Wystawa w gdańskiej Zielonej Bramie: Skarby z Watykanu

Skarby muzeów polskich i pokazywane u nas po raz pierwszy zbiory z Watykanu na imponującej wystawie w Zielonej Bramie, oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Aktualizacja: 29.09.2016 22:45 Publikacja: 29.09.2016 17:47

Foto: Muzeum Narodowe w Gdańsku

XIX-wieczna tiara papieża Piusa IX z 18 tysiącami kamieni szlachetnych, odpis „Dagome Iudex" z XI wieku, relikwiarz św. Jadwigi, „Rocznik świętokrzyski" oraz słynny krzyż pastoralny Jana Pawła II to tylko niektóre eksponaty.

Wystawa „Lux in Oriente – Lux ex Oriente" (Światło na Wschodzie, Światło ze Wschodu) to historia naszej tożsamości mocno zakorzenionej w idei chrześcijaństwa. Przesłaniem ekspozycji jest przybliżenie historii 1050-letnich relacji państwa polskiego ze Stolicą Apostolską. Światło na Wschodzie odnosi się do wydarzeń sprzed ponad tysiąca lat, kiedy to państwo polskie przyjęło chrześcijaństwo. Lux ex Oriente zaś prezentuje całą polską działalność ewangelizacyjną na przestrzeni wieków aż po dzień dzisiejszy.

Takiego nagromadzenia skarbów naszej historii i tożsamości narodowej wypływającej z chrześcijaństwa dawno nie było na jednej wystawie. Sukcesem jest dotarcie do niepokazywanych nigdy w Polsce zbiorów z muzeów watykańskich, które niechętnie prezentują swe eksponaty poza siedzibą.

Jednym z najcenniejszych eksponatów otwierających gdańską wystawę jest odpis słynnego „Dagome Iudex". Pierwszego zachowanego dokumentu, w którym jest ślad, że Mieszko I przyjął chrzest. Oryginał z X wieku nie zachował się, a na wystawie pojawił się niezwykle malowniczy najstarszy jego odpis z XI wieku. W „Dagome Iudex" tereny, którymi władał Mieszko I, określone są jako państwo gnieźnieńskie. W kilku zdaniach opisuje on sytuację geopolityczną i geograficzną tych ziem. Jest świadectwem decyzji Mieszka dotyczącej wielkiej idei włączenia się w system państw Europy stających się częścią świata chrześcijańskiego.

Początkowe części ekspozycji zatytułowane są jak u Pawła Jasienicy „Polska Piastów", „Polska Jagiellonów" oraz „Rzeczpospolita Obojga Narodów". Potem jest jeszcze „Wiek niewoli" (obejmujący powstania listopadowe i styczniowe) oraz „Wiek XX - wiek krwi i chwały". Wśród ponad setki eksponatów połowa pochodzi z największych muzeów w Polsce, a druga to pokazywane po raz pierwszy u nas skarby z Watykanu. Są m. in. trzy tiary papieskie (Piusa IX, Leona XIII i Piusa XI), bulla Piusa IX o Niepokalanym Poczęciu, „Rocznik świętokrzyski" czy też „Kronika Polski" Wincentego Kadłubka. Jest też wystawiony przez Henryka Brodatego akt fundacyjny klasztoru cysterek z XIII wieku, a także słynny Psałterz Floriański z przełomu XIV i XV wieku. Są Statuty Jana Łaskiego z XVI wieku.

Z Tajnych Archiwów Watykańskich pochodzi List Jana III Sobieskiego do papieża Innocentego XI po zwycięstwie nad Turkami pod Wiedniem. Jest wiele przykładów darów dla papieży z okazji rocznic panowania na Stolicy Piotrowej.

Niezwykle interesująco prezentuje się złocony, z kamieniami szlachetnymi relikwiarz św. Jadwigi z XVII wieku.

Wśród skarbów watykańskich zwraca uwagę inkrustowany złotem i diamentami XVIII-wieczny pierścień Piusa VI oraz tiara, czyli papieska korona Piusa IX (prezentowana na zdjęciu). Obiekt zachwyca swym blaskiem i misterną ornamentyką. Do jej wykonania zużyto 18 tysięcy kamieni szlachetnych: brylantów, szmaragdów, rubinów i pereł. Efektownie prezentuje się kapa papieża Urbana VIII z XVII wieku. To najstarsza zachowana kapa watykańska.

Bogato dokumentowany jest oczywiście pontyfikat papieża Polaka Jana Pawła II z najcenniejszym i zarazem najbardziej rozpoznawalnym krzyżem-pastorałem.

Ta imponująca ekspozycja, ważna lekcja historii, wiary i tolerancji, czynna jest tylko do 20 października.

Muzeum Narodowe w Gdańsku, oddział Zielona Brama, ul. Długi Targ 24

XIX-wieczna tiara papieża Piusa IX z 18 tysiącami kamieni szlachetnych, odpis „Dagome Iudex" z XI wieku, relikwiarz św. Jadwigi, „Rocznik świętokrzyski" oraz słynny krzyż pastoralny Jana Pawła II to tylko niektóre eksponaty.

Wystawa „Lux in Oriente – Lux ex Oriente" (Światło na Wschodzie, Światło ze Wschodu) to historia naszej tożsamości mocno zakorzenionej w idei chrześcijaństwa. Przesłaniem ekspozycji jest przybliżenie historii 1050-letnich relacji państwa polskiego ze Stolicą Apostolską. Światło na Wschodzie odnosi się do wydarzeń sprzed ponad tysiąca lat, kiedy to państwo polskie przyjęło chrześcijaństwo. Lux ex Oriente zaś prezentuje całą polską działalność ewangelizacyjną na przestrzeni wieków aż po dzień dzisiejszy.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce