Patrzą w przyszłość, działają dziś

Poznań, Boguchwała, Strawczyn to zwycięzcy tegorocznej edycji Rankingu Samorządów. Konkurencja była zacięta, a różnice punktowe wśród liderów – niewielkie.

Aktualizacja: 24.11.2017 15:01 Publikacja: 24.11.2017 08:54

Foto: Fotorzepa/Przemyslaw Szyszka

W Rankingu Samorządów wyróżniamy najlepiej zarządzane samorządy w Polsce. To znaczy takie, które potrafią doskonale gospodarować swoim finansami, tworząc przestrzeń do realizacji zadań publicznych na najwyższym poziomie. Staramy się docenić te, który uzyskują najlepsze efekty w kilku priorytetowych dla rozwoju społeczno-gospodarczego obszarach: budowy społeczeństwa obywatelskiego, wzmocnienia kapitału ludzkiego i lokalnej gospodarki oraz budowy nowoczesnej i sprawnej administracji.

Liderzy w miastach

Zwycięzcami XIII Rankingu Samorządów okazali się: Poznań (w kategorii miast na prawach powiatu), gmina Boguchwała (w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich) oraz gmina Strawczyn (w kategorii gmin wiejskich).

Poznań w pełni zasłużył sobie na miano najlepiej zarządzanego miasta, uzyskał bowiem najwięcej punktów w kilku obszarach. Przykładowo może pochwalić się zdrowymi, zrównoważonymi finansami. W zeszłym roku wypracowana nadwyżka operacyjna (w skrócie mówiąc, różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi) wyniosła aż 12 proc. dochodów ogółem, co było jednym z najlepszych wyników wśród miast. Udało się też zwiększyć inwestycje o ok. 8 proc. Choć taka liczba sama w sobie nie wygląda imponująco, to warto przypomnieć, że akurat w 2016 r. większość samorządów zmniejszyła znacząco (w porównaniu z 2015 r.) swoje wydatki prorozwojowe.

Poznań wyróżnia się także prawie wzorcową współpracą z organizacjami samorządowymi i dużym wysiłkiem na rzecz wsparcia lokalnej przedsiębiorczości. W zeszłym roku na współpracę z NGO's miasto przeznaczyło aż 2,4 proc. swoich wydatków bieżących, a na terenie miasta aktywnie działa (ubiegając się o wsparcie z urzędu miejskiego) ponad 1,9 tys. organizacji.

W kategorii miast na prawach powiatu kolejne miejsce zajęły, z niewielką różnicą punktową, Bielsko-Biała oraz Nowy Sącz.

Bialsko-Biała duży nacisk kładzie na zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie gospodarki mieszkaniowej i jakości edukacji. Przykładowo liczba miejsc w przedszkolach, które w różnych formach są finansowane przez miasto, sięga już prawie 3 tys., czyli nawet więcej niż liczba chętnych. Widać także postęp w cyfryzacji szkół miejskich, już 100 proc. z nich – jak informuje miasto – ma dostęp do szerokopasmowego internetu.

Z kolei Nowy Sącz szczególnie wyróżnia się na tle innych miast na prawach powiatu szeroką ofertą rekreacyjną dla dzieci i młodzieży czy wysoką aktywnością organizacji pozarządowych.

Ważny kapitał ludzki

Pierwsze miejsce w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich zajęła gmina Boguchwała (woj. podkarpackie). Gmina otrzymała najwyższą (lub prawie najwyższą) punktację w większości wskaźników i kategorii, co świadczy o jej zrównoważonym rozwoju. Ma zdrowe finanse, udaje się jej sukcesywnie zwiększać dochody własne (wzrost w 2016 r. prawie 19 proc.) i utrzymywać wysoką nadwyżkę w budżecie. Mimo spadku inwestycji w ubiegłym roku udało się za to zwiększyć wydatki ogółem na ważne dla mieszkańców dziedziny, takie jak drogi i gospodarka komunalna.

Boguchwała świetnie sobie radzi z budową tzw. infrastruktury społecznej. Przykładowo w gminie jest 18 placówek, gdzie młodzież i dzieci mogą pożytecznie spędzić czas poza szkołą (biblioteki, domy kultury, kluby czy świetlice).

Drugie i trzecie miejsce wśród gmin miejskich i miejsko-wiejskich zajmują odpowiednio Mszczonów i Legionowo (woj. mazowieckie), które ustępują Boguchwale zaledwie o kilka punktów.

Także w tych gminach widać dbałość o sprawy związane z edukacją, kulturą czy rekreacją dla mieszkańców. To jeden ze sposobów na realizację ważnego zadnia, które ciąży na barkach samorządów, czyli budowanie kapitału ludzkiego. Dodatkowo Mszczonów w naszym rankingu uzyskał jedną większych punktacji w zakresie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, a Legionowo – wsparcie lokalnej gospodarki.

Kolejny zwycięzca Rankingu Samorządów 2017 w kategorii gmin wiejskich to Strawczyn z woj. świętokrzyskiego. Strawczyn praktycznie zdeklasował rywali w tzw. kategoriach miękkich. Choć we wskaźnikach finansowych plasuje się mniej więcej pośrodku stawki, to zajmuje wysokie pozycje zarówno pod względem współpracy z organizacjami pozarządowymi, infrastruktury społecznej, jak i e-administracji oraz wsparcia przedsiębiorczości.

Drugie miejsce wśród gmin wiejskich zajęły małopolskie Zielonki. Gmina wyróżnia się m.in. staraniami na rzecz rozwoju lokalnej gospodarki. Przykładowo, prawie 100 proc. terenu gminy objęte jest planami zagospodarowania przestrzennego, co znakomicie ułatwia procesy inwestycyjne firmom i mieszkańcom.

Trzecie miejsce przypadło zaś gminie Dębno (też z Małopolski), która może pochwalić się znakomitymi wynikami w zakresie aktywizowania społeczeństwa obywatelskiego.

Zmiany w rankingu

W tym roku przedstawiamy już XIII edycję Rankingu Samorządów. Trzeba jednak zauważyć, że metodologia jego przygotowania zmieniła się dosyć istotnie w porównaniu z poprzednimi latami. Jak wyjaśnia Jerzy Buzek, przewodniczący kapitały Rankingu Samorządów, wraz ze zmieniającą się rzeczywistością zmieniają się wyzwania stojące przez samorządami, tym samym muszą się także zmieniać narzędzia oceny ich pracy.

Poważną zmianą w naszym zestawieniu jest uzupełnienie go o pytania i wskaźniki, które wcześniej ujmowaliśmy w oddzielnym rankingu Innowacyjny Samorząd. Kapitała uznała, iż kwestie związane z cyfryzacją, nowymi technologiami czy innowacjami są już bieżącym, codziennym wyzwaniem samorządów, a nie swoistą nowinką. Ubyło także parę pytań w ankietach, które wysyłaliśmy do miast i gmin, za to pojawiły się nowe.

W sumie zmianie uległy także liczba punktów, jaką można było maksymalnie uzyskać, oraz znaczenie poszczególnych wskaźników w ogólnej ocenie (obecnie nieco mniejsze znaczenie mają wskaźniki wynikające ze sprawozdań budżetowych gmin). W efekcie tych zmian tegoroczne wyniki nie są do końca porównywalne z ubiegłymi latami. A jednak to wciąż ranking najlepiej zarządzanych samorządów w Polsce. ©?

Poznaj pełne zestawienie tegorocznego
Rankingu Samorządów "Rzeczpospolitej".

W Rankingu Samorządów wyróżniamy najlepiej zarządzane samorządy w Polsce. To znaczy takie, które potrafią doskonale gospodarować swoim finansami, tworząc przestrzeń do realizacji zadań publicznych na najwyższym poziomie. Staramy się docenić te, który uzyskują najlepsze efekty w kilku priorytetowych dla rozwoju społeczno-gospodarczego obszarach: budowy społeczeństwa obywatelskiego, wzmocnienia kapitału ludzkiego i lokalnej gospodarki oraz budowy nowoczesnej i sprawnej administracji.

Liderzy w miastach

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Materiał partnera
Dolny Śląsk mocno stawia na turystykę
Regiony
Samorządy na celowniku hakerów
Materiał partnera
Niezależność Energetyczna Miast i Gmin 2024 - Energia Miasta Szczecin
Regiony
Nie tylko infrastruktura, ale też kultura rozwijają regiony
Regiony
Tychy: Rządy w mieście przejmuje komisarz wybrany przez Mateusza Morawieckiego