sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.
Nawet jeżeli faktura wykazuje kwotę podatku (np. faktura za media) pomniejszenia podstawy opodatkowania (lub kwoty podatku) dokonuje się tu także w dacie wystawienia korekty faktury, bez konieczności posiadania potwierdzenia odbioru.
Uwaga! Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się, gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT).
W tym przypadku obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione określone powyżej przesłanki (zob. art. 129a ust. 16 ustawy o VAT). Przepisy te zostały dodane w związku z wyrokiem ETS z 26 stycznia 2012 r. w sprawie C 588/10 (Minister Finansów przeciwko Kraft Foods Polska S.A.). Trybunał stwierdził, że „(...) Wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zasady neutralności podatku od wartości dodanej oraz proporcjonalności co do zasady nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi. Jednakże, jeżeli uzyskanie przez podatnika, będącego dostawcą towarów lub usług, tego rodzaju potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed organami podatkowymi danego państwa członkowskiego przy użyciu innych środków, po pierwsze, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz, po drugie, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury. (...)."
Wariant 3. Paragon plus faktura
W przypadku zwrotu towaru zaewidencjonowanego zarówno na kasie fiskalnej oraz udokumentowanego fakturą (paragon pozostawiony w dokumentacji sprzedawcy) podatnikowi przysługuje prawo do korekty obrotu i podatku należnego, pod warunkiem zarówno wystawienia faktury korygującej, jak i zarejestrowania zdarzenia w tzw. ewidencji korekt kasowych.
W tej sytuacji, jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 30 stycznia 2014 r. (IBPP3/443-1361/13/KG) „(...) podatnik zwrot towaru powinien ująć w ww. ewidencji wtedy, gdy będzie posiadał potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. W tym momencie dopiero bowiem będzie uprawiony do zmniejszenia podstawy opodatkowania (i podatku), czemu będą odpowiadać stosowne zapisy w odrębnej ewidencji. (...) należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji, zwrot towaru powinien zostać udokumentowany przez wystawienie faktury korygującej i zaewidencjonowanie jej w odpowiedniej ewidencji dotyczącej faktur, oraz przez dokonanie zapisów w ewidencji korekt prowadzonej na podstawie § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. (...)."
Gdyby sprzedawca nie miał obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej (np. z uwagi na to, że faktura nie wykazywała kwoty podatku), to zmniejszenia podstawy opodatkowania w odrębnej ewidencji korekt kasowych należałoby dokonać w dacie wystawienia korekty faktury, poprzez ujęcie zdarzenia w ewidencji korekt kasowych.
Podstawa obniżenia podatku
Podsumowując, w przypadku zwrotu towaru (zaewidencjonowanego na kasie rejestrującej i udokumentowanego dodatkowo fakturą) podatnik powinien wykazać to zdarzenie w tzw. odrębnej ewidencji korekt kasowych oraz wystawić stosowną fakturę korygującą. Zwrot towaru podatnik powinien ująć w odrębnej ewidencji korekt kasowych, w momencie posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru, dla którego wystawiono fakturę, jeśli podatnik-sprzedawca musi posiadać to potwierdzenie. Dopiero wówczas będzie on uprawniony do uwzględnienia korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu jego zwrotu.
Autor jest doradcą podatkowym
Podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), rozporządzenie Ministra Finansów z 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (DzU z 2013 r., poz. 363)