VAT: jak rozliczyć naprawę i montaż na rzecz kontrahenta unijnego

Przedsiębiorca, który w prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje usługi na majątku rzeczowym dla podmiotów z różnych państw Unii Europejskiej, bardzo często ma problem z prawidłowym ustaleniem miejsca ich świadczenia.

Publikacja: 23.05.2016 02:00

VAT: jak rozliczyć naprawę i montaż na rzecz kontrahenta unijnego

Foto: 123RF

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „usługi na ruchomym majątku rzeczowym". Określenie to wskazuje jednak, że w grupie takich usług można wymienić np.: naprawę rzeczy ruchomych, instalację, montaż i demontaż rzeczy ruchomych lub ich przetwarzanie. Do takich usług należy również zaliczyć konfekcjonowanie, w przypadku gdy usługa polega na skompletowaniu wszystkich elementów zestawu, zapakowaniu ich w folię lub pudełko oraz przygotowaniu dostawy dla klienta. Właściwe rozliczenie VAT z tytułu wykonania takich usług jest uzależnione od statusu podatkowego ich nabywcy.

Gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika VAT, wtedy miejsce świadczenia ustala się zgodnie z art. 28b ustawy o VAT. Co do zasady miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, ale w szczególnym przypadku może to być także stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej podatnika.

PRZYKŁAD

Gdy polski usługodawca będący podatnikiem VAT świadczy usługi renowacji skrzyń biegów na rzecz klienta (także podatnika VAT) posiadającego siedzibę we Francji, to miejscem świadczenia takich usług będzie Francja i tam też zostaną one rozliczone przez usługobiorcę (por. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 25 kwietnia 2015 r., IPPP3/443-80/14-2/KT).

Gdyby jednak usługa ta była świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej tego samego kontrahenta, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba (np. w Holandii), to wtedy taka usługa podlegałaby rozliczeniu w Holandii, a nie we Francji.

W każdym z tych przypadków polski usługodawca wystawi fakturę niezawierającą podatku, natomiast obejmującą stwierdzenie „odwrotne obciążenie". Faktura zawierająca takie określenie oznacza, że państwem właściwym dla rozliczenia VAT z tytułu wykonanej usługi renowacji będzie odpowiednio Francja lub Holandia (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 stycznia 2016 r., ITPP2/443-1112/15/AK).

Ewidencje w dowolnej formie

Powyższy przykład dotyczy wykonania usług na materiale powierzonym. Zgodnie z art. 109 ust. 3a ustawy o VAT usługodawca, świadcząc takie usługi, zobowiązany jest prowadzić ewidencję, w której uwzględni nazwę usługi, jej wartość bez VAT oraz moment powstania obowiązku podatkowego określony dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.

Dodatkowo, zgodnie z art. 109 ust. 9 ustawy o VAT, podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję otrzymywanych towarów zawierającą datę ich otrzymania, dane pozwalające na identyfikację towarów oraz datę wydania towaru po wykonaniu usługi przez podatnika. Ustawodawca nie wskazał, w jaki sposób powinna być prowadzona ta ewidencja, dlatego należy uznać, że dopuszczalna jest dowolna forma.

Gdy klient jest osobą prywatną

Zasady stosowane przy ustalaniu miejsca świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami istotnie różnią się od reguł przedstawionych powyżej. Zgodniez art. 28c ustawy o VAT miejscem świadczenia usług na rzecz osób niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

PRZYKŁAD

Usługą, dla której miejsce świadczenia jest definiowane przez siedzibę usługodawcy, będzie np. naprawa sprzętu hydraulicznego przez polskiego podatnika VAT na rzecz osoby niebędącej podatnikiem – obywatela Słowacji. Podmiotem zobowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu wykonania usługi naprawy będzie w tym przypadku polski usługodawca.

Ustawa o VAT inaczej reguluje natomiast zasady dotyczące ustalania miejsca świadczenia usług związanych z majątkiem nieruchomym.

Czynności związane z majątkiem nieruchomym

Zgodnie z art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia tego rodzaju usług, w tym m.in. usług świadczonych przez rzeczoznawców, usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, usług architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

PRZYKŁAD

Tego rodzaju usługą jest wykonanie prac remontowych przez polską spółkę budowlaną w biurowcu położonym w Wielkiej Brytanii. Niezależnie od tego, czy usługa jest wykonywana na rzecz podatnika czy niepodatnika, miejsce świadczenia zawsze będzie tam, gdzie znajduje się nieruchomość. Oznacza to, że taka usługa będzie podlegała opodatkowaniu VAT w Anglii.

Jeżeli w danym kraju istnieje możliwość rozliczenia podatku przez nabywcę, to usługodawca będzie mógł wystawić fakturę bez VAT. Jeżeli jednak taka procedura nie jest przewidziana, to obowiązek rozliczenia VAT w kraju położenia nieruchomości będzie ciążył na usługodawcy.

—Krzysztof Grochowski prawnik w Kancelarii KSP Legal & Tax Advice w Katowicach

podstawa prawna: art. 28b, 28c, 28e oraz art. 109 ust. 3a i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „usługi na ruchomym majątku rzeczowym". Określenie to wskazuje jednak, że w grupie takich usług można wymienić np.: naprawę rzeczy ruchomych, instalację, montaż i demontaż rzeczy ruchomych lub ich przetwarzanie. Do takich usług należy również zaliczyć konfekcjonowanie, w przypadku gdy usługa polega na skompletowaniu wszystkich elementów zestawu, zapakowaniu ich w folię lub pudełko oraz przygotowaniu dostawy dla klienta. Właściwe rozliczenie VAT z tytułu wykonania takich usług jest uzależnione od statusu podatkowego ich nabywcy.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego