Kiedy polski podatnik rozliczy VAT od importu usług

Numer VAT UE nie zawsze potrzebny

- Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym i podatnikiem VAT UE. Czy kupując usługi od kontrahenta z innego kraju UE spółka musi podawać numer VAT UE (tj. numer NIP poprzedzony kodem PL) kontrahentom, aby numer ten znalazł się na otrzymywanych fakturach dokumentujących nabycie usług?

Podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT UE, które uzyskały potwierdzenie zarejestrowania jako podatnik VAT UE, stosownie do art. 97 ust. 10 ustawy o VAT, podając numer, pod którym są zidentyfikowane na potrzeby podatku, przy:

1) dokonywaniu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

2) dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

3) świadczeniu usług, do których stosuje się art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, dla podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej,

4) nabywaniu usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, dla których są podatnikami z tytułu importu usług – są obowiązane do posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem PL.

Spółka, która importuje usługi z UE, numer VAT UE, tj. numer NIP poprzedzony kodem PL, musi podawać tym kontrahentom, od których nabywa usługi, dla których miejsce świadczenia ustala się zgodnie z art. 28b ustawy o VAT (najczęściej będzie to miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej). Gdy do nabywanych usług zastosowanie znajdują inne przepisy (np. 28e ustawy o VAT – dotyczący usług związanych z nieruchomościami), spółka nie podaje numeru NIP poprzedzonego kodem PL, lecz sam numer, pod którym jest zidentyfikowana na potrzeby VAT, tj. numer NIP.

Wynajem maszyny od kontrahenta z zagranicy

- Belgijski udziałowiec spółki odkupił jedną z maszyn należących do spółki (podatnik VAT czynny), a następnie wynajął ją spółce. Czy spółka powinna rozpoznać import usług? Belgijski udziałowiec nie ma w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Tak. Z importem usługi podlegającej rozliczeniu przez usługobiorcę mamy do czynienia wówczas, gdy m.in. podatnik VAT czynny nabywa od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski usługę, której miejscem świadczenia jest Polska. W przedstawionym stanie faktycznym warunki te są spełnione, a zatem spółka powinna rozliczyć VAT od importu usług wynajmu tej maszyny.

Miejscem świadczenia usług wynajmu tej maszyny jest terytorium Polski, tj. miejsce gdzie usługobiorca (spółka) posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 10 lutego 2015 r., IBPP4/443-624/14/PK).

Udostępnianie usług tradingowych

- Dom maklerski (podatnik VAT czynny) specjalizuje się w instrumentach finansowych będących przedmiotem obrotu na rynku pozagiełdowym i na giełdzie. Działalność ta jest prowadzona z zastosowaniem platformy internetowej, czyli programu pozwalającego na składanie przez klientów zleceń transakcji za pośrednictwem sieci Internet. Dom nabywa od zagranicznych dostawców usługi udostępniania platform tradingowych (tj. dostęp do platform, instalowanie, konfigurowanie udostępnianych platform tradingowych, usługi wsparcia w zakresie rozwiązywania bieżących problemów związanych z zawieraniem transakcji za ich pośrednictwem). Platforma tradingowa online jest to program pozwalający na składanie przez klientów zleceń transakcji za pośrednictwem sieci Internet, który dodatkowo oferuje dostęp do notowań online, analiz i wykresów. Za pośrednictwem platformy klienci mogą zawierać transakcje na wszystkich głównych rynkach. Nasi klienci korzystają z kilku różnych platform tradingowych. Przykładowo, inna platforma służy do obrotu CFD (kontraktami na różnicę), inna umożliwia inwestowanie na giełdach zagranicznych i na GPW, a jeszcze inna służy do handlu instrumentami Cash Equities. Czy do importu usług dom maklerski może zastosować zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 w zw. z ust. 13 ustawy o VAT?

Nie. Nabycie od zagranicznych dostawców usług udostępniania platform tradingowych niewątpliwie jest dla domu maklerskiego importem usług. Istota problemu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy do nabywanego w ramach importu usług udostępniania platform radingowych dom maklerski może zastosować zwolnienie z VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi będącej elementem usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej (art. 43 ust. 13 ustawy o VAT). Przepisu art. 43 ust. 13 ustawy o VAT nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

Organy podatkowe wskazują, że usługi udostępniania platform tradingowych są czynnościami rodzajowo oddalonymi od usług zasadniczych (transakcji dotyczących usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe), sprowadzających się do zmiany sytuacji prawnofinansowej jednej ze stron transakcji. Ze względu na charakter tych usług, są one dalekie od usług finansowych, a bliższe usługom technicznym, czy też informatycznym lub administracyjnym. Platforma tradingowa online jest to program pozwalający na składanie przez klientów zleceń transakcji za pośrednictwem sieci Internet, który dodatkowo oferuje dostęp do notowań online, analiz i wykresów. Czynnościom tym nie można zatem nadać cech usług „właściwych" usługom finansowym, gdyż nie obejmują cech charakterystycznych dla tych usług. Wykonywane przez zagranicznych dostawców czynności w ramach usługi udostępniania platform tradingowych są zatem jedynie czynnościami technicznymi i pomocniczymi, wykonywanymi na potrzeby domu maklerskiego, za które zagraniczny dostawca dostaje wynagrodzenie. Z tego powodu, trudno uznać, że na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, omawiane czynności (tj. dostęp do platform, instalowanie, konfigurowanie udostępnianych platform tradingowych, usługi wsparcia w zakresie rozwiązywania bieżących problemów związanych z zawieraniem transakcji za ich pośrednictwem), realizowane w ramach usługi udostępniania platform tradingowych, są świadczeniami „właściwymi" oraz „niezbędnymi" do wykonania usług zwolnionych, czyli usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Oznacza to, że opisane czynności wykonywane w ramach usługi udostępniania platform tradingowych nie są elementem usługi finansowej, wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, gdyż wykonanie tych czynności przez zagranicznych dostawców nie zmienia sytuacji prawnofinansowej strony transakcji. Ich celem jest jedynie wykonanie konkretnych czynności technicznych. W związku z tym nie są one objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Do importu tych usług dom maklerski powinien zatem zastosować podstawową stawkę VAT, czyli 23 proc. (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 1 grudnia 2014 r., IPPP3/443-840/14-2/ISZ).