Jak ustalić obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży samochodu? Czy jeżeli przed dniem faktycznego wydania pojazdu została wystawiona i przekazana nabywcy faktura celem rejestracji pojazdu w wydziale komunikacji, to moment wystawienia faktury może być uznany za moment dokonania dostawy? – pyta czytelnik.
Dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumiana jest przez ustawodawcę jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel" zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o VAT „dostawa" oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna) oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu. Innymi słowy, pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel" dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako „prawa własności". Idąc dalej, należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy. Do celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego wykonania, z wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji, posta- nowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego. Mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.
Nie ma jednolitej opinii
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Niestety, w praktyce orzeczniczej nie ma zgodności, jak rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu dostawy samochodu w sytuacji, gdy przed dniem faktycznego wydania pojazdu została wystawiona i przekazana nabywcy faktura celem rejestracji pojazdu w wydziale komunikacji.
Część organów podatkowych przyjmuje, że w przypadku sprzedaży pojazdu samochodowego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą faktycznego wydania pojazdu nabywcy (np. na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego). Jeżeli przed dniem faktycznego wydania pojazdu zostałaby wystawiona i przekazana nabywcy faktura celem rejestracji pojazdu w wydziale komunikacji, to moment wystawienia faktury zdaniem tych organów podatkowych nie może być uznany za moment dokonania dostawy. Zatem dopiero wydanie towaru (samochodu) – a nie wcześniejsze wystawienie faktury – powoduje powstanie obowiązku podatkowego (por. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 24 lu- tego 2015 r., IPPP1/443-1488/14-2/AP; interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 10 lutego 2015 r., IPPP1/ 443-1327/14-2/JL oraz interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 listopada 2014 r., ITPP2/443-1190/14/KT). Jak wskazała Izba Skarbowa w Warszawie w inter- pretacji z 10 lutego 2015 r. (IPPP1/443-1362/14-2/JL): „(...) pomimo wystawienia faktury na rzecz klienta, które daje możliwość zarejestrowania pojazdu, obowiązek podatkowy powstaje dopiero z dniem dostawy towaru, czyli wydania pojazdu nabywcy, który łączy się z przejściem na nabywcę ryzyka utraty i uszkodzenia pojazdu. (...) dopiero w momencie fizycznego wydania samochodu nabywca ma możliwość rozporządzania nim jak właściciel, a przede wszystkim wykorzystywania go zgodnie z jego przeznaczeniem. Samo wystawienie faktury czy rejestracja pojazdu to czynności formalne, które nie dają jeszcze nabywcy możliwości rozporządzania samochodem jak właściciel, dopóki nie zostanie on wydany przez sprzedawcę. Dopiero wydanie samochodu – w przeciwieństwie do wystawienia faktury – daje klientowi praktyczną kontrolę nad samochodem i możliwość dysponowania nim obarczoną ryzykiem przypadkowej utraty lub uszkodzenia".
Drugi wariant
Z kolei inne organy podatkowe przyjmują, że skoro wystawienie faktury i jej wydanie nabywcy z kartą pojazdu daje mu możliwość zarejestrowania samochodu w wydziale komunikacji, to tym samym daje mu prawo do dysponowania tym towarem jak właściciel. A co za tym idzie – moment wystawienia faktury powinien być uznawany za moment dokonania dostawy, niezależnie od tego, że do czasu podpisania protokołu przekazania samochodu nabywcy może być on objęty polisą ubezpieczenia mienia dilera (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 listopada 2014 r., ITPP2/443-1190/14/KT; interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 19 listopada 2014 r., IPTPP4/443-585/14-6/UNR; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 19 sierpnia 2014 r., ILPP1/443-447/14-2/AW; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 31 sierpnia 2014 r., ITPP2/443-558/14/RS).
