Powody wzrostu dochodów z VAT

Nieprawdą jest, że dochody z VAT wzrosły na skutek blokowania zwrotów tego podatku. Przeciwnie, podatnicy szybciej odzyskują pieniądze – pisze ekspert.

Publikacja: 17.08.2017 07:49

Powody wzrostu dochodów z VAT

Foto: 123RF

Dobre wyniki budżetu w pierwszej połowie 2017 roku to zasługa skutecznego uszczelniania systemu podatkowego. Rozwiązania, które wprowadziło Ministerstwo Finansów, eliminują próby oszustw podatkowych przy równoczesnym skróceniu okresu wypłaty należnych zwrotów VAT.

W ustawie budżetowej na rok 2017 zaplanowano dochody z podatku VAT na poziomie 143,48 mld zł, czyli wyższe aż o 16,88 mld zł w porównaniu z wykonaniem roku 2016. Eksperci oraz politycy opozycji twierdzili, że plan dochodów z VAT jest nierealistyczny i bardzo zawyżony. Dodatkowo wskazywano, że wprowadzenie w roku 2017 Krajowej Administracji Skarbowej spowoduje chaos funkcjonowania organów skarbowych, co z kolei przełoży się na obniżenie dochodów podatkowych.

Szybki wzrost dochodów

Tezy te nie sprawdziły się w jakimkolwiek zakresie. Wprost przeciwnie, rok 2017 jest w zakresie zwiększenia skuteczności realizacji dochodów z VAT najlepszym rokiem w historii tego podatku. W pierwszej połowie 2017 roku dochody budżetu państwa z tytułu podatku VAT wzrosły o 28,1 proc. r./r. (tj. ok. 17,6 mld zł) i wyniosły ponad 80 mld zł, co stanowi 56 proc. zaplanowanych w ustawie budżetowej dochodów z VAT. W poniższej tabeli widać dochody z VAT za poszczególne miesiące pierwszego półrocza 2016 i 2017 r.

Po prezentacji wyników za miesiące I–III tzw. niezależni eksperci twierdzili, że bardzo dobre wyniki w zakresie VAT w tych miesiącach wynikają z likwidacji rozliczeń kwartalnych dla dużych firm (VAT – 7D) oraz przyśpieszenia zwrotów w grudniu 2016 r. Prognozowano zatem spadek dochodów z VAT w kwietniu 2017 r., kiedy to miał się ujawnić negatywny efekt likwidacji rozliczeń kwartalnych i wpływ rzekomych manipulacji w zakresie zwrotów w VAT. Zakładana przez „fachowców" sytuacja nie nastąpiła. Dochody z VAT w kwietniu 2017 r. wzrosły w porównaniu z kwietniem 2016 r. aż o 18 proc. Jednocześnie, po publikacji danych za kwiecień większość ekonomistów musiała się zmierzyć z niezaprzeczalnym faktem, że w 2017 r. nastąpiła duża poprawa skuteczności realizacji dochodów z VAT.

Niemniej jednak nieustępliwi i „wybitni znawcy tematu", którzy za wszelką cenę próbowali bronić swoich tez, pozostali czujni. Nowy pomysł na wyjaśnienie rzekomych manipulacji w dochodach VAT pojawił się wraz z publikacją danych na temat wysokości zrealizowanych w pierwszym półroczu zwrotów podatku VAT. W publicystyce pojawiła się wówczas teza (niepoparta przez żadnego uznanego ekonomistę), że główną przyczyną wzrostu dochodów z VAT jest spadek zwrotów podatku VAT dla przedsiębiorców wynikający z celowego przetrzymywania należnych przedsiębiorcom pieniędzy. Twierdzenie to zostało oparte wyłącznie na informacji, że kwota zwrotów w pierwszym półroczu 2016 była wyższa niż w pierwszym półroczu 2017.

Należy podkreślić, że taka teza w jakimkolwiek zakresie nie koresponduje z prezentowanymi danymi. Spadek kwot zwrotów z VAT mógł mieć bowiem różne przyczyny, a mianowicie: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. zmniejszenie deklarowanych przez podatników kwot zwrotu VAT wynikające z ograniczenia wyłudzeń zwrotów podatku; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. istotne skrócenie w 2016 r. przeciętnego okresu zwrotów, co skutkowało dokonaniem zwrotów z VAT w grudniu 2016 r., dla których maksymalny termin mijał w 2017 r.; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 3. zatrzymywanie zwrotów, czyli niezwracanie w terminie podatnikom należnych kwot z VAT.

Na podstawie samej tylko informacji o wartości wypłaconych zwrotów nie da się jednak stwierdzić, która z tych tez była prawdziwa.

Jak naprawdę wygląda sytuacja

W celu odpowiedzi na to pytanie należy przeanalizować kwoty zwrotów wskazywane przez podatników w deklaracjach podatkowych, kwoty wypłaconych zwrotów, kwoty zwrotów zatrzymanych oraz wpływy z VAT (niepomniejszone o zwroty). Należy przy tym pamiętać, że maksymalne ustawowe terminy zwrotów wynoszą: 25 dni, 60 dni (termin podstawowy) i 180 dni. Biorąc to pod uwagę, można wskazać, że: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. kwota zwrotów, która deklarowana była w deklaracjach VAT przez podatników do zwrotu w I półroczu 2016 r. wynosiła 47,55 mld zł; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. kwota zwrotów, która deklarowana była w deklaracjach VAT przez podatników do zwrotu w I półroczu 2017 r. wynosiła 43,37 mld zł; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 3. w I półroczu 2017 r. wpływy z VAT wniosły około 117,97 mld zł, a w pierwszym półroczu 2016 – 108,21 mld zł (wzrost o 9,76 mld zł); PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 4. kwota zwrotów zatrzymanych na 30 czerwca 2017 r. była niższa o 2 mld zł w porównaniu z kwotą zwrotów zatrzymanych na 30 czerwca 2016 r.

Z danych tych jednoznacznie wynika, że twierdzenie, iż dochody z VAT w pierwszym półroczu wzrosły w wyniku blokowania zwrotów, jest nieprawdziwe.

Przyczynami historycznie rekordowego wzrostu dochodów z VAT w jednym półroczu o 17,6 mld zł są więc: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. wzrost wpływów z VAT o 9,76 mld zł wynikający z uszczelnienia systemu podatkowego; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. zmniejszenie o 7,92 mld zł kwoty zwrotów z VAT wynikające z: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: a) zmniejszenia kwoty zwrotów, którą organy podatkowe powinny (zgodnie z deklaracjami) w I półroczu zwrócić podatnikom; zmniejszenie to jest skutkiem radykalnego ograniczenie oszustw podatkowych, których rezultatem było wyłudzenie zwrotu podatku VAT; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: b) radykalne skrócenie w grudniu 2016 r. terminów zwrotów, co skutkowało większą wypłatą niż wynikające z maksymalnych ustawowych terminów; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: c) skrócenie o ok. cztery dni terminu zwrotów i zmniejszenie o ok. 2 mld zł kwoty zwrotów zatrzymanych, co skutkowało zwiększeniem wypłaconych zwrotów w pierwszym półroczu 2017.

Reasumując, nie tylko nie miało miejsca zatrzymywanie zwrotów podatku VAT, ale w rzeczywistości miała miejsce sytuacja odwrotna. Organy podatkowe w roku 2017 zwracają szybciej VAT niż w roku 2016. Główną przyczyną wzrostu dochodów z VAT było zatem uszczelnienie systemu podatkowego, które skutkowało zmniejszeniem deklarowanych kwot zwrotów oraz zwiększenie o około 9,76 mld wpływów brutto z VAT.

Przełamanie niemożności

Działania uszczelniające Ministerstwa Finansów przyniosły zatem efekty zarówno w zwiększeniu przychodów podatkowych, jak i ograniczeniu wyłudzeń w postaci zwrotów VAT. A działania te, to nie tylko zmiany legislacyjne, ale także rozwój analityki, wzrost skuteczności poboru i skuteczne działania Krajowej Administracji Skarbowej.

Działania uszczelniające system składające się na wzrost dochodów z VAT i spadek wartości zwrotów podatku

1. Zmiany prawne:

- ograniczenie kwartalnego rozliczania VAT,

- ograniczenie 25-dniowego terminu zwrotu VAT,

- rozszerzenie stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego,

- wprowadzenie odwróconego VAT w budownictwie,

- zmiana limitu płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorstwami z 15 tys. euro do 15 tys. zł,

- wejście w życie monitoringu przewozów (elektroniczny nadzór nad przewozem towarów wrażliwych), TXT - IND - 8.25 L: > ustawa antyhazardowa,

- skuteczne wdrażanie pakietu paliwowego zmniejszającego nieprawidłowości w obrocie paliwami,

- zmiany w rejestracji, odmowy rejestracji i wykreślenia podatników z rejestru VAT (tzw słupów),

- zaostrzenie sankcji karnych za wystawianie fikcyjnych faktur.

2. Rozbudowa zdolności analitycznych aparatu skarbowego (wdrożenie analizatorów JPK, tworzenie wyspecjalizowanych zespołów analitycznych).

3. Wzrost skuteczności poboru oraz prowadzonych działań kontrolnych i karnoskarbowych (skuteczna walka z mafiami VAT-owskimi).

Autor jest dyrektorem Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów

Dobre wyniki budżetu w pierwszej połowie 2017 roku to zasługa skutecznego uszczelniania systemu podatkowego. Rozwiązania, które wprowadziło Ministerstwo Finansów, eliminują próby oszustw podatkowych przy równoczesnym skróceniu okresu wypłaty należnych zwrotów VAT.

W ustawie budżetowej na rok 2017 zaplanowano dochody z podatku VAT na poziomie 143,48 mld zł, czyli wyższe aż o 16,88 mld zł w porównaniu z wykonaniem roku 2016. Eksperci oraz politycy opozycji twierdzili, że plan dochodów z VAT jest nierealistyczny i bardzo zawyżony. Dodatkowo wskazywano, że wprowadzenie w roku 2017 Krajowej Administracji Skarbowej spowoduje chaos funkcjonowania organów skarbowych, co z kolei przełoży się na obniżenie dochodów podatkowych.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego