Powody wzrostu dochodów z VAT

Nieprawdą jest, że dochody z VAT wzrosły na skutek blokowania zwrotów tego podatku. Przeciwnie, podatnicy szybciej odzyskują pieniądze – pisze ekspert.

Publikacja: 17.08.2017 07:49

Powody wzrostu dochodów z VAT

Foto: 123RF

Dobre wyniki budżetu w pierwszej połowie 2017 roku to zasługa skutecznego uszczelniania systemu podatkowego. Rozwiązania, które wprowadziło Ministerstwo Finansów, eliminują próby oszustw podatkowych przy równoczesnym skróceniu okresu wypłaty należnych zwrotów VAT.

W ustawie budżetowej na rok 2017 zaplanowano dochody z podatku VAT na poziomie 143,48 mld zł, czyli wyższe aż o 16,88 mld zł w porównaniu z wykonaniem roku 2016. Eksperci oraz politycy opozycji twierdzili, że plan dochodów z VAT jest nierealistyczny i bardzo zawyżony. Dodatkowo wskazywano, że wprowadzenie w roku 2017 Krajowej Administracji Skarbowej spowoduje chaos funkcjonowania organów skarbowych, co z kolei przełoży się na obniżenie dochodów podatkowych.

Szybki wzrost dochodów

Tezy te nie sprawdziły się w jakimkolwiek zakresie. Wprost przeciwnie, rok 2017 jest w zakresie zwiększenia skuteczności realizacji dochodów z VAT najlepszym rokiem w historii tego podatku. W pierwszej połowie 2017 roku dochody budżetu państwa z tytułu podatku VAT wzrosły o 28,1 proc. r./r. (tj. ok. 17,6 mld zł) i wyniosły ponad 80 mld zł, co stanowi 56 proc. zaplanowanych w ustawie budżetowej dochodów z VAT. W poniższej tabeli widać dochody z VAT za poszczególne miesiące pierwszego półrocza 2016 i 2017 r.

Po prezentacji wyników za miesiące I–III tzw. niezależni eksperci twierdzili, że bardzo dobre wyniki w zakresie VAT w tych miesiącach wynikają z likwidacji rozliczeń kwartalnych dla dużych firm (VAT – 7D) oraz przyśpieszenia zwrotów w grudniu 2016 r. Prognozowano zatem spadek dochodów z VAT w kwietniu 2017 r., kiedy to miał się ujawnić negatywny efekt likwidacji rozliczeń kwartalnych i wpływ rzekomych manipulacji w zakresie zwrotów w VAT. Zakładana przez „fachowców" sytuacja nie nastąpiła. Dochody z VAT w kwietniu 2017 r. wzrosły w porównaniu z kwietniem 2016 r. aż o 18 proc. Jednocześnie, po publikacji danych za kwiecień większość ekonomistów musiała się zmierzyć z niezaprzeczalnym faktem, że w 2017 r. nastąpiła duża poprawa skuteczności realizacji dochodów z VAT.

Niemniej jednak nieustępliwi i „wybitni znawcy tematu", którzy za wszelką cenę próbowali bronić swoich tez, pozostali czujni. Nowy pomysł na wyjaśnienie rzekomych manipulacji w dochodach VAT pojawił się wraz z publikacją danych na temat wysokości zrealizowanych w pierwszym półroczu zwrotów podatku VAT. W publicystyce pojawiła się wówczas teza (niepoparta przez żadnego uznanego ekonomistę), że główną przyczyną wzrostu dochodów z VAT jest spadek zwrotów podatku VAT dla przedsiębiorców wynikający z celowego przetrzymywania należnych przedsiębiorcom pieniędzy. Twierdzenie to zostało oparte wyłącznie na informacji, że kwota zwrotów w pierwszym półroczu 2016 była wyższa niż w pierwszym półroczu 2017.

Należy podkreślić, że taka teza w jakimkolwiek zakresie nie koresponduje z prezentowanymi danymi. Spadek kwot zwrotów z VAT mógł mieć bowiem różne przyczyny, a mianowicie: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. zmniejszenie deklarowanych przez podatników kwot zwrotu VAT wynikające z ograniczenia wyłudzeń zwrotów podatku; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. istotne skrócenie w 2016 r. przeciętnego okresu zwrotów, co skutkowało dokonaniem zwrotów z VAT w grudniu 2016 r., dla których maksymalny termin mijał w 2017 r.; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 3. zatrzymywanie zwrotów, czyli niezwracanie w terminie podatnikom należnych kwot z VAT.

Na podstawie samej tylko informacji o wartości wypłaconych zwrotów nie da się jednak stwierdzić, która z tych tez była prawdziwa.

Jak naprawdę wygląda sytuacja

W celu odpowiedzi na to pytanie należy przeanalizować kwoty zwrotów wskazywane przez podatników w deklaracjach podatkowych, kwoty wypłaconych zwrotów, kwoty zwrotów zatrzymanych oraz wpływy z VAT (niepomniejszone o zwroty). Należy przy tym pamiętać, że maksymalne ustawowe terminy zwrotów wynoszą: 25 dni, 60 dni (termin podstawowy) i 180 dni. Biorąc to pod uwagę, można wskazać, że: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. kwota zwrotów, która deklarowana była w deklaracjach VAT przez podatników do zwrotu w I półroczu 2016 r. wynosiła 47,55 mld zł; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. kwota zwrotów, która deklarowana była w deklaracjach VAT przez podatników do zwrotu w I półroczu 2017 r. wynosiła 43,37 mld zł; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 3. w I półroczu 2017 r. wpływy z VAT wniosły około 117,97 mld zł, a w pierwszym półroczu 2016 – 108,21 mld zł (wzrost o 9,76 mld zł); PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 4. kwota zwrotów zatrzymanych na 30 czerwca 2017 r. była niższa o 2 mld zł w porównaniu z kwotą zwrotów zatrzymanych na 30 czerwca 2016 r.

Z danych tych jednoznacznie wynika, że twierdzenie, iż dochody z VAT w pierwszym półroczu wzrosły w wyniku blokowania zwrotów, jest nieprawdziwe.

Przyczynami historycznie rekordowego wzrostu dochodów z VAT w jednym półroczu o 17,6 mld zł są więc: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 1. wzrost wpływów z VAT o 9,76 mld zł wynikający z uszczelnienia systemu podatkowego; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: 2. zmniejszenie o 7,92 mld zł kwoty zwrotów z VAT wynikające z: PM - BzW INC 8.15 J - 3w: a) zmniejszenia kwoty zwrotów, którą organy podatkowe powinny (zgodnie z deklaracjami) w I półroczu zwrócić podatnikom; zmniejszenie to jest skutkiem radykalnego ograniczenie oszustw podatkowych, których rezultatem było wyłudzenie zwrotu podatku VAT; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: b) radykalne skrócenie w grudniu 2016 r. terminów zwrotów, co skutkowało większą wypłatą niż wynikające z maksymalnych ustawowych terminów; PM - BzW INC 8.15 J - 3w: c) skrócenie o ok. cztery dni terminu zwrotów i zmniejszenie o ok. 2 mld zł kwoty zwrotów zatrzymanych, co skutkowało zwiększeniem wypłaconych zwrotów w pierwszym półroczu 2017.

Reasumując, nie tylko nie miało miejsca zatrzymywanie zwrotów podatku VAT, ale w rzeczywistości miała miejsce sytuacja odwrotna. Organy podatkowe w roku 2017 zwracają szybciej VAT niż w roku 2016. Główną przyczyną wzrostu dochodów z VAT było zatem uszczelnienie systemu podatkowego, które skutkowało zmniejszeniem deklarowanych kwot zwrotów oraz zwiększenie o około 9,76 mld wpływów brutto z VAT.

Przełamanie niemożności

Działania uszczelniające Ministerstwa Finansów przyniosły zatem efekty zarówno w zwiększeniu przychodów podatkowych, jak i ograniczeniu wyłudzeń w postaci zwrotów VAT. A działania te, to nie tylko zmiany legislacyjne, ale także rozwój analityki, wzrost skuteczności poboru i skuteczne działania Krajowej Administracji Skarbowej.

Działania uszczelniające system składające się na wzrost dochodów z VAT i spadek wartości zwrotów podatku

1. Zmiany prawne:

- ograniczenie kwartalnego rozliczania VAT,

- ograniczenie 25-dniowego terminu zwrotu VAT,

- rozszerzenie stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego,

- wprowadzenie odwróconego VAT w budownictwie,

- zmiana limitu płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorstwami z 15 tys. euro do 15 tys. zł,

- wejście w życie monitoringu przewozów (elektroniczny nadzór nad przewozem towarów wrażliwych), TXT - IND - 8.25 L: > ustawa antyhazardowa,

- skuteczne wdrażanie pakietu paliwowego zmniejszającego nieprawidłowości w obrocie paliwami,

- zmiany w rejestracji, odmowy rejestracji i wykreślenia podatników z rejestru VAT (tzw słupów),

- zaostrzenie sankcji karnych za wystawianie fikcyjnych faktur.

2. Rozbudowa zdolności analitycznych aparatu skarbowego (wdrożenie analizatorów JPK, tworzenie wyspecjalizowanych zespołów analitycznych).

3. Wzrost skuteczności poboru oraz prowadzonych działań kontrolnych i karnoskarbowych (skuteczna walka z mafiami VAT-owskimi).

Autor jest dyrektorem Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów

Dobre wyniki budżetu w pierwszej połowie 2017 roku to zasługa skutecznego uszczelniania systemu podatkowego. Rozwiązania, które wprowadziło Ministerstwo Finansów, eliminują próby oszustw podatkowych przy równoczesnym skróceniu okresu wypłaty należnych zwrotów VAT.

W ustawie budżetowej na rok 2017 zaplanowano dochody z podatku VAT na poziomie 143,48 mld zł, czyli wyższe aż o 16,88 mld zł w porównaniu z wykonaniem roku 2016. Eksperci oraz politycy opozycji twierdzili, że plan dochodów z VAT jest nierealistyczny i bardzo zawyżony. Dodatkowo wskazywano, że wprowadzenie w roku 2017 Krajowej Administracji Skarbowej spowoduje chaos funkcjonowania organów skarbowych, co z kolei przełoży się na obniżenie dochodów podatkowych.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara