NSA: zwolnienie z VAT dotyczy tylko medycyny pracy

Zwolnienie z podatku od towarów i usług dotyczy tylko medycyny pracy. Świadczenia lekarskie dla kandydatów na egzaminatorów, kierowców, sędziów, kuratorów czy detektywów nie korzystają z preferencji.

Aktualizacja: 08.04.2018 10:31 Publikacja: 08.04.2018 10:00

fot. agilemktg1

fot. agilemktg1

Foto: Flickr

Spór w sprawie dotyczył zwolnienia w VAT. We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że jego działalność obejmuje m.in. usługi z zakresu ochrony zdrowia. Prowadzona przez niego placówka wykonuje różne badania lekarskie. Są to przede wszystkim badania wstępne, okresowe i kontrolne m.in. operatorów suwnic, podnośników i platform hydraulicznych, a także badania kierowców wykonujących transport drogowy, osób z zakresu zabezpieczenia technicznego, ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami na kategorię A i B, kandydatów na instruktorów i instruktorów nauki jazdy, na egzaminatorów a także kandydatów na sędziów, kuratorów czy detektywów.

Podatnik zapytał czy wskazane badania korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 i 19 ustawy o VAT. Chciał się też upewnić, czy gdyby jednak zastosowanie miała stawka podstawowa 23 proc., to VAT należy doliczyć do kwoty opłaty i w ten sposób skonstruować cenę.

Fiskus potwierdził prawo do zwolnienia, ale tylko dla usług medycyny pracy, polegających na wykonaniu badań wstępnych, okresowych i kontrolnych. W pozostałym zakresie odmówił preferencji. W jego ocenie skoro są one opodatkowane 23 proc. stawką VAT, to otrzymana od nabywcy opłata określona w przepisach wykonawczych jako jedyne wynagrodzenie zawiera w sobie już kwotę podatku należnego.

Podatnik nie zgadzał się z taką wykładnią. Racji nie przyznał mu jednak ani Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, a ostatecznie także Naczelny Sąd Administracyjny.

Sądy uznały, że sporne badania lekarskie m.in. dla kierowców, kandydatów na prawo jazdy, na instruktorów, na egzaminatorów, na sędziów i kuratorów czy detektywów nie korzystają ze zwolnienia. W ocenie zarówno WSA, jak i NSA usługi te nie służą bowiem profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu ani poprawie zdrowia.

Po analizie orzecznictwa unijnego NSA wskazał, że to cel, w jakim podjęte zostały zabiegi i badania lekarskie, decydować będzie o zakresie zwolnienia podatkowego. Jeśli zatem z okoliczności, w których dany zabieg bądź badanie lekarskie zostało podjęte, wynika, że miało ono inny cel niż ochrona (przywrócenie) zdrowia ludzkiego, zwolnienie nie ma zastosowania. Zatem tylko usługi podjęte w ściśle określonym w przepisach celu są zwolnione z VAT. W ocenie NSA to, że sporne badania lekarskie wykonywane są na podstawie przepisów prawa, w szczególnym trybie i warunkach, nie może oznaczać dla nich automatycznego zwolnienia. Istotny jest bowiem cel usługi medycznej, a nie to, czy wykonywana jest na podstawie przepisów prawa, określających tryb i warunki jej wykonania. Przeprowadzane przez skarżącego badania mają bezpośrednio na celu wydanie orzeczenia o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania określonych czynności lub zawodu. Zdaniem NSA czym innym są usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej na rzecz pracowników (w ramach obowiązków służbowych), a czym innym te sporne. Przepisy dotyczące pracowników dotyczą sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej. Dla spornych badań celem jest wykazanie predyspozycji do wykonywania określonego zawodu lub czynności. W związku z tym efektem usługi świadczonej przez skarżącego jest dostarczenie osobie trzeciej elementu koniecznego dla podjęcia decyzji pociągającej za sobą prawne konsekwencje dla osoby badanej. Stąd usługi te nie mieszczą się w pojęciu świadczenia opieki zdrowotnej i nie podlegają zwolnieniu z VAT.

NSA zgodził się też, że gdy kwota należna za wykonywane badania została określona w przepisach regulujących zasady ich przeprowadzania, to kwota ta zawiera w sobie podatek. W związku z tym kwotę należnego podatku należy policzyć metodą „w stu", a nie „od stu".

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lutego 2018 r. ©?

Sygnatura akt: I FSK 866/16

Zdaniem autora

Mirosław Siwiński,  radca prawny, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatków Kancelarii Prof. W. Modzelewskiego

Zakres zwolnień oznaczonych w art. 43 ust. 1 pkt 18–19 ustawy o VAT od dawna budzi wiele sporów. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przepisy te są niezgodne z regulacjami dyrektywy 112. Stąd rozbieżność pomiędzy ugruntowaną linią orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. C-106/05, C-307/01, C-262/08), a polskim orzecznictwem (np. I FSK 1350/12) dotyczącym medycyny pracy.

To ostatnie wykształciło się właśnie na podstawie polskich przepisów o medycynie pracy, które działania mające na celu profilaktykę zdrowotną rozumieją inaczej niż Trybunał Sprawiedliwości UE w swoich orzeczeniach. Jednak cele oznaczone w przepisach o medycynie pracy są analogiczne do postawionych w zakresie obowiązkowych badań kierowców. Dlatego objęcie zwolnieniem badań z zakresu medycyny pracy i wykluczenie przy tym z preferencji badań kierowców nie ma podstaw. Ponadto, zarówno organy, jak i sądy zapomniały, że te pierwsze nie mogą się powoływać na normy wspólnotowe mniej względne niż przepisy krajowe, a to na tych właśnie oparte są wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE powołane przez NSA w komentowanym wyroku. ?

Spór w sprawie dotyczył zwolnienia w VAT. We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że jego działalność obejmuje m.in. usługi z zakresu ochrony zdrowia. Prowadzona przez niego placówka wykonuje różne badania lekarskie. Są to przede wszystkim badania wstępne, okresowe i kontrolne m.in. operatorów suwnic, podnośników i platform hydraulicznych, a także badania kierowców wykonujących transport drogowy, osób z zakresu zabezpieczenia technicznego, ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami na kategorię A i B, kandydatów na instruktorów i instruktorów nauki jazdy, na egzaminatorów a także kandydatów na sędziów, kuratorów czy detektywów.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów