Sprzedaż na terytorium innego Państwa UE a zwolnienia VAT

Wartości sprzedaży dokonanej na terytorium innego państwa UE przez drobnego polskiego przedsiębiorcę nie wlicza się do limitu, od którego zależy w kraju prawo do zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług.

Publikacja: 23.05.2018 05:50

Sprzedaż na terytorium innego Państwa UE a zwolnienia VAT

Foto: 123RF

W styczniu 2015 r. podatnik wystąpił o interpretację podatkową. Wyjaśnił, że jest podatnikiem VAT zwolnionym podmiotowo na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Produktami rolnymi i artykułami spożywczymi kupionymi w Polsce handluje głównie na terenie Niemiec. Handel obwoźny wykonuje przede wszystkim na wyznaczonych straganach na targowiskach w miastach niemieckich.

Podatnik wskazał, że w Niemczech jest zgłoszonym i zarejestrowanym polskim przedsiębiorcą dokonującym sprzedaży na terenie zachodniego sąsiada. Jest także zgłoszonym podatnikiem niemieckiego podatku obrotowego, posiada numer podatkowy i corocznie rozlicza się od sprzedaży na terytorium Niemiec, składając w niemieckim urzędzie skarbowym właściwe deklaracje podatkowe. Ponieważ w Polsce jest podatnikiem zwolnionym podmiotowo – podkreślił, że nie wykazuje przy przewożeniu towarów do Niemiec wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Podatnik zapytał, czy wartość sprzedaży na terenie Niemiec wlicza się do limitu uprawniającego go do zwolnienia podmiotowego z VAT. Zauważył, że wartość sprzedaży w kraju nie przekracza limitu, ale w sumie ze sprzedażą niemiecką już tak. Niemniej jednak sam uważał, że wartości sprzedaży prowadzonej na terenie Niemiec nie wlicza się do limitu, a jego przekroczenie (łączne – ze sprzedażą w Polsce lub samodzielne – tylko jako sprzedaż niemiecka) nie powoduje utraty w Polsce zwolnienia podmiotowego.

Innego zdania był fiskus. Co prawda zgodził się, że wartość sprzedaży na terytorium Niemiec nie wlicza się do tej z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Jednak uznał, że należy do niej wliczyć wartość towarów przemieszczanych z terytorium Polski na teren Niemiec przeznaczonych do dalszej odsprzedaży. Te stanowią bowiem dostawę krajową, ponieważ wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT na terytorium Polski. Gdy wartość tych dostaw oraz sprzedaży, której dokonuje w kraju, przekroczy limit, to przedsiębiorca traci status podatnika podmiotowo zwolnionego.

Podatnik zaskarżył interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ale ten oddalił jego skargę. Rację przyznał mu dopiero Naczelny Sąd Administracyjny.

Sąd nie zgodził się, że limit wartości sprzedaży, dający drobnemu przedsiębiorcy prawo do podmiotowego zwolnienia, powinien obejmować nie tylko wartość sprzedaży, dokonanej na terenie Polski, ale także wartość towarów przemieszczonych do Niemiec w celu dokonania tam sprzedaży. W ocenie sądu stanowisko fiskusa abstrahuje od znaczenia pojęcia sprzedaży użytego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Tymczasem, zdaniem NSA, pod pojęciem tym należy rozumieć te czynności, które zostały wymienione w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT.

Sąd przypomniał, że aby można było określić daną czynność za odpłatną dostawę towarów, konieczne jest przeniesienie za odpłatnością na nabywcę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jeśli tak jak w spornym przypadku takie przeniesienie prawa na terytorium kraju nie występuje, bo towar jest przemieszczany za granicę kraju przez jego właściciela, nie ma podstaw do traktowania takiej czynności jako dostawy towarów na terytorium kraju z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT.

W ocenie sądu sporna czynność spełnia natomiast warunki charakteryzujące wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Ta jednak nie wystąpi, gdyż dokonującym dostawy jest podatnik zwolniony podmiotowo.

NSA nie miał wątpliwości, że wartości sprzedaży dokonanej na terytorium inne państwa unijnego przez podatnika, będącego polskim drobnym przedsiębiorcą, zwolnionego podmiotowo z VAT, nie wlicza się do limitu kwotowego określającego prawo do tej preferencji.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 lutego 2018 r.

sygnatura akt: I FSK 739/16

Komentarz eksperta

Paulina Bąk, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Podstawą do wprowadzenia do prawa krajowego zwolnienia z VAT dla małego podatnika, które zostało określone w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, było uprawnienie przyznane Polsce w ramach procedur szczególnych dla małych przedsiębiorstw, dotyczące zwolnień lub stopniowego obniżania podatku, zawarte w art. 287 i 288 dyrektywy 112.

Z tego powodu przy interpretacji przepisów krajowych, dotyczących takich zwolnień, musi być brane pod uwagę orzecznictwo TSUE, w którym dokonano wykładni regulacji unijnej. Kwestia obliczenia sprzedaży dla potrzeb zwolnienia podmiotowego była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. W wyroku z 26 października 2010 r. w sprawie C – 97/09 Trybunał orzekł, że odpowiednikiem pojęcia „roczny obrót" zastosowanego w art. 287, czy też „obrót" użytego w art. 288 dyrektywy 112, a w przepisach krajowych – art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, jest określenie „wartość sprzedaży". Dlatego przy obliczaniu wartości sprzedaży, która uprawnia do skorzystania ze zwolnienia, nie należy uwzględniać kwot uzyskanych ze sprzedaży dokonanej w innych państwach członkowskich. Ponadto, dla potrzeb uwzględnienia zwolnienia należy brać pod uwagę wartość tylko towarów sprzedanych na terytorium Polski. Natomiast podatnik nie ma obowiązku ewidencjonowania przemieszczania towaru przez granicę, które następuje bez przenoszenia na kogokolwiek na terenie kraju prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel i które z uwagi na art. 13 ust. 6 ustawy o VAT nie jest też rozpoznawane jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że przesłankami do dokonania takiej wykładni, do których odwołał się TSUE w wymienionym wyroku, były przede wszystkim względy celowościowe. Szczególne procedury dla drobnych przedsiębiorców (małych przedsiębiorstw) mają na celu zwiększenie ich konkurencyjności i oszczędzenie takim podatnikom, a także organom podatkowym zbędnych formalności, których wdrożenie byłoby konieczne, gdyby do rocznego obrotu uzyskiwanego przez takie przedsiębiorstwa w kraju dodawać także obrót wynikający ze sprzedaży w innych państwach członkowskich. Na orzecznictwo TSUE powołał się również Naczelny Sąd Administracyjny w niniejszej sprawie. ?

W styczniu 2015 r. podatnik wystąpił o interpretację podatkową. Wyjaśnił, że jest podatnikiem VAT zwolnionym podmiotowo na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Produktami rolnymi i artykułami spożywczymi kupionymi w Polsce handluje głównie na terenie Niemiec. Handel obwoźny wykonuje przede wszystkim na wyznaczonych straganach na targowiskach w miastach niemieckich.

Podatnik wskazał, że w Niemczech jest zgłoszonym i zarejestrowanym polskim przedsiębiorcą dokonującym sprzedaży na terenie zachodniego sąsiada. Jest także zgłoszonym podatnikiem niemieckiego podatku obrotowego, posiada numer podatkowy i corocznie rozlicza się od sprzedaży na terytorium Niemiec, składając w niemieckim urzędzie skarbowym właściwe deklaracje podatkowe. Ponieważ w Polsce jest podatnikiem zwolnionym podmiotowo – podkreślił, że nie wykazuje przy przewożeniu towarów do Niemiec wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego