"Wesele": Dramat towarzyszący Polakom od ponad stu lat

Narodowemu czytaniu „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego towarzyszy w Warszawie wystawa w Galerii Kordegarda.

Aktualizacja: 02.09.2017 13:10 Publikacja: 02.09.2017 00:01

Maria Malicka i Jerzy Leszczyński (Państwo Młodzi), 1932

Maria Malicka i Jerzy Leszczyński (Państwo Młodzi), 1932

Foto: materiały prasowe

– W powszechnej świadomości „Wesele” kojarzy się przede wszystkim z filmem Wajdy, my przypominamy jego teatralny rodowód – mówi nam kurator wystawy Rafał Węgrzyniak. – W Polsce w minionym wieku było 200 realizacji, w Warszawie – 16, z których wybraliśmy osiem związanych ze znaczącymi momentami historii.

Pierwsza to inscenizacja I aktu (na tyle zezwoliła rosyjska cenzura) w Filharmonii zaraz po rewolucji 1905 r. Potem „Wesele” reżyserował Aleksander Zelwerowicz (1911), a w czasie I wojny Juliusz Osterwa (1915). Okres dwudziestolecia międzywojennego to spektakle Aleksandra Zelwerowicza w Teatrze Polskim (1922) i Ludwika Solskiego w Teatrze Narodowym (1932).

Po wojnie „Wesele”, reżyserowane przez Jana Świderskiego (zagrał Poetę), odegrano na otwarcie Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina w 1955 r. (wcześniej było zakazane). Hetmanowi nie mogły towarzyszyć diabły w rosyjskich mundurach, więc ubrano je w stroje szlachciców.

Awangardową wersję scen z „Wesela” pokazał Miron Białoszewski w Teatrze Osobnym w 1961 r. „Wesele” Adama Hanuszkiewicza w Teatrze Powszechnym (1963) rozgrywało się w szopce z postaciami przypominającymi marionetki.

W 1984 r. Kazimierz Dejmek w Teatrze Polskim wystawił „Wesele” bez muzyki i odgłosów zabawy, co odpowiadało klimatowi stanu wojennego. Ekspozycję kończy „Wesele” Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Narodowym w 2000 r. Sceny zapraszania Chochoła i przywoływania duchów przypominały seans spirytystyczny.

Plansze przed Kordegardą opowiadają zaś o losach 18 osób, które stały się prototypami postaci dramatu. Troje z nich było związanych z Warszawą: Zofia Pareńska-Żeleńska (Zosia), Józefa Singer (Rachela), która w czasie wojny ukrywała się w stolicy, i Kazimierz Przerwa-Tetmajer (Poeta), mieszkający w Hotelu Europejskim, skąd na początku okupacji został wyrzucony przez Niemców i umarł jako bezdomny. Wystawa czynna do 12 września.

– W powszechnej świadomości „Wesele” kojarzy się przede wszystkim z filmem Wajdy, my przypominamy jego teatralny rodowód – mówi nam kurator wystawy Rafał Węgrzyniak. – W Polsce w minionym wieku było 200 realizacji, w Warszawie – 16, z których wybraliśmy osiem związanych ze znaczącymi momentami historii.

Pierwsza to inscenizacja I aktu (na tyle zezwoliła rosyjska cenzura) w Filharmonii zaraz po rewolucji 1905 r. Potem „Wesele” reżyserował Aleksander Zelwerowicz (1911), a w czasie I wojny Juliusz Osterwa (1915). Okres dwudziestolecia międzywojennego to spektakle Aleksandra Zelwerowicza w Teatrze Polskim (1922) i Ludwika Solskiego w Teatrze Narodowym (1932).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Teatr
Kamienica świętuje 15. urodziny!
Teatr
„Wyprawy pana Broučka”: Czech, który wypił za dużo piwa
Teatr
Nie żyje Alicja Pawlicka. Aktorka miała 90 lat
Teatr
Łódź teatralną stolicą Polski. Wkrótce Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych
Teatr
Premiera „Schronu przeciwczasowego”. Teatr nie jest telenowelą