Rozliczenie VAT to codzienna bolączka większości firm z branży budowlanej. Problemy z momentem opodatkowania czy odwrócone obciążenie to tylko czubek góry lodowej. Potwierdza to kolejna sprawa, w której precedensowy wyrok wydał Naczelny Sąd Administracyjny.
Nierzetelny kontrahent
We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że prowadzi działalność wykonawstwa robót budowlanych i udziela inwestorowi gwarancji. Zleca prace wyspecjalizowanym firmom budowlanym – podwykonawcom. Ci zobowiązani są w okresie gwarancyjnym do naprawy usterek. Jako zabezpieczenie wnoszą kaucję gwarancyjną.
Podatniczka tłumaczyła, że większość podwykonawców przystępuje do usunięcia usterek. Niestety, niektórzy nie reagują. W takim przypadku wykonanie napraw gwarancyjnych powierza się innemu wybranemu wykonawcy. Wówczas wykonawca zastępczy wystawia na jej rzecz jako wykonawcy generalnego fakturę. Ona ma zaś prawo potrącenia z kaucji kwoty za wykonanie zastępcze. Podatniczka zapytała, czy przysługuje jej odliczenie VAT z faktury otrzymanej od wykonawcy zastępczego za naprawę usterek.
Fiskus, a potem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odpowiedziały, że nie. W ich ocenie nie sposób przyjąć, że skarżąca wykonała na rzecz podwykonawcy jakąkolwiek czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Wykonanie zastępcze ma charakter odszkodowawczy.
Ostatecznie prawa do odliczenia nie potwierdził też NSA. Do problemu podszedł jednak zupełnie inaczej, bo przez pryzmat zasady neutralności. W ocenie NSA przy wąskim podejściu i założeniu, że koszty podatku miałby ponosić generalny wykonawca, mogłoby dojść do jej naruszenia. Ale na problem trzeba spojrzeć z punktu widzenia świadczenia odszkodowawczego.
