Radcowie: niekonstytucyjne zmiany w KRS

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji przy Krajowej Radzie Radców Prawnych przedstawił stanowisko do budzącego wiele kontrowersji projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Aktualizacja: 14.02.2017 14:49 Publikacja: 14.02.2017 14:29

Radcowie: niekonstytucyjne zmiany w KRS

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Projekt ten zakłada głęboką reformę funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, przewidując oprócz nowej procedury wyłaniania oraz wyboru wchodzących w jej skład sędziów, również wewnętrzny podział Rady na dwa zgromadzenia, poprzez które KRS ma wykonywać swoje kompetencje oraz skrócenie kadencji obecnych członków Rady, wybranych spośród sędziów.

- Mam nadzieję, że te niekonstytucyjne zmiany nigdy nie staną się obowiązującym prawem w Polsce – mówi Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

Skrócenie kadencji członków KRS

Art. 5 projektowanej ustawy zakłada wygaszenie mandatów piętnastu członków KRS, wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, na podstawie dotychczasowych przepisów, po upływie 90 dni od dnia wejście w życie ustawy. Zdaniem samorządu radców, wprowadzenie takiej regulacji pozostaje w sprzeczności z art. 187 ust. 3 Konstytucji RP. - Okres kadencji wybranych członków Rady zagwarantowany został wprost we wskazanym przepisie ustawy zasadniczej i jakąkolwiek jego modyfikację, regulacją rangi ustawy zwykłej (jak to ma miejsce w przypadku projektowej ustawy) uznać należy za niekonstytucyjną, co wynika z przyjętej w ustawie zasadniczej hierarchii źródeł prawa (art. 87 Konstytucji RP) – czytamy w stanowisku.

Radcowie zwracają uwagę, że wszelkich regulacji ustawowych, jakkolwiek nie byłyby one uzasadnione, nie można sytuować na równi z przepisami ustawy zasadniczej, dokonując ich faktycznej nowelizacji. Dodatkowo, ciągłość kadencji wybranych członków Rady wynika z konstytucyjnego statusu organu jakim jest KRS.

Zdaniem radców nie ma uzasadnionych powodów przemawiających za wygaszeniem mandatów obecnych członków Rady. - Tego rodzaju zmiany wyboru członków Rady powinny być, zgodnie z nakazem uwzględnienia zasady kadencyjności organów, przy spełnieniu wymogu zapewnienia zaufania do państwa i prawa – podnoszą radcowie

Uprzywilejowana pozycja Marszałka Sejmu

W proponowanym systemie dostrzegalne jest odejście od koncepcji wyborów bezpośrednich z jednoczesnym wyrównaniem siły głosów sędziów różnych szczebli sądownictwa powszechnego na rzecz rozwiązania, zgodnie z którym sędziów do pełnienia funkcji w Radzie wybierał będzie Sejm, niemniej po preselekcji dokonywanej jednoosobowo przez Marszałka Sejmu. Zgodnie z projektowanym art. 12 ustawy o KRS to właśnie ten organ sejmu, jednoosobowo, bez określonych w sposób jasny, transparentnych kryteriów dokonuje prawyboru kandydatów na wolne miejsca sędziów w Radzie, co do których dopiero w dalszej kolejności wyboru dokonuje sejm. - W ten sposób Marszałek Sejmu zyskuje, w tak ukształtowanej procedurze wyborczej, w zasadzie niczym nieograniczony, a w szczególności pozbawiony kontroli demokratycznymi instrumentami, wpływ na obsadę stanowisk w KRS. Można sobie bowiem wyobrazić sytuację, w której Marszałek Sejmu będzie przedstawiał Sejmowi wyłącznie tylu kandydatów, ile jest aktualnie wakujących miejsc w Radzie. To projektowane, szczególne uprzywilejowanie pozycji Marszałka Sejm (w sprawach niedotyczących prac izby) może być uznane za naruszające konstytucyjną zasadę równowagi i odrębności władz – wskazują radcowie.

Wprowadzenie wewnętrznego podziału KRS

Wątpliwości samorządu radców wywołuje też koncepcja wewnętrznego podziału Rady na dwa zgromadzenia, które łącznie mają wykonywać wyłącznie jedną spośród ośmiu kompetencji zastrzeżonych dla KRS.

- Pomijając kwestię potrzeby oraz dopuszczalności dokonywania wewnętrznego podziału na zgromadzenia tego ciała kolegialnego, w którym tworzenie dodatkowych organów na potrzeby wykonywania jednej kompetencji wydaje się pozbawione racjonalności, trudno jest znaleźć uzasadnienie dla podejmowania pozytywnych uchwał odrębnie przez oba wyodrębnione organy w sytuacji, gdy możliwym jest głosowanie nad nimi, in pleno, w pełnym składzie Rady – piszą radcowie.

Projekt ten zakłada głęboką reformę funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, przewidując oprócz nowej procedury wyłaniania oraz wyboru wchodzących w jej skład sędziów, również wewnętrzny podział Rady na dwa zgromadzenia, poprzez które KRS ma wykonywać swoje kompetencje oraz skrócenie kadencji obecnych członków Rady, wybranych spośród sędziów.

- Mam nadzieję, że te niekonstytucyjne zmiany nigdy nie staną się obowiązującym prawem w Polsce – mówi Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe