Obowiązująca od początku 2016 roku nowelizacja ordynacji podatkowej zmieniła zasady, na jakich obliczane są obecnie odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych. Skutkiem tych zmian jest to, że dziś stosujemy aż cztery różne stawki odsetek: 50 proc., 75 proc., 100 proc. i 150 proc. stawki podstawowej. A ta – o czym warto pamiętać – ustalana jest jako 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, określanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2 proc., z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8 proc. (art. 56 ordynacji podatkowej). Obecnie podstawowa stawka odsetek wynosi 8 proc., a zatem stawki obniżone to odpowiednio 4 proc. i 6 proc., natomiast stawka podwyższona to 12 proc.
Ważna korekta i zapłata długu
Z nowych przepisów wynika, że obniżona do 50 proc. stawka odsetek za zwłokę ma zastosowanie do, po pierwsze, odsetek powstałych od 1 stycznia 2016 roku, w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji oraz zapłaty zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty. Po drugie, do zobowiązań podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 roku, ale tylko w przypadku złożenia korekty deklaracji do końca czerwca 2016 roku i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty. Na wskazaną w tym miejscu datę należy zwrócić szczególną uwagę. Termin ten upływa bowiem już wkrótce.
Z kolei obniżona do 75 proc. stawka odsetek stosowana przed nowelizacją do skutecznych korekt deklaracji będzie mogła być zastosowana do zobowiązań podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 roku w tych przypadkach, gdy nie jest możliwe zastosowanie stawki obniżonej do 50 proc. W praktyce zatem, jeżeli podatnik nie zastosuje stawki 50 proc. do końca czerwca 2016 roku, to nadal będzie uprawniony do zastosowania stawki 75 proc. Musi jednak spełnić warunek w postaci zapłaty zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty. Przy zastosowaniu tej stawki nie jest już wymagane sporządzenie uzasadnienia korekty. Taki obowiązek istniał do 31 grudnia 2015 roku, ale został wyłączony przez przepisy przejściowe nowelizacji (zob. art. 19 ust. 2 nowelizacji).
Daniny pod szczególnym nadzorem
Stawka podstawowa (100 proc. stawki odsetek) znajdzie zastosowanie do odsetek powstałych od 1 stycznia 2016 roku we wszystkich niewymienionych powyżej przypadkach, z wyjątkiem VAT i akcyzy. Tym samym w podatkach innych niż VAT i akcyza podstawowa stawka odsetek będzie miała zastosowanie również w przypadku złożenia korekty deklaracji po upływie terminu sześciu miesięcy od upływu terminu złożenia deklaracji, w przypadku nieuregulowania zaległości podatkowej w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty, a także zaległości podatkowych ujawnionych w toku kontroli dotyczącej wszystkich podatków z wyjątkiem VAT i akcyzy.
Dodatkowa karna stawka wynosząca 150 proc. stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych dotyczy zaległości z tytułu VAT i akcyzy powstałych wskutek zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego.
