Przedsiębiorcy będący nabywcami tzw. towarów wrażliwych, wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, odpowiadają solidarnie wraz ze sprzedawcą za zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę zrealizowaną na ich rzecz. Odpowiedzialność solidarna ma zastosowanie wtedy, gdy:
- wartość tzw. towarów wrażliwych nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu 50 000 zł oraz
- w momencie dostawy towarów podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.
Zdaniem organów podatkowych, transakcje związane z wyrobami stalowymi, paliwami, olejem opałowym czy złotem stanowią bardzo duży „obszar ryzyka". Jak pokazuje doświadczenie, niezwykle trudne jest wykazanie, że okoliczności (warunki) transakcji nie miały wpływu na nieuregulowanie podatku, czy też, że nie odbiegały od okoliczności i warunków zwykle występujących w obrocie. Stąd też pojawia się pytanie w jaki sposób nabywca tzw. towarów wrażliwych może uchronić się przed odpowiedzialnością solidarną za zobowiązania podatkowe jego dostawców.
Jest możliwość wyłączenia
Ustawodawca przewidział możliwość ograniczenia, a w zasadzie wyłączenia tej odpowiedzialności poprzez wprowadzenie tzw. kaucji gwarancyjnej. Nabywca nie podlega odpowiedzialności podatkowej, jeśli kupi towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną w odpowiedniej wysokości. Wykaz prowadzony jest w formie elektronicznej przez ministra finansów. Nowy rok przyniósł liczne, istotne zmiany dla podatników VAT także w zakresie ww. instytucji. Do końca 2016 r. jedynym warunkiem złożenia kaucji gwarancyjnej był brak zaległości podatkowych dostawcy w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.