Usługi opiekuńcze wykluczają zwolnienie z VAT

Nie jest możliwe zwolnienie od podatku usług w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości na cele mieszkaniowe, jeśli towarzyszą im np. świadczenia opiekuńcze. Wyjątek z ustawy o VAT należy interpretować ściśle.

Publikacja: 08.05.2017 04:00

Usługi opiekuńcze wykluczają zwolnienie z VAT

Foto: 123RF

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 7 lutego 2017 r. (III SA/Gl 1614/16).

Podatnik był właścicielem budynku wydzierżawionego z przeznaczeniem na dom pomocy społecznej, który zamieszkiwało ponad 70 osób przewlekle chorych psychicznie. Działalność dzierżawiącej spółki miała charakter non-profit i polegała między innymi na udzielaniu pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Wydzierżawiający zadał we wniosku o interpretację pytanie, czy świadczone przez niego usługi dzierżawy budynku mieszkalnego korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Podatnik uważał, że usługa dzierżawy budynku powinna korzystać z ustawowego zwolnienia. Podkreślał, że zwolnieniu podlegają usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Argumentował, że dzierżawa ma charakter mieszkaniowy, ponieważ niezaprzeczalnie dom pomocy społecznej służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych osób, które w nim przebywają. Akcentował, że osoby te są w tym budynku zameldowane. Organ podatkowy zwrócił uwagę, że zwolnienie z podatku przewidziane w przywoływanym przepisie dla wynajmu lub wydzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym jest wyjątkiem od zasady. W związku z tym powinno być interpretowane ściśle. Wywodził, że celem innym niż mieszkaniowy jest prowadzenie przez najemcę czy dzierżawcę działalności gospodarczej, na potrzeby której budynek lub jego części są odpowiednio wynajmowane tudzież wydzierżawiane. Cel mieszkaniowy nie był zrealizowany, gdyż budynek był dzierżawiony spółce na cele niemieszkalne, ponieważ spółka prowadziła w nim działalność gospodarczą.

Sąd zgodził się z poglądem organu. Uzasadniając swoje stanowisko wyszedł od analizy przepisu art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, zaznaczając, że mówi on o celu „wyłącznie mieszkaniowym". Z opisu stanu faktycznego jednoznacznie wynikało, że podatnik, dzierżawiąc przedmiotowy budynek, nie tylko przeznacza go na cele mieszkaniowe, ale także usługi opiekuńcze, które niewątpliwie są w nim świadczone. Z tego powodu organ nie mógł wydać innej interpretacji.

Autor jest współpracownikiem zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Jakub Pocierznicki, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Komentowany wyrok wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych w kwestii ścisłej interpretacji przesłanek, których łączne spełnienie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Podatnik, chcąc skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie ww. przepisu, musi łącznie spełniać przesłanki co do podmiotu, przedmiotu i celu świadczonej usługi. Mianowicie: musi świadczyć usługi na własny rachunek, nieruchomość musi mieć charakter mieszkalny, usługa dzierżawy lub najmu powinna być świadczona w celach tylko i wyłącznie mieszkaniowych.

W sprawie będącej przedmiotem omawianego wyroku, zarówno organ podatkowy, jak i sąd administracyjny poddały w wątpliwość czy usługa dzierżawy budynku świadczona przez podatnika wypełniała cel mieszkaniowy.

Zdaniem strony skarżącej, dom pomocy społecznej służył zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych przebywających w nim osób, a tym samym podatnik miał prawo skorzystać z ww. zwolnienia z opodatkowania VAT przedmiotowych usług.

Zgodnie z art. 54 oraz art. 55 ustawy o pomocy społecznej (charakteryzujących istotę domów pomocy społecznej), z domów pomocy społecznej mają prawo korzystać osoby wymagające niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, a sam dom pomocy społecznej świadczy usługi nie tylko bytowe, ale również m.in. opiekuńcze. W efekcie czego nie sposób uznać, że dom pomocy społecznej świadczy usługi wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Na temat znaczenia ścisłej interpretacji omawianych przesłanek wypowiedział się WSA w Warszawie w wyroku z 11 lutego 2016 r. (III SA/Wa 473/15), na poparcie swoich argumentów przywołując m.in. stanowisko NSA wyrażone w wyroku z 3 września 2013 r. (I FSK 1012/12). Sąd podkreślił, że z omawianego zwolnienia wyłączono wynajem lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe, tzn. na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Celem takiej konstrukcji przepisu jest nieobciążanie nabywców tych usług, czyli osób fizycznych, podatkiem od towarów i usług, a w efekcie zminimalizowanie kosztów najmu lub dzierżawy lokali mieszkalnych. W związku z tym, przesłanki należy interpretować ściśle, tak aby chronić wyłącznie osoby, dla których regulacja została przeznaczona.

Słuszne wydaje się zatem stanowisko organu podatkowego, potwierdzone przez WSA w Gliwicach w omawianym wyroku. Zgodnie z tym stanowiskiem, w przedmiotowej sprawie celem dzierżawy budynku nie było wyłącznie zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych osób będących mieszkańcami domu pomocy społecznej, ale również świadczenie usług opiekuńczych przez biorącego w dzierżawę. Tym samym usługi dzierżawy świadczone przez podatnika nie korzystały ze zwolnienia z VAT.

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego