Służba cywilna: czy awans zapewni wyższy dodatek do wynagrodzenia

Dodatek służby cywilnej przysługuje urzędnikowi niezależnie od tego, jakie stanowisko zajmuje. Wyjątek stanowią stanowiska kierownicze, których objęcie powoduje zawieszenie jego wypłaty.

Publikacja: 25.04.2017 06:10

Służba cywilna: czy awans zapewni wyższy dodatek do wynagrodzenia

Foto: sxc.hu

Konsekwencją uzyskania mianowania przez pracownika służby cywilnej jest zdobycie przez niego statusu urzędnika sc. Wiąże się to z przyznaniem mu stopnia służbowego a tym samym przysługującego z tego tytułu dodatku do wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 85 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej (dalej usc) wynagrodzenie urzędnika służby cywilnej składa się z wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla zajmowanego stanowiska pracy, dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej oraz dodatku służby cywilnej z tytułu posiadanego stopnia służbowego.

Ustalanie wysokości

Dodatek ten podobnie jak stopień służbowy nowo mianowanemu urzędnikowi przysługuje w najniższej wysokości, a jego konkretna wysokość ustalana jest zgodnie z rozporządzeniem z 29 stycznia 2016 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej. Jest ona wynikiem pomnożenia przypisanego do danego służbowego mnożnika kwoty bazowej (patrz tabela) przez tę kwotę, czyli przez 1873,84 zł (art.9 ust.1 pkt 2b ustawy z 16 grudnia 2016 r. budżetowej na 2017 rok – DzU z 2017 poz. 108).

Wysokość dodatku służby cywilnej nie jest zatem stała. W trakcie kariery zawodowej urzędnika sc zmienia się. I to nie tylko z najbardziej oczywistych powodów, a więc zmiany wysokości kwoty bazowej czy awansu urzędnika na wyższy stopień. W pewnych sytuacjach dodatek ten może zostać urzędnikowi czasowo „odebrany", albo zmniejszony.

Niepełny wymiar czasu pracy

Warto pamiętać, że choć najczęściej urzędnicy służby cywilnej zatrudniani są w pełnym wymiarze czasu pracy, teoretycznie zdarzyć może się, że będą pracować krócej np. na pół etatu. W takiej sytuacji przysługujący im dodatek służby cywilnej powinien zostać odpowiednio zmniejszony. Potwierdzają to wyjaśnienia Departamentu Służby Cywilnej KPRM zamieszczone na ich stronie internetowej (dsc.kprm.gv.pl). Zgodnie z nimi, przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają szczególnych regulacji dotyczących zasad ustalania wynagrodzenia urzędników sc, a zatem należy w tym zakresie stosować przepisy powszechnie obowiązujące. Zgodnie natomiast z art. 78 § 1 kodeksu pracy wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość świadczonej pracy. Oznacza to, że zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i inne składniki wynagrodzenia powinny być ustalone w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy obowiązującego danego pracownika. Urzędnikowi służby cywilnej zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy dodatek służby cywilnej przysługuje zatem w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy.

Wyższy stopień – wyższy dodatek

Pierwszy z istniejących dziewięciu stopni służbowych nowo mianowany urzędnik uzyskuje zaraz po mianowaniu. Kolejny może otrzymać po uzyskaniu pozytywnej oceny okresowej, jeżeli zawierać ona będzie umotywowany wniosek bezpośredniego przełożonego o przyznanie mu takiego o stopnia. Jak widać samo otrzymanie pozytywnej oceny okresowej nie musi być równoznaczne z otrzymaniem przez urzędnika sc awansu na wyższy stopień. Po pierwsze, dlatego, że aby do tego doszło konieczne jest, aby takim awansem zainteresowany był bezpośredni przełożony urzędnika, który w tej sprawie powinien złożyć odpowiedni wniosek wskazując celowość tego awansu. Po drugie nawet złożenie najlepiej umotywowanego wniosku nie gwarantuje urzędnikowi otrzymania wyższego stopnia a tym samym wyższego dodatku służby cywilnej. Zależy to, bowiem od decyzji dyrektora generalnego urzędu, który może (ale nie musi) w takich okolicznościach taki stopień ocenianemu urzędnikowi nadać.

Jednak już dwie kolejne następujące po sobie pozytywne oceny okresowe na jednym z dwóch najwyższych poziomów przewidzianych w skali ocen, obligują go do przyznania urzędnikowi kolejnego stopnia służbowego i to bez zbędnej zwłoki. Ma na to bowiem tylko 30 dni od dnia zapoznania urzędnika służby cywilnej z oceną okresową.

Ponieważ - co do zasady - oceny okresowe sporządza się, co 24 miesiące, przyznanie kolejnego stopnia służbowego nie może nastąpić częściej niż raz na dwa lata. Nie dotyczy to okoliczności, w których taka ocena przeprowadzane jest szybciej, np. w razie zmiany stanowiska pracy, wiążącej się z istotną zmianą zakresu obowiązków, jeżeli od dnia sporządzenia ostatniej oceny okresowej upłynęło więcej niż sześć miesięcy (art. 81 ust.6 usc), albo w innym terminie (art.81ust.8 usc).

Pozbawienie możliwości awansu

Czasami na uzyskanie wyższego stopnia i związaną z tym podwyżkę dodatku urzędnik zmuszony jest jednak czekać dłużej. Jedną z kar dyscyplinarnych dedykowaną tej grupie członków korpusu sc jest kara pozbawienia możliwości awansowania przez okres dwóch lat na wyższy stopień służbowy (art. 114 ust.1 pkt 3 usc).

Orzeczenie takiej kary oznacza zakaz awansowania ukaranego na wyższy stopień służbowy w przeciągu dwóch lat od dnia prawomocnego orzeczenia kary. Jeśli więc urzędnik służby cywilnej po orzeczeniu kary i w czasie jej trwania znalazłby się w sytuacji umożliwiającej awans na wyższy stopień służbowy przez spełnienie wymogów ustawowych, to do tego awansu nie dojdzie.

Obniżenie stopnia służbowego

Komisja dyscyplinarna może także wymierzyć urzędnikowi sc bardziej dotkliwą sankcję związaną z posiadanym przez niego stopniem służbowym, tzn. orzec jego obniżenie, co automatycznie spowoduje obniżenie związanego z nim dodatku służby cywilnej. Przepisy nie określają „ rozmiaru" tego obniżenia, ale w piśmiennictwie przyjmuje się (m.in. prof. K. Rączka, prof. J. Jagielski Ustawa o służbie cywilnej Komentarz Lexis nexis Warszawa 2010 r.), że zważywszy na brzmienie przepisu formułującego omawianą karę („obniżenie stopnia"), a także ustalenie katalogu kar wedle stopnia dolegliwości, trzeba przyjąć, że obniżenie stopnia służbowego służby cywilnej następuje (od dnia uprawomocnieniu się orzeczenia) na stopień bezpośrednio niższy np. z trzeciego na drugi, lub z czwartego na trzeci.

Sankcja ta nie dotknie zatem urzędników posiadających najniższy stopień służbowy. Istotą tej kary, jak wskazuje prof. K. Rączka, jest obniżenie stopnia służbowego zakładające istnienie skali, na której owo obniżenie może realnie zaistnieć. W sytuacji posiadania przez określoną osobę najniższego stopnia służbowego takiej skali nie ma (i nie ma, z czego obniżać), a w żadnym razie nie wchodzi w grę degradacja poza skalą np. przeniesienie urzędnika do kategorii „pracownik sc" czy też wydalenie go ze służby.

Odebranie na jakiś czas

Co do zasady zatem całkowite odebranie stopnia służbowego urzędnikowi sc a tym samym przysługującego mu dodatku nie jest możliwe. Nawet, gdy odchodzi on ze służby cywilnej w pewnym sensie swój stopień służbowy zachowuje (wtedy oczywiście bez prawa do dodatku).

Dodatek służby cywilnej może być jednak urzędnikowi na pewien czas odebrany. Będzie tak w przypadku jego awansu na wyższe stanowisko w służbie cywilnej. Z chwilą powołania na takie stanowisko stosunek pracy z mianowania ulega zawieszeniu (urzędnik sc otrzymuje od dyrektora generalnego, w którym był dotychczas zatrudniony urlop bezpłatny) a nawiązany zostaje nowy na podstawie powołania. Ponieważ wynagrodzenie osoby zatrudnionej w służbie cywilnej na takiej podstawie składa się tylko z wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla zajmowanego stanowiska pracy, dodatku funkcyjnego oraz dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej, wyplata dodatku służby cywilnej też zostaje zawieszona. Urzędnik będzie go otrzymywał ponownie po odwołaniu go z wyższego stanowiska w sc i zakończeniu urlopu bezpłatnego.

Ponieważ wysokość dodatku służbowego nie zależy od stanowiska, jakie urzędnik sc zajmuje (wyższe stanowiska, na których dodatek ten w ogóle nie przysługuje stanowią tu wyjątek), po powrocie z urlopu bezpłatnego, bez względu na to, na jakie stanowisko zostanie przez dyrektora generalnego zatrudniony, otrzyma on dodatek w takiej samej wysokości jak przez powołaniem na stanowisko kierownicze. Wówczas wysokość dodatku zmienić może bowiem tylko zmiana wysokości kwoty bazowej służącej do jej ustalenia.

podstawa prawna: Art. 85-87, art., 89, art. 114 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1345 ze zm.)

podstawa prawna: Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 29 stycznia 2016 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej (DzU z 2016 r. poz. 125 ze zm.)

Konsekwencją uzyskania mianowania przez pracownika służby cywilnej jest zdobycie przez niego statusu urzędnika sc. Wiąże się to z przyznaniem mu stopnia służbowego a tym samym przysługującego z tego tytułu dodatku do wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 85 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej (dalej usc) wynagrodzenie urzędnika służby cywilnej składa się z wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla zajmowanego stanowiska pracy, dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej oraz dodatku służby cywilnej z tytułu posiadanego stopnia służbowego.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami