Czy podstawę opodatkowania VAT obniża się o rabat

Upust przyznany na podstawie uregulowania krajowego przez firmę farmaceutyczną przedsiębiorstwu oferującemu prywatne ubezpieczenie zdrowotne skutkuje obniżeniem podstawy opodatkowania tego koncernu farmaceutycznego.

Publikacja: 05.02.2018 04:30

Czy podstawę opodatkowania VAT obniża się o rabat

Foto: 123RF

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 20 grudnia 2017 r. w sprawie C?462/16 Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG.

Stan faktyczny

Boehringer Ingelheim Pharma – podatnik VAT wytwarza produkty lecznicze, które dostarcza za pośrednictwem hurtowni do aptek.

W zakresie systemu dotyczącego obowiązkowego (publicznego) ubezpieczenia zdrowotnego apteki dostarczają produkty lecznicze osobom ubezpieczonym w ramach umowy ramowej ze związkiem kas chorych. Produkty te dostarczane są kasom chorych, które udostępniają je swoim ubezpieczonym. Apteki przyznają kasom chorych rabat na produkty lecznicze. Boehringer Ingelheim Pharma jako przedsiębiorstwo farmaceutyczne musi zrekompensować ten rabat aptekom/hurtowniom. Dla celów VAT niemiecki organ podatkowy traktuje ten rabat jako obniżenie wynagrodzenia.

Z kolei, w przypadku osób korzystających z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, apteki dostarczają im produkty lecznicze na podstawie zawartych z nimi indywidualnych umów. Przedsiębiorstwo oferujące prywatne ubezpieczenie zdrowotne samo nie nabywa produktów leczniczych. Zwraca jedynie powstałe koszty ubezpieczonym u niego osobom na ich żądanie. W takim przypadku Boehringer Ingelheim Pharma powinna udzielić przedsiębiorstwu oferującemu prywatne ubezpieczenie zdrowotne rabatu na cenę produktu leczniczego. Dla celów VAT organ podatkowy nie traktuje tego rabatu jako obniżenia wynagrodzenia.

W 2012 r. Boehringer Ingelheim Pharma złożyła roczną deklarację VAT za rok podatkowy 2011, wykazując m.in. transakcje podlegające opodatkowaniu i ich podstawy opodatkowania.

W deklaracji tej, w odniesieniu do transakcji dotyczących produktów leczniczych nabytych przez ubezpieczonych objętych prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym, Boehringer Ingelheim Pharma skorygowała podstawę opodatkowania, odliczając zwroty, jakie powinna była wypłacić. Niemiecki organ podatkowy uznał jednak, że obniżenie podstawy opodatkowania przez Boehringer Ingelheim Pharma było nieuzasadnione w zakresie zwrotów na rzecz przedsiębiorstw oferujących prywatne ubezpieczenie zdrowotne.

W związku z tym Boehringer Ingelheim Pharma wniosła do niemieckiego sądu skargę na decyzję organu podatkowego dotyczącą zwrotów na rzecz przedsiębiorstw oferujących prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Podniosła, że kasa obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego lub przedsiębiorstwo oferujące prywatne ubezpieczenie zdrowotne znajdują się na końcu łańcucha transakcji, a zatem w obu przypadkach należy obniżyć podstawę opodatkowania. Jej zdaniem nie ma znaczenia, czy chodzi o zwroty czy o przyznane rabaty, ponieważ z punktu widzenia VAT należy je traktować w taki sam sposób.

Niemiecki sąd uznał skargę Boehringer Ingelheim Pharma, orzekając, że nie należało rozróżniać rabatów przyznanych kasom obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na kupione produkty lecznicze i zwrotów dokonanych przy nabyciu tych produktów w ramach systemu prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Organ podatkowy wniósł od tego wyroku skargę rewizyjną do krajowego federalnego trybunału finansowego, który postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym.

Wyrok Trybunału

Trybunał Sprawiedliwości UE zwrócił uwagę na:

- art. 73 dyrektywy VAT, który stanowi, że podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest co do zasady wszystko, co stanowi wartość otrzymanego wzajemnego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługi otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego, klienta lub osoby trzeciej z tytułu takich dostaw, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną tych transakcji;

- art. 90 ust. 1 dyrektywy VAT, który stanowi wyraz podstawowej zasady dyrektywy VAT, wedle której podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, a w konsekwencji organy podatkowe nie mogą pobrać z tytułu VAT kwoty wyższej od tej, którą otrzymał podatnik;

- jeden z najważniejszych filarów systemu VAT, tj. zasadę neutralności w tym znaczeniu, że towary tego samego rodzaju wewnątrz poszczególnych krajów, niezależnie od długości kanału produkcji czy dystrybucji, muszą zostać jednakowo obciążone pod względem podatkowym (wyrok z 24 października 1996 r. ws. Elida Gibbs, C 317/94).

Ponadto Trybunał pokreślił, że ze względu na przepisy krajowe, Boehringer Ingelheim Pharma mogła dysponować kwotą obniżoną o rabat udzielony przedsiębiorstwom oferującym prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie zatem z zasadą neutralności VAT podstawą opodatkowania mającą zastosowanie do Boehringer Ingelheim Pharma jako podatnika powinna być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej spółka ta sprzedała produkty lecznicze aptekom, obniżonej o rabat przyznany przedsiębiorstwom prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli zwróciły one swoim ubezpieczonym koszty poniesione przez nich przy nabyciu rzeczonych produktów.

podstawa prawna: art. 73 i art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listo- pada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzU UE L z 2006 r., nr 347/1 ze zm.)

Zdaniem eksperta

Organ nie może pobrać więcej VAT niż zapłacił konsument - Marek Sporny, Senior Tax Manager w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO, biuro w Poznaniu

Trybunał Sprawiedliwości UE zwrócił uwagę na to, że pomimo, iż bezpośrednim beneficjentem spornych dostaw leków są sami ubezpieczeni (a nie przedsiębiorstwo oferujące prywatne ubezpieczenie zdrowotne), nie prowadzi to do zerwania bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów a otrzymanym w zamian świadczeniem.

Zapłata dokonana w chwili nabycia produktów leczniczych powinna być uważana za zapłatę otrzymaną od osoby trzeciej w rozumieniu art. 73 dyrektywy VAT, jeżeli te osoby trzecie, tj. ubezpieczeni, zwrócili się o zwrot do przedsiębiorstw oferujących prywatne ubezpieczenie zdrowotne, a przedsiębiorstwa te otrzymały należny im rabat.

Przedsiębiorstwa oferujące prywatne ubezpieczenie zdrowotne należy zatem uważać za konsumenta końcowego dostawy dokonanej przez przedsiębiorstwo farmaceutyczne będące podatnikiem VAT. W konsekwencji, kwota VAT pobrana przez organ podatkowy nie może być wyższa od kwoty tego podatku zapłaconej przez konsumenta końcowego.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 20 grudnia 2017 r. w sprawie C?462/16 Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG.

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami