Przedstawiamy następne kontrowersyjne rozstrzygnięcie wydane w 2017 r., jakie zapadło w istotnych dla przedsiębiorców sprawach. Wyrok w temacie kart paliwowych zapadł przed NSA 15 września 2017 r. (I FSK 2236/15). Przedmiotem sporu było prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia paliwa przez podmiot udostępniający karty paliwowe. W ramach systemu kart paliwowych operator z reguły zawiera umowę z siecią stacji paliw, a następnie, na podstawie odrębnych umów, udostępnia klientom karty, które upoważniają do tankowania paliwa i zakupu innych usług na stacjach.
Ekonomiczne władztwo
W omawianym wyroku sąd uznał, że wystawca karty paliwowej nie jest uprawniony do odliczenia VAT od nabytego paliwa, gdyż nie uzyskał ekonomicznego władztwa nad paliwem. W konsekwencji NSA uważa, że rozliczenie pomiędzy operatorem a klientem przy użyciu karty paliwowej nie powinno być traktowane jako sprzedaż paliwa, ale jako świadczenie usługi finansowej przez operatora karty, która podlega zwolnieniu z VAT. To z kolei oznacza, że również klient nie może odliczyć VAT z faktury za paliwo wystawionej przez operatora – skoro operator nie kupił paliwa, to nie mógł go sprzedać klientowi.
Kluczowym argumentem powołanym przez sąd jest fakt, że w przedmiotowej sprawie operator nie miał wpływu na istotne okoliczności transakcji, takie jak ilość, rodzaj nabywanego paliwa, czy moment dokonania zakupu – o wszystkich tych parametrach decydował bowiem klient.
Sąd wystąpił z pytaniem do Trybunału
Podejście zaprezentowane przez NSA nie jest nowe i wpisuje się w szerszą linię prezentowaną zarówno przez organy podatkowe, jak i sądy administracyjne. Ustalenie prawidłowego sposobu rozliczeń VAT od kart paliwowych wciąż budzi jednak istotne wątpliwości – najlepszym dowodem jest fakt, iż 23 listopada 2017 r. NSA wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym w tym temacie.
Zagadnienie rozliczeń związanych z kartami paliwowymi to przykład sytuacji, w której dobrze funkcjonujący mechanizm gospodarczy nie może być stosowany z uwagi na często dość abstrakcyjne uregulowania prawne. Jeżeli przedsiębiorca tankuje na stacji paliwo i otrzymuje fakturę potwierdzającą ten fakt, to powinien móc oczekiwać, że ma prawo odliczyć VAT (w 50 proc. lub w 100 proc., w zależności od tego, jak wykorzystuje zatankowany pojazd). ?