VAT – na terytorium Polski. W konsekwencji – jeżeli niemiecki nabywca tych usług nie jest zarejestrowany w Polsce jako czynny podatnik VAT – ich świadczenie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce i powinno zostać udokumentowane fakturą z VAT obliczonym według stawki 23 proc. (nie ma bowiem w takim przypadku zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT).
