Rz:Ostatnio fiskus chwali się wstrzymanymi zwrotami VAT. Kiedy możliwe jest przedłużenie zwrotu tego podatku?
Mirosław Siwiński: Przesłanki wynikają wprost z art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o VAT, a więc jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania. Innymi słowy, gdy organ właściwy do jego wypłaty (naczelnik US właściwy dla VAT) ma wątpliwości. Organ ten powinien jednak wprost w postanowieniu przedłużającym termin zwrotu wskazać te okoliczności. Mimo krytykowania takich braków przez sądy, praktyka w tym zakresie nadal jest jednak błędna, a organy bardzo często jako uzasadnienie wskazują wyłącznie „konieczność weryfikacji".
Na jaki czas można wstrzymać zwrot?
Czas ten teoretycznie również wynikał z przepisu: do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika przeprowadzanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej. Praktyka jednak pokazała, że podatnicy i organy inaczej go rozumieją. NSA w wyroku z 11 lutego 2015 r. (I FSK 621/14) wskazał, że przedłużenie terminu zwrotu VAT musi wiązać się z konkretną procedurą postępowania weryfikacyjnego. Procedura ta obowiązuje wyłącznie do czasu zakończenia weryfikacji, której dotyczy. Postanowienie to nie wywołuje skutków gdy w toku weryfikacji zmieni się procedura weryfikacyjna. Wyrok ten poparty wieloma innymi, wskazał więc, że zwrot może być przedłużony maksymalnie do końca procedury, w ramach której zapoczątkowano weryfikację zwrotu. Jej ukończenie po upływie terminu danego zwrotu wynikającego z przepisu prawa materialnego (art. 87 ustawy o VAT) spowodowuje konieczność jego wypłacenia. Nie można zatem nadal nie wypłacać zwrotu mimo wszczęcia nowej procedury (np. postępowania podatkowego po zakończonej kontroli podatkowej). Nie wyklucza to jednak prowadzenia takiej procedury odnośnie do tego samego zwrotu, tylko już wypłaconego (i można go potem zakwestionować z odsetkami).
Jak uczy praktyka ostatnich lat, kiedy skarbówka zostanie skrytykowana przez NSA, radzi sobie tym poprzez zmianę przepisów („podatkowe państwo prawa inaczej"). Gdy się analizuje projekt ustawy o kontroli celno-skarbowej, można zauważyć praktycznie nieograniczoną możliwość jej przedłużania (art. 59), a więc wyroki te staną się nieaktualne.
