Czy są firmy dla których split payment czyli podzielona płatność w VAT będzie korzystna?
Tak, to rozwiązanie będzie korzystne dla firm z tzw. branż wrażliwych czyli handlujących stalą, złomem, elektroniką czy paliwami. Dla nich podzielona płatność z uwagi na zwiększone ryzyko natknięcia się na oszusta będzie dobra i zapewne wiele z nich same chętnie wejdą w split payment. Na tę opcje będą się też decydować podatnicy, którzy chcą mieć bezpieczne rozliczenia i jednocześnie są w stanie udźwignąć napięcia finansowe wynikające z podzielonej płatności.
Te napięcia finansowe to ewentualne problemy z płynnością?
Nie jest tajemnicą, że wielu podatników niejako „kredytuje się” VAT. Przy dotychczasowym sposobie rozliczenia w ramach płatności za fakturę dostawali należną im cenę wraz z VAT. W okresie do terminu płatności podatku mogli nim swobodnie dysponować. Przy podzielonej płatności VAT trafi na specjalne konto i nie będzie można po niego sięgnąć nawet na krótki czas np. zapłacić z niego własną pilną płatność gdy przelew od kontrahenta się spóźnia o dzień czy dwa. Dla firm, które z tego korzystały podzielona płatność może być problemem. Dotyczy to szczególnie tych przedsiębiorców, którzy mają dużo zakupów zwolnionych lub nie płacą przelewami, np. płatności kartami za nabywane usługi i towary. Wybór podzielonej płatności skomplikuje też rozliczenia w tak popularnych dziś spółkach komandytowych. Wspólnicy stracą dostęp do pieniędzy z kont vatowskich i nie będą sobie mogli ich swobodnie wypłacać.
Resort finansów podkreśla, że na razie podzielona płatność to będzie wybór, a nie obowiązek. Czy ta dobrowolność w praktyce nie będzie jednak pozorna?
To prawda. W praktyce duża grupa podatników nie będzie miała wyboru i będzie musiała wejść w podzielona płatność. Będą to np. kontrahenci spółek z sektora państwowego, które zapowiedziały, że dla nich podzielona płatność będzie standardem. Dziś trudno ocenić jak szybko system podzielonej płatności obejmie cały obrót gospodarczy. W pierwszej fazie może to być ok. 25 procent. W ciągu 5 lat split payment stanie się standardem i obejmie wszystkich przedsiębiorców.
A co gdy na koncie VAT będzie dużo gotówki, które nie będzie można skonsumować w bieżących rozliczenia. Czy łatwo będzie ją uwolnić?
Podatnik ma prawo wystąpić o zwolnienie środków z konta vatowskiego. Naczelnik urzędu skarbowego na wydanie takiej zgody będzie miał 2 miesiące. Co do zasady powinien być to automat, ale obawiam się, że pierwszym okresie działania systemu urzędnicy będą skrupulatnie weryfikować takie wnioski. Przez półtora roku podatnicy występujący o zwolnienie środków z konta VAT mogą się więc spodziewać co najmniej czynności sprawdzających i ryzyka wydłużania terminu. Aparat skarbowy będzie musiał się oswoić z własnym pomysłem na uszczelnienie VAT. Dziś nie ma gwarancji, że podatnik odzyska VAT w ciągu miesiąca czy dwóch, bo uwalnianie środków z blokowanych kont będzie utrudnione. W związku z powyższym wyobrażam sobie też sytuację, gdy kontrahent będzie przeciągał płatności informując, że czeka na zwolnienie środków z rachunku VAT.
Rozmawiała Aleksandra Tarka
