SN o egzekucji z majątku małżonków: Żona może zablokować komornika

Do wstrzymania egzekucji ze wspólnego majątku małżonkowi służy pozew albo skarga – uznał Sąd Najwyższy.

Aktualizacja: 05.10.2016 17:18 Publikacja: 05.10.2016 16:50

SN o egzekucji z majątku małżonków: Żona może zablokować komornika

Foto: 123RF

Jeśli małżonek zarzuca komornikowi, że bezprawnie wkracza w majątek odrębny czy nawet wspólny, powinien wnieść pozew o wyłączenie tych rzeczy spod egzekucji. Jeśli ma zarzuty do procedury egzekucyjnej, może skorzystać z prostszej skargi na czynności komornika. Tak uznał Sąd Najwyższy, rozstrzygając kwestię sporną od lat w odpowiedzi na pytanie Sądu Okręgowego w Sieradzu.

Uczestniczka sprawy badanej przez SN dowiedziała się o długu męża, drobnego przedsiębiorcy, gdy komornik pojawił się w ich domu. Wyroki zaoczne zapadały bowiem bez ich wiedzy, a zawiadomienia były wysłane na inny adres. Komornik zajął urządzenia domowe. Nie pomogły zastrzeżenia żony, by umorzył egzekucję rzeczy należących do wspólnego majątku, np. wersalki, stołu, czy też jej osobistego – komputera.

Żona wniosła skargę na czynności komornika. Sąd rejonowy ją oddalił. Wskazał, że skarga jest przewidziana dla naruszeń przepisów proceduralnych. W tej sprawie zaś komornik zajął rzeczy, które wchodziły w skład majątku wspólnego bądź odrębnego. Według SR kobieta powinna więc wytoczyć tzw. powództwo przeciwegzekucyjne. To jednak trudniejsza i kosztowniejsza droga. Trzeba bowiem wnieść pozew w ciągu miesiąca oraz opłatę stosowną do kwestionowanego długu. Ta droga umożliwia sądowi ustalenie, do jakiego majątku wchodzą zajęte rzeczy i czy podlegają egzekucji.

Skarga na czynności komornika jest mniej formalna i tańsza, opłata wynosi tylko 100 zł. Jest rozpatrywana w ciągu kilku tygodni bez rozprawy. A od 9 września 2016 r. składa się ją za pośrednictwem komornika, który może się wycofać z błędnej czynności. Trzeba ją jednak wnieść w ciągu tygodnia od skarżonej czynności.

Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Sieradzu. A ten zapytał SN, którą z tych dróg należy stosować, kiedy wyrok jest przeciw małżonkowi dłużnikowi, a tzw. klauzula wykonalności, niezbędna do wszczęcia egzekucji, nie jest rozciągnięta na drugiego małżonka. Tak jest najczęściej, gdy ten zgodził się na zaciągnięcie długu.

Sędzia SN Irena Gromska-Szuster powiedziała, że jeżeli komornik zajął ruchomości będące we współwładaniu dłużnika i jego małżonka (będących we wspólności ustawowej), małżonkowi nieobjętemu tytułem wykonawczym przysługuje – w zależności od zgłaszanych zarzutów – powództwo o zwolnienie rzeczy spod egzekucji (przewidziane w art. 841 kodeksu postępowania cywilnego), jeżeli zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, lub skarga na czynności komornika, jeżeli zarzuca naruszenie procedury egzekucyjnej.

Według prof. Feliksa Zedlera z Uniwersytetu Adama Mickiewicza można wybrać jeszcze prostszą drogę.

– Jeśli wyrok nie jest wystawiony na małżonka dłużnika, to ma on prawo wystąpić do komornika o umorzenie egzekucji, a w razie odmowy złożyć skargę na czynności komornika – tłumaczy profesor.

SO zapytał jeszcze, czy w razie takiego sporu komornik może w ogóle zająć sporne rzeczy. SN odpowiedział, że tak. Z tym że zajęcie to jeszcze nie licytacja. SO chciał też wiedzieć, czy nie powinien egzekucji umorzyć. Tę opcje SN odrzucił.

sygn. akt: III CZP 41/16

Opinia:

Jarosław Świeczkowski, ?komornik

Dobrze, że Sąd Najwyższy porządkuje zasady obrony małżonka niebędącego dłużnikiem przed egzekucją skierowaną przeciw drugiemu małżonkowi. Uchwała będzie miała także walor edukacyjny. A jest to ważne, bo terminy na odwołania są krótkie. Skarga na czynność komornika jest prostsza i szybciej rozpoznawana, ale dotyczy tylko naruszeń procedury egzekucyjnej, a nie np. ochrony majątku odrębnego. Zdarza się jednak, że egzekucja bezprawnie wkracza w odrębny majątek małżonka niedłużnika, który jednocześnie i tak jest wyłączony spod egzekucji, ponieważ służy podstawowym potrzebom rodziny. Co sprytniejsi skarżą to drugie naruszenie i w ten sposób chronią majątek.

Jeśli małżonek zarzuca komornikowi, że bezprawnie wkracza w majątek odrębny czy nawet wspólny, powinien wnieść pozew o wyłączenie tych rzeczy spod egzekucji. Jeśli ma zarzuty do procedury egzekucyjnej, może skorzystać z prostszej skargi na czynności komornika. Tak uznał Sąd Najwyższy, rozstrzygając kwestię sporną od lat w odpowiedzi na pytanie Sądu Okręgowego w Sieradzu.

Uczestniczka sprawy badanej przez SN dowiedziała się o długu męża, drobnego przedsiębiorcy, gdy komornik pojawił się w ich domu. Wyroki zaoczne zapadały bowiem bez ich wiedzy, a zawiadomienia były wysłane na inny adres. Komornik zajął urządzenia domowe. Nie pomogły zastrzeżenia żony, by umorzył egzekucję rzeczy należących do wspólnego majątku, np. wersalki, stołu, czy też jej osobistego – komputera.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe