VAT: Kiedy rozliczyć otrzymanie premii pieniężnej od kontrahenta zagranicznego

Otrzymanie premii pieniężnej od kontrahenta, u którego podatnik dokonał zakupu w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług, wiąże się z koniecznością weryfikacji, czy otrzymana kwota powinna być traktowana jako rabat. W takim przypadku podatnik zobowiązany jest do odpowiedniego pomniejszenia podstawy opodatkowania w deklaracji VAT. Wątpliwości budzi jednak okres, w którym korekta ta powinna zostać ujęta.

Dwie przesłanki

Traktowanie otrzymanej premii pieniężnej jako rabatu, tj. obniżenia ceny sprzedaży, uwarunkowane jest spełnieniem dwóch przesłanek.

1.

Przede wszystkim otrzymana premia powinna wykazywać ścisły związek z konkretną, zrealizowaną dostawą towarów lub świadczeniem usług (np. tzw. skonto, czyli premia z tytułu wcześniejszej zapłaty, lub premia od obrotu, zależna od wolumenu lub wartości dokonanych zakupów). Związek ten występuje wtedy, gdy bez zrealizowania konkretnej (lub konkretnych) transakcji premia nie zostałaby przyznana (zob. uchwałę NSA z 25 czerwca 2012 r., I FPS 2/12).

2.

Poza tym istotne jest, aby otrzymanie premii nie było warunkowane żadnym dodatkowym świadczeniem ze strony nabywcy. Gdy warunkiem przyznania premii jest nie tylko dokonanie zakupów, ale i określone zachowanie nabywcy, otrzymana kwota może stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług przez nabywcę na rzecz sprzedawcy. Może mieć to miejsce w szczególności wtedy, gdy nabywca bierze udział w różnego rodzaju programach lojalnościowych sprzedawcy.

Przykład

Wymogiem uzyskania premii, oprócz nabycia towarów, może być przykładowo:

- ustalanie cen odsprzedaży według określonych wytycznych,

- promowanie nabytych towarów (poprzez odpowiednie ich eksponowanie, umieszczanie na stojakach z logo producenta, opisywanie w materiałach marketingowych),

- zobowiązanie się do niedokonywania zakupu u innych dostawców, itp.

W takim przypadku otrzymana kwota może zostać potraktowana jako wynagrodzenie za świadczenie usług (zob. interpretację ogólną ministra finansów z 27 listopada 2012 r., PT3/033010/423/AEW/12/PT-618, oraz interpretację indywidualną Izby Skarbowej w Warszawie z 20 stycznia 2015 r., IPPP2/443-1029/14-2/AO). Skutkuje to koniecznością wystawienia przez nabywcę faktury dokumentującej sprzedaż usług na rzecz kontrahenta zagranicznego.

Brak uregulowań w ustawie

W ustawie o VAT brak przepisów jednoznacznie wskazujących, w jakim okresie nabywca powinien ująć zmniejszenie podstawy opodatkowania (a tym samym zarówno podatku naliczonego, jak i należnego) z powodu otrzymania rabatu w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) oraz importu usług rozliczanych w ramach tzw. odwrotnego obciążenia. Wątpliwości w tym zakresie powstają także dlatego, że udzielone rabaty często są dokumentowane notami księgowymi, a nie fakturami korygującymi. Ponadto zdarza się, że dokumenty te wpływają do polskich podatników dopiero po kilku miesiącach od ich wystawienia.

W zależności od przyczyny

W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest podejście, zgodnie z którym w przypadku, gdy brak odpowiednich uregulowań w przepisach o VAT, korektę należy ująć na bieżąco lub wstecz w zależności od jej przyczyny (zob. wyroki NSA z 5 grudnia 2013 r., I FSK 1710/12, z 25 lutego 2011 r., I FSK 213/10, z 25 listopada 2011 r., I FSK 50/11). Gdy powodem korekty jest nowe zdarzenie, które nastąpiło po wystawieniu pierwotnej faktury lub po realizacji transakcji (np. udzielenie rabatu posprzedażowego), zmiana podstawy opodatkowania powinna być zrobiona na bieżąco, w rozliczeniu za okres, w którym wystąpiła przyczyna korekty. Brak jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku udzielenia rabatu w WNT lub imporcie usług właściwym okresem do ujęcia korekty powinien być moment wystawienia faktury korygującej lub noty księgowej przez kontrahenta zagranicznego czy chwila otrzymania tego dokumentu przez polskiego podatnika lub inny moment, w którym nabywca dowiedział się o przyznaniu premii.

Zgodnie z dyrektywą

Z art. 264 ust. 1 lit. f oraz ust. 2 dyrektywy WE/112/ 2006 wynika, że informacja podsumowująca powinna być odzwierciedleniem zdarzeń wykazanych w deklaracji VAT za dany okres, w tym „powinna uwzględniać kwoty korekt, o których nabywca został zawiadomiony w tym okresie". Należy stąd wnioskować, że obniżenie podstawy opodatkowania z tytułu transakcji wykazywanych w informacji podsumowującej, tj. WNT lub importu usług, powinno nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nabywca dowiedział się o udzieleniu rabatu. Uwzględnienie rabatu w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik dowiedział się o jego udzieleniu, jest zatem zgodne z przepisami dyrektywy WE/112/2006.

podstawa prawna: dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

masz pytanie, wyślij e-mail, tygodnikpodatki@rp.pl