Raport ONZ o reformie sądownictwa w Polsce: "Kastracja" TK

Każdy atak na sądownictwo jako instytucję stanowi rażące naruszenie zasady niezależności sądownictwa i jest niedopuszczalny w demokratycznym państwie prawa - pisze w miażdżącym dla polskich reform sądowniczych raporcie specjalny sprawozdawca ONZ Diego Garcia-Sayan.

Aktualizacja: 06.06.2018 21:52 Publikacja: 06.06.2018 20:14

Sala obrad w siedzibie ONZ w Genewie

Sala obrad w siedzibie ONZ w Genewie

Foto: Wikimedia Commons, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license, fot. Yann Forget

Na zlecenie Rady Praw Człowieka ONZ raport przygotował specjalny sprawozdawca Diego Garcia-Sayan. Dokument zostanie przedstawiony za dwa tygodnie na sesji w Genewie - poinformowało RMF FM.

Garcia-Sayan w ubiegłym roku gościł w Polsce i analizował stan niezależności polskiego sądownictwa pod rządami Prawa i Sprawiedliwości.

W raporcie, choć nie odmawia prawa władzom do reformowania wymiaru sprawiedliwości,  wskazuje na naruszenie podstawowych standardów demokracji.

Zdaniem eksperta naruszenie niezależności sądownictwa w Polsce zaczęło się od ataku na Trybunał Konstytucyjny, który, jak pisze w raporcie, został przez władze "wykastrowany" (neutered). 

Mimo że "Trybunał Konstytucyjny wciąż funkcjonuje i jego zadania określone w Konstytucji nie zostały formalnie zmienione", to w wyniku przeprowadzanych reform "nie może obecnie zapewnić niezależnej i skutecznej oceny konstytucyjności aktów ustawodawczych przyjętych przez prawodawcę" - pisze sprawozdawca.

Ta sytuacja, według Garcii-Sayana, "budzi poważne wątpliwości co do zdolności TK do ochrony konstytucyjnych reguł, praw człowieka i podstawowych wolności".

Ekspert zarzuca władzy brak konsultacji ze środowiskami prawniczymi podczas prac nad reformami, z kolei prowadzonej przez Polską Fundację Narodową kampanii popularyzującej reformy sądownictwa zarzuca, że przedstawiała ona sędziów jako wrogów Polski.

W kończącym raport podsumowaniu, Garcia-Sayan pisze, że przeprowadzone w pośpiechu i bez konsultacji z opozycją i właściwymi środowiskami, w tym z RPO, reformy stwarzają poważne ryzyko utracenia przez organy sądowe kontroli nad utrzymaniem rządów prawa.

Sprawozdawca zaleca, aby Polska rozważyła sytuację wymiaru sprawiedliwości.

"Każda reforma sądownictwa powinna zostać przeprowadzona z obowiązującymi przepisami i normami prawnymi, gwarantującymi niezależność sądów, jak to zapisano w Konstytucji RP i w międzynarodowych i regionalnych traktatach, których stroną jest Polska" - pisze w raporcie Garcia-Sayan dodając, że zagrożenie dla niezależności sądownictwa jest w Polsce "poważne".

Ekspert zaleca też, "by członkowie władzy wykonawczej i ustawodawczej powstrzymali się od jakiejkolwiek negatywnej retoryki wobec sędziów lub sądownictwa jako całości. Każdy atak na sądownictwo jako instytucję stanowi rażące naruszenie zasady niezależności sądownictwa i jest niedopuszczalny w demokratycznym państwie prawa".

Garvia-Sayan wzywa też "wszystkie siły polityczne do wspólnej pracy nad przywróceniem niezależności i legitymacji Trybunału Konstytucyjnego jako gwaranta polskiej konstytucji".

Pełna treść raportu w formacie pdf.

Na zlecenie Rady Praw Człowieka ONZ raport przygotował specjalny sprawozdawca Diego Garcia-Sayan. Dokument zostanie przedstawiony za dwa tygodnie na sesji w Genewie - poinformowało RMF FM.

Garcia-Sayan w ubiegłym roku gościł w Polsce i analizował stan niezależności polskiego sądownictwa pod rządami Prawa i Sprawiedliwości.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Szymon Hołownia o różnicach między partiami. „Trzecia Droga spełnia obietnice”
Polityka
Zbigniew Ziobro chce stanąć przed komisją ds. Pegasusa. „Nawet w stanie paliatywnym”
Polityka
To koniec Trzeciej Drogi? PSL rozważa propozycję innej koalicji politycznej
Polityka
Tusk po konsultacjach ze Szmyhalem: Posunęliśmy się krok do przodu
Polityka
Marek Jakubiak: Najazd na dom Zbigniewa Ziobry. Mieszkanie posła to poseł